De vaak gehoorde kreet “Ze doen toch wat ze zelf willen” motiveert niet om zelf actie te ondernemen. Er is ook een andere kant aan de medaille. Het klopt dat onze gekozen volksvertegenwoordigers hun verkiezingsbelofte niet altijd waarmaken. Politiek is en blijft nu eenmaal een spel van geven en nemen. Soms is dat teleurstellend maar mopperen aan de zijlijn brengt niets. Het is de kunst op basis van inhoudelijk onderbouwde argumenten met de leden van de gemeenteraad mee te denken hoe onze stad bestuurd kan worden. Die mogelijkheid is er en daar heb ik gebruik van gemaakt door (schriftelijk) in te spreken over een onderwerp dat ons allen aangaat en dat altijd actueel is: integriteit.

Donderdag 18 juni boog de Adviescommissie (voorbereidend orgaan van de gemeenteraad) zich over het jaarverslag Integriteit 2019. Het jaar 2019 waarin ik in de contacten met de gemeente Helmond wat opmerkelijke zaken tegengekomen die ik in eerdere columns met u heb gedeeld. Mijn interesse in de verantwoording van het gevoerde integriteitsbeleid was een logisch gevolg van mijn ervaringen. Bij de bestudering van het jaarverslag viel een aantal zaken op: de burger wordt in het hele stuk niet genoemd en de inhoud is helemaal op de interne organisatie (inclusief de gemeenteraad) gericht. Het ademt een sfeer uit van ‘kijk eens hoe goed wij ons best doen’. Wat mij nog het meeste verbaasde is dat het verslag ‘het kleuren buiten de lijntjes’ promoot. Althans zo heb ik dat gelezen en verwoord in mijn notitie ‘Opmerkingen jaarverslag Integriteit 2019 vanuit de burger bekeken’ (pdf).

Voor de bespreking (vanaf 1.51.56 uur) van het onderwerp had de Adviescommissie 30 minuten uitgetrokken. Dat was niet genoeg. Mijn opmerkingen bleken de aanzet van een inhoudelijke discussie waaraan alle politieke partijen deelnamen. Ze kwamen ook met een aardig wenslijstje. Raadslid Yeyden (CDA) vroeg op welke wijze burgers/bedrijven, los van de formele klachtenprocedure, integriteitsmeldingen kunnen doen. Mevrouw Bach (Lijst Bach Plus) vroeg zich af of de cijfers in het jaarverslag wel volledig waren waarop de heer Van der Werff (Helder Helmond) meldde dat hij rekenfouten had ontdekt. Mevrouw Peijs (PvdA) miste het geluid van de inwoners en stelde voor burgers actief te betrekken bij clientonderzoeken. En ook mevrouw Strijkel (VVD) merkte fijntjes op dat zij in het jaarverslag niets over de inwoners had gelezen. Zij stelde, net als mevrouw Bach, vragen over de laagdrempeligheid van de regelingen. Vanuit D66 (heer Stevens) en 50 Plus (heer Mol) kwam de wens inwoners en gemeente “beter bij elkaar te laten komen” en meer inzicht te krijgen in niet-integer gedrag. “Alleen cijfers voldoen niet”, aldus Mol. Hij heeft behoefte aan een extern vertrouwenspersoon voor de raadsleden. Mevrouw Maráczi (SP) hield het bij de rol van de gemeenteraad. Zij pleitte voor meer aandacht en discussie over het onderwerp integriteit in de raad zelf. De heren Van Dooren (plan!) en Hamacher (Lokaal Sterk) maakten zich sterk voor een laagdrempelige regeling die excessen zoals in het verleden zijn voorgekomen, uitsluiten. “‘Buiten de lijntjes kleuren geeft ruimte tot eigen interpretaties en dat is niet gewenst”, aldus Van Dooren. De heer Hamacher wilde in de toekomstige verslaglegging duidelijke cijfers zien over incidenten rondom discriminatie en racisme.
Het volledige verslag van de commissievergadering komt te zijner tijd op de website van de gemeente Helmond.

Ik ben blij met de inhoudelijk gevoerde discussie. De commissieleden hebben iets met mijn opmerkingen gedaan en ze hebben me serieus genomen! Wat ik niet begrijp, is het genomen commissiebesluit het jaarverslag Integriteit 2019 als hamerstuk in de gemeenteraad van dinsdag 30 juni vast te stellen. Zonder verdere gedachtewisseling, zonder aanbevelingen… De burgemeester heeft, als portefeuillehouder Integriteit, op basis van de gevoerde discussie, toegezegd een aantal voorstellen te bestuderen of er op terug te komen. Dat is mooi, maar is het genoeg? Of is het te vrijblijvend?

Dan is er nog een punt: Omdat ik burger ben en geen lid van de gemeenteraad, krijg ik geen antwoord op de vragen die in mijn stuk zijn gesteld. Ik kan ze lezen in het verslag en als ik persoonlijk antwoord wil, kan ik dat schriftelijk aan het college vragen… En dat vind ik nu weer jammer en een gemiste kans. Het past ook niet in de strategie de Helmonders beter bij het bestuur van de stad te betrekken. Het zij zo. Overigens, en dat mag ook gezegd, heeft de burgemeester aan het einde van de discussie haar waardering uitgesproken richting mij en alle Helmonders die willen meedenken.

Inspreken heeft effect en het leidt misschien tot het beoogde resultaat! Wie volgt? Wie wil de volgende stap zetten?

Hanneke Hegeman