Helmonds mooiste woorden
Onderstaande oproep ontvingen wij van taaldeskundige Wim Daniëls die reeds vele boeken en columns op zijn naam heeft staan. Omdat zijn initiatief uitermate Helmonds is, willen we dat graag ondersteunen middels dit log en jullie reacties.
Sinds enkele maanden werk ik aan het Helmonds Woordenboek. Dat boek gaat in september of oktober 2006 verschijnen. Ik heb inmiddels al van vrij veel mensen uit Helmond uitvoerige lijsten met woorden en uitdrukkingen binnengekregen en ook anekdoten waarin de Helmondse taal een belangrijke rol speelt.
Wat ik nog weinig gehoord heb, zijn de voorkeuren van Helmonders voor hun woorden. Welke Helmondse woorden zijn favoriet? Is dat ‘wonnie’ of zijn het woorden die de typisch Helmondse sk-klank bevatten of de gerekte aaai-klank? Kortom, ik zoek de Helmondse woorden die door Helmonders of door mensen van buiten Helmond als het mooist of het meest bijzonder worden ervaren. Toelichtingen bij de woorden zijn welkom, omdat het woordenboek meer moet worden dan een eenvoudige opsomming. Wie spreekt zijn voorkeuren uit?
Wat is de top-5 of top-10 van mooie Helmondse woorden en uitdrukkingen?
Wim Daniëls
213 reacties:
unne Hellemonder
Minne mens
ons frou
Witte wel wa da kost ?
Och wah skon !
’t gu krek
mijnheer Daniels zou eens met wat jongeren moeten msn-en … dat gaat altijd over deh en dah … en mi … hahhahaha die kunnen het wel … ja is ook jah ….
Dun dochter hi gezeed dè ik moet oitkieke mi mun ète.
Dus gin groute houpe mar allein klèn bietjes. Naw stik ik dun hille dag de moord van dun honger en duu minne boik niks as rammele. Doarum misskien meen aarig lijsje.
Braut en mik
Petazzie
Kortelette
Jung
Èrpel
Romme
En naw ok wa um te sneukele
Sep, suklaat, ollienutjes en kroensele
Ik kiek vurt skèl van dun honger en begin er van erremoei ok nog van te zéveru.
Witte wa? Ik laot dieun dochter mar nor de kloute laupe en ik gao wa pertvlis werrum make en mi un sneeke braut lekkur zitte suoppe. 😉
Ik heb er gin pilske vur gevat, want dan gode alinigst mar zevere.
Toen ik de ander van hierbove ha geleze, kon ik ur nie mer umheen.
Den urste dun beste koekwaus die hier dur de stoat bajerd, wit de op ons pleintje, bai skele Mina, ut beste Hellemons word geprot. Ge got vur nu stoiver treksep hale en ge jat vur un kwartje sigarette mee. En dan achter ut kitje raoke totuge blouw ziet en de stront oit ou auge kumt.
Aste ik dan tois kwam vroeg onsmoeder wasu wer rook. Dan hielik ze altijd vur de gek. Mistal zee ze dan; Wacht maris, gekske kumt nog wel is vur gekskes deur stoan. De zeese al toen ik nog op de papskool oftewel de bewaarskool zaat.
Aste naw nog van mai weelt wete wat meen skontste Hellemons woord is, dan is de toch wel:
oliedegaliedenallieok?
Hawdoe
8)
Leuk dat Helmonds hierboven. Na lezen en herlezen en hardop lezen begrijp ik het redelijk, maar een goed woordenboek zou me wel van pas komen. 😉
Ik ben dus erg slecht in het Helmonds dialect. Dat werd vroeger op mijn lagere school afgeleerd door lage punten en vervelende opmerkingen van de juf. Toch heb ik woorden weten te onthouden nadat ik gisteren en vandaag goed nadacht. Woorden die ik nu soms (stiekem / per ongeluk / expres) gebruik en die daarmee dus mijn top 5 zijn.
Ik weet niet hoe je ze schrijft maar wel wat ze betekenen.
krek (net, juist)
skon (mooi)
witte nie? (weet je niet?)
neie (nee)
whah? (wat?)
IK KAN HET NIET LATEN!
Tijdens de franse les heb ik veel plezier gehad aan mijn kennis van het Helmonds.
Het is eenvoudig om mannelijk, vrouwelijk en onzijdig uit elkaar te houden als je het in het Helmonds vertaald.
Ne mens-Un vrouw-un toafel-un roam- nen auto-ne fiets. zoek er zelf maar een aantal bij.
Vruger war ons Toos de leste die nog ginne vrijer ha.
De grietje bleef mar plekke.
Ze zee altijd zoiets as: kieke of ie kiekt, en as ie kiekt nie kieke.
Op inne keier war de jong de bai ons du’n buul brocht ‘smeriges vul te laat, en toen ons Toos toevallig krek mi hum op liep nor hur werik bai ve Vlissinge, begon de jong un bietje skalks nor hur te kieke. Van ut ein kwam ut ander, en vur ge ut wist war de grietje getrouwd. Binnen un joar wier der un kiendje gekocht en as ze naw nie oit kiekt zi de nei gineratie grutje tigge ons Toos.
Meen zwoger zi: dor gift hai nix um wa ze tigge hum zegge.
Over jong gesproke, bai ons tois in ut strutje, wonde Mie. De vrouwke war zo lillik, de wai dor un liedje over han gemakt.
Mie mop, zonder kop, zonder ore, zo is mie mop gebore.
Ze ha wel un dochter, en de war un knap ding. Ze zeen wel, hoe lillikker de aawlui, hoe skonner de jong. en de war zo.
Tweie weke trug zag ik de durske nog is. Ze leek vort net op hullie moeder.
Wa skeltwoorde zin:
Brillewieter = brildrager
Bokseskijter = bangerik
Zeiverzak = iemand die lang van stof is
Frothoer = een niet goede vakman
Lulpustauer = een vlotte babbelaar
Skéle wiewaw = iemand die wat loenst
Zatlap = dronken iemand
kienawanhankin
fieliefauwer
maar het mooiste woord is toch wel
neie
Peter W. 16.39 is het niet Brillemieter ? 😕
Jan Willem 16.21, leuk verhaal 😀
Om niet Helmonders te laten horen dat wij ook een dialect spreken heb ik ooit het volgende zinnetje bedacht.
Als ik dat een beetje vlug uitspreek hoef ik niet veel kilometers te maken om te horen te krijgen: ik versta er niks van. Probeer het maar eens uit.
Allieje soek hi oit de rawassie in ut speentje ne jung geskoept.
Ik heb een tijdje terug, toen de oproep van Wim Daniels in het ED stond, de anecdote over een sepke die ik ook in het logje Wat ik nou toch meemaakte naar hem gemaild.
Hieronder staan nog een paar Helmondse woorden.
Heuske (W.C.)
Glozzie (Horloge)
Pliesiegent (Politieagent)
Ik hoorde gisteren nog een woord dat hier niet mag ontbreken:
Wellik? (Wat bedoel je?)
Nog een paar Helmondse woorden:
Skaai (schade)
Melling (merel)
Wous (onnozel iemand)
Siebedeeske, gringzerd, trubbeltes, glijer um mi te glijere,
skup um un kuul mi te spaaje, zoei, pispot, ertskalle, kaawe kant wor de zwart mi bent, hoeneier, krek zat, punnentie, skoepievolluk, vruuger beurde nog in un buileke, nu mauer. inne verket en tweie kiepe in ein hennekoi.
raajnassel = veters
g`lozzie = horloge
bukkum = bokking
knook = bot
auwg = oog
luliezer = telefoon
wiejk = snee
jung = ui
Ao = Aa
seeske = sijs
huulbessem = stofzuiger
penseknieper = step-in
beum=bomen
Flaris=dokus
skoen=schoenen
sk`ele=schele
gl`eske=glas
keumke=kopje
heund=honden
postkantauwer=postkantoor
poelepetaat=kalkoen
Als ik alles weer eens teruggelezen heb ben ik tot deze top tien van mij gekomen.
Petazzie-Fielefaawe-Siebedeeske-Hoeneier-Neie neie-
Krek-Siep-Jung-Knook en Sep.
Beste redactie,
Als oud-helmondse (woon al 30 jaar in Breda) kon ik me niet veel helmondse woorden meer herinneren maar nu ik deze reactie’s gelezen heb met al die prachtige woorden is mijn geheugen weer opgefrist.
Ik heb er trouwens nog wel een paar:
’n lutske (een tijdje)
ne bokstès (’n broekzak)
’n klèn bietje witter (’n klein stukje verder)
ne skawwe (’n verlegen iemand)
wildegaimeendanwilikaw
dat laatste is even nadenken en langzaam hardop lezen
groetjes Tine
Conniewonneponniemadakonniedieponniediewonniewanne…. zeg dat maar es snel achter elkaar!! Hahaha
Hier ben ik het helemaal mee eens:
skontste Hellemons woord is: oliedegaliedenallieok !
het komt namelijk van mijn Opa af. Tjeu d’n Boeles!!! Een van helmonds eerste en bekendste tonproaters…(ook zo’n woord)
Skêle wiewauw
bukkum
Skottelslet : Vaatdoek
Jaja kon t niet laten.
In mai niggentienfirtig trokke de Doitsers Hellemond binne via de Meulestraot. Na waar dur inne bai, die ha van die groute zakke onderan zunne kwèèk.
Zi ein van die Hellemonders die dor vur ut broedershois stonne te blieke: ‘Kie naw, die haangwaang!’
Worrop diejen Doitser zeej: ‘Ik daacht dewwe Nederland binne ware gevalle, mar ut blijkt dewwe in China zin.’
siepdop
tesnuzzik
skelluft
skoen
melling
tengels, jatters
steuf
skoefel
een hupke
gellie
mi un smekske
un bukske
un stenkske
kneent
voetsen vangen
Petazzie (boerenkool)stamppot
mi
Skruwsaus uienjus
(wie kent de Helmondse groep niet?)
@Jan-Willem
Mooi verhaal, ik mis alleen het verschil tussen “de” en “dè bij bv. “hoe skonner de jong en dè war zo”
Wa daachte gullie van de dees:
– toimultak (wispelturig iemand)
– klôtjavaan (sukkel)
– siepauwg (slaapoog)
– aawfiep (grappenmaker)
hoie wonne
Weegeskeet
Allemaal prachtig, maar al voordat ik in Wims oproep het woord zag staan, wist ik het al: wonnie is de onbetwiste winnaar. Niet alleen omdat mijn opa dat altijd zei, maar vooral omdat dat nauwelijks vertaalbaar is en weinig equivalenten heeft, wonnie?
skoberdebonk
Hoe zullen we dat vertalen?
Lekkernij met een q?
Qukske
Of is dat niet (redelijk) Helmonds?
Zojuist las ik op de interneteditie van het E.D. het bericht dat het woordenboek van Wim Daniels af is, en zaterdag wordt gepresenteerd in boekhandel De Ganzenveer.
@Porcupine (a.k.a. Noud):
Dat bleek te kloppen. 🙂
Hieronder het resultaat:
hoi hier nicole kep effe een vraag wat betekent ertshalle plukken?? ik ben in geldrop geboren toen ik stiphout wezen wonen en nu in helmond dus ben eigenlijk wel benieuwt!! groetjes van nicole
@ Nicole Kep: Ertskalle is un plentje de tussen ut gras groeit en waor zo’n gel bluumpke in ut midde stu. Vruuger moeste wai de gaon plukke umde wai tois kneegnt haan die de ger luste.Weegeblaajer en gewone klaaver plukte we dan ok gelijk.
Goeiekoup ut kostte niks umde ut in ut wild groeide. In ut kort dus kneengdevoeier plukke.
Ik heb er nog twee:
speentje: vroeger in de oude huizen de ruimte onder de trap naar zolder
beddekoets: een ruimte in de muur met een bed en gordijnen of deurtjes ervoor.
Hierbij enkele echte helmondse WERKwoorden (jaja….ze bestaan 😉
soebatten ,fielliefaauwen, affeseren, koeieneren,skandelezeren.
verder nog :
unnuh lompe mùk , krek wak wòh .
en : romme, piels, streuf, boks, klot, verket, skelft, flodderbonne .
Ik wit nog un aauw hellumons gezegde:
ik waar gin flikker wert!
en naw gô ik ur ein vattuh…
Ik ben in Helmond geboren en heb er 19 jaar gewoond. Woon nu alweer 25 jaar in Eindhoven. Helmondse collega’s hoor ik wel eens praten over “nen Deensen Hoogvaart” waar dan een reuzenrad op de kermis mee wordt bedoeld. Bij ons thuis werd dat woord vroeger ook gebruikt. Ben nooit te weten gekomen waar dat woord vandaan komt. Ook in het Helmonds woordenboek heb ik het gemist; heb er nog gericht naar gezocht!
wa stodde wer te blieken = wat sta je weer te loeren
Erdskalle = Paardenbloemen
Zegt mijn oma altijd.
En dan in de volgende zin.
Ik gôh zouwe erdskalle stéke, mi un auw skilmeske.
tessnuzik
Hai bukt ut zoer.
Andre; en nou de vertaling nog!
@Ellen
Hai bukt ut zoer betekend zoiets al een zure oprisping, een boer laten waarbij het zuur in je mond komt.
Niet zo lekker dus.
Ooit hoorde ik een echte Helmondse eens zeggen:
“Moetes kieke wan skon skoen ik van onzen Toon gekrigge heb”
Tranen gelachen..
Ik vertrok m’n eigen.
(dit wordt gezegd als iemand de verkeerde kaart uit zijn hand trekt en opgooit)
Weet iemand wat het woord “hauwmauw” betekent? Volgens een collega is dit een typisch Helmondse uitdrukking. Ik heb er nog nooit van gehoord.
@Ellen: Hauwmauw is een wervelwind of windhoos. Dit is niet een typische Helmondse uitdrukking maar een Brabantse.
Peter W; bedankt, ik had iets heel anders gedacht! Als ik zo naar buiten kijk, zitten er wel een paar hauwmauwen in de lucht!
ik ben zo verskoten = ik ben zo geschrokken
kuuske = varkentje
soekie = hondje
sepke = dropje
siepke = spekje
skoepie = schooier/zwerver
heuske = vroeger een buiten wc
Ik woon samen met een Eindhovense die verpleegkundige is geweest in Helmond. Een vrouw die geholpen moest worden werd van onderen geschoren, waarop ze reageerde met “wa zal minne mens nie zegge as ik mi zo’n kokosmatje thois kom”. Pas later begreep mijn vrouw wat ze bedoelde.
Een van de skonste woorden vind ik “ping”. Ik heb zo’n ping in minne rug.
kiek us of ie kiekt,en als ie kiekt,dan moette nie kieken, kiekt ie ?
op de urste rai zit ut skoelie uit de hei.
kiek vuruw matje,anders skup ik auw tiege auw skene.
Echt kei leuk deze site
kom van vroeger ook uit helmond
ons opa en oma waren echte hellemonders
als ik zo over de site de verhalen lees komt er weer veel naar boven ik heb ook nog een paar woorden “gaat om de klank”
auwenollie oude olie
onzopa en onzoma mijn opa en oma
Skon Skoen mooie schoenen
foetele valsspelen
skruwen schreeuwen huilen
toin tuin
minne mijn
volgens mij is het toch
skrauwen ipv skruwen
is dit ook helmonds
di is krek wak wou- dat is precies wat ik wilde
als je het snel zegt zou het ook chinees kunnen zijn ha ha
Weet er al iemand waar het woord, den Deensen hoogvaart(reuzenrad)vandaan komt?
Denemarken??
@Paul
hai skruwt, wai skrouwen
al meer dan 50 jaar in het buitenland, maar Helmonds vergeet ik niet:
Ja zék zeek, ik haa’t us goéd gezeet, zék zeek, dé sék oe.
van de krekke
favoriet: hullie vadder (mijn schoonvader)
nog un paà r:
deddu dè mar wit
witte ga (gai, gallie) dè ok, witte gaa’t ok
hai nijt ‘r oit
nat vur zeuve stoiver
blokslijper (teacher’s pet)
hà weppelke (appeltje dat overwintert in de kelder, ’n verimpeld gezicht)
rabbedeeske
makkedoelieke
spreekwoord: ge magt ok nie op du Wal scheite, mar toch li’ter stront
hai zaat te stiere (hai zaat lilluk te kièke)
poetsmadam
burrie (vurste van de waage)
sanaguìt
wallie tigge gallie mi alliejun bol
Hallo,
Weet iemand wat ‘Spienzen’ betekent? en of dit helmonds is?
En wat is een ‘stoomfoep’?
Veel greets
Geert
@Geert
ik dacht dat spienzen even snel en een beetje heimelijk kijken is. Ik hoor het ook wel ooit buiten Helmond, zal dus wel geen Helmonds zijn.
@Geert: spienzen is Helmonds.
Kiekt um is kieke diejen spienzert.
Spienzen is vur meen gevuul wer iets stiekemers als blieke.
Stu die wer te loere diejen bliekert.
un angel haffelke
keumke
rös (gras zode)
blèik (gazon)
strötje, ’t Meiströtje (de Ameidestraat)
Stippunt (Stiphout)
meuleperd, bisje (zwaarlijvige vrouw)
stoomfoep: weet ik niet, nooit van gehoord.
Wel weet ik wat ’n “fiep” is; speen en ook ’n persoon: wa’n aaw Fiep
ons moeder, zee vruger wel uns, hoeneke jas ha die an [hoeneke] is wat voor een
’n joong maid mi nun aawe kop
skolk
ollienutje mi ejn ‘r in
wattersinees
boks
lijfke
flantoeht
lanterfanter
zeikstart
klot
sepskeiter
prengel
tès, petazzietès, zeiktès
rawazzie
skèle wiewaw
’t zoer as ’n perd
kwebs
inne klomp, twèjje blöök
paowterskoehn (sandalen)
Sorry, als jullie die al allemaal hadden 🙂
ge vált hier zowá van oewe stoel af, wai krigge un skif aug van ons móeder as wai zouwe án ut praotte ware vrúger. ut hi nie veul geholpe bai ons en de miste die hier wa op hebbe geskrivve, zal wel boite op de straot het miste gelérd hebbe net as iederein.
wai haan vrúger un -trekkast- in de fam. dé wár un fototoestel, en wai heurden ok veul van die olie, maar wai smérden hum altijd !
Hullie en die ollemol zing nor ’t pesjonkele in de pawterkerruk.
Ik kan me nog herinneren dat mijn vader zei vat de romme oit ut speentje.
Helmondse grammatica
enkele typische voorbeelden
..nl……Helm…..H.kleinwrd…H.meervd.
hand,…..hand…..hèèntje,…..haund
tand……tand…..tèèntje,…..taund
boom……bom……bumke……..baüm
been……bein…..binke……..bein
arm…….èrrum….èrrumke……èrrum
klomp…..klomp….klumpke……blöök
mond……mond…..meuntje……moond
a.appel…erpel….erpelke……erpel
hoofd…..kop……köpke……..koppe
huis……hois…..hoiske…….hoize/heus, (heuske is pleeke)
kind……klèèn….kientje……joong
Durske, is dat niet een meisje ?? ben zelf n limburgse maar een Helmondenaar noemde me ooit zo ???
@Linda
Dè klopt als nun zwirrende vinger, maidje.
wa hedde gai naw in oe kwèèk hange? Kwitnie maor da is volgens mèèn nu mik mi vlis nie?
Vanochtend kregen wij de tekst van Ut twidde Hellemondse diktee. Dat dictee werd op zaterdag 13 september in ’t Speelhuis gehouden.
Hieronder de volledige tekst:
1. Driejentaggentig is Pietouwm vurrigge wèèk zòtterig geworre; haai is vort n'n hillen honsaawer.
2. 't Heil geneuk is op 't fist geweest: de buurre van wirskante; tante Tonna, die d'r èèijge flink opgetoterd haa; de gebruurs Verspaget, bèèij aaw kammeròòi van Pietouwme; Sjanneke van de slachter, baaij wie de foik bekant gelicht moet worre, en hurre mens; wijter de pestouwer, want as die allein al de snèèver ròòijkt, is-ie d'r al; netuurlijk ok d'n aawe swies van de prochie, die zouwiezouwe elke zòtterig efkus baaij Pietouwme binne kumt valle; en nie te vergeèète hulliejen Albert mi zunne vriend, want jaaháá, Albert hi vort ne vriend en doar skamt-ie z'n èèijge niks vur, en gelijk hittie want wurrum zottie ok; die vriend is trouwus wijteweg nog femilie van Piet de Wit, wittewel; en haai is fons-egent van beroep en haai droeg floeweile skoewn op 't fist van Pietouwme.
3. Afijn, ze krigge uurst allemol 'n stukske appelekoosgebak.
4. Woar Pietouwm dè gebak errunt haa gehald wottie nie zegge, mar 't kwam nie van n'n echten bakker, want 't waar ne gruwelijke vààstfrèèt.
5. Pietouwm moes 't ok stòndebins snèèije/snaaije, anders krig-ie 't nie dur.
6. Mar zoas dè gu op zonne fisdag, wier d'r op 'n gegeve moment flink gepruufd, behalve netuurlijk dur Sjanneke, die vanwege desse ne klenne krie d'n hillen oavund bèùkwatter dronk.
7. Mar dàànder dronke tein borreltje noa tàànder en onderwijle kwaame de skon vraale en anekkedote los, vurral ovver vruuger.
8. De pestouwer, die vertèèlde dettie 'ne keier onder de preek zo moes pisse, dettie baaij ut oitlegge van de wonderbare browdvurmenigvuldeging de fawt in waar gegoan.
9. Oiteindeluk haa ik gezeed, zittie: 'Onze Lieven Hèijer makte van zeuvehonderd lieter wing makte-n-ie ur vaifuntwintug.'
10. En d'n aawe Slèègers van Binderszèègund haa toen vnaf z'n klepstuleke geroewpe: 'Dè ken ik ok.'
11. En toen ik 'n wèèk latter in de kèruk m'n fawt herstèèlde, zò vertèèlde de pestouwer, en de getalle umdrèèijde, en nor Slèègers riep: 'Kèènde gaai dèjjok?', riejp Slèègers terug: 'Mi d'n ooverskot van vurrige wèèk zondig hendig.'
12. Mi dè sort vraale vlog d'n oavend vurbaai en d'n inne begos nog meijer te aawbette as d'n andere.
13. Op 't lèèst moesse ze ammel vort zo laache, dè Sjanneke riejp: 'Haw op, haw op, ik heb de troane in m'n boks stoan, ik krieg 'r zòòften timper af, munnen boijk vuult of ik n'n immer vrààndbizzeme gegèète heb; die klenne wit naw al nie wà ttum ooverkumt en dan moet-ie nog geborre worre.'
Ik heb het idee dat er een hoop woorden instaan die op zijn hellemonds anders uitgesproken worden dan dat hierboven beschreven staat. Is er een hellemonds woordenboek????? Bijv. floewijle, volgens mij is het gewoon fluwijle.Maar wie ben ik….
@Helga: Het Helmonds Woordenboek bestaat.
galgen = bretels
ik ving det ur hier en daor nogal wa faawte instôn vurbild; luliezer in plats van lulijzer. ut lijkt wel of dé de miste inzendingen komme van geimporteerde hellemonders mi alle ruspekt vur dé zu hun bêst doen um ut skônste dialekt van heil du wirreld te begrijpen en te skreeve.(trouwns de miste klanken zin nie te skreve)skônste oitspraak van unne hellemonder; ge moet nog us ankomme en wa meebrenge.
oitsprake van de werkster bai ons op ut wêrruk; dun onze en onze klenne. kiek oit deggu oitkiekt.dé waar ne skawwe.
Beste liefhebbers van het Helmonds, ik werk momenteel aan nieuwe editie van het Helmonds woordenboek. Wie nog kanttekeningen of aanvullingen heeft bij de eerste editie, laat het via dit weblog weten. Ook waargebeurde verhalen (anekdotes) waarin het Helmonds een bijzondere rol vervult, zijn welkom. Persoonlijk contact met me opnemen kan ook: [email protected] Dank alvast voor de bijdragen.
Hallo Allemoal
46 jaor geleën ben oit Hellemond weggegun.
Ik gao nog wel geregild naor m’n familie, want die wonne allemaol nog in de buurt van Hellemond. D’n inne in Asten, tweie in Stip’nd en ook op ’t Hout. Ik woon ’t wijdste weg, helemol in Deventer.
(nau moete efkes wachten, want minne mens zi det ie juk an zunne rug hi! Ik heb ‘m gezeet dat ie maar an de deurpost moet skoerele, dan gu ut wel over, want ik heb nau ginne zin om zunne rug te kraasse)In de stad kom nooit mir, ik kan er de weg nie mer en dan vuul ik mu ‘ne echte vrimde want alles is zo veraanderd en vind da ik zo sönd wannie.
Ik ben wel hul erg blij dè ik allie hier gevonden heb, kan ik uns bijpraoten.
Houwdoe tot d’n ander kèer
as ik smergensvrug mi goeie zin op war en ik un liedje zong, zee ons moeder altijd:
Als ik au war zou’k maar paassen, want vuggelkes die vrug zingen zin vör de poes!!
Mijn opa en oma waren rasechte helmonders. Ik spreek het echte helmonds zelf ook, al doe ik het in de praktijk niet meer veel want ik woon niet meer in Helmond.
Opa gebruikte het woord Lodaline voor afwasmiddel. Of dat nou typisch helmonds is weet ik niet, maar ik vond het wel mooi. Was een merknaam volgens mij.
Nog een paar;
-Loerijzer is een bril
-Un voil plek (vieze vrouw, slechte huishoudster)
-Blieken (gluren)
-Vaastfreters (koekjes bij de bakker die van overgebleven koekkruimels waren gemaakt)
-Perdvlis (paardevlees, gegeten met kerst)
-Seklaat (chocola)
-Sep(drop)
-Tes (zak)
-Tas koffie (kop koffie)
-Kuukske (koekje)
-lektoet (zuurstok of stroopsoldaatje)
-kleedje (jurk)
-bizzeme (bessen)
-bessem (bezem)
-aauwfiepe (zwetsen)
-Taang (onaardige vrouw)
-skoinsmarcheerder (vreemdganger)
-zoiperd (alcoholliefhebber)
-De daw ik in munnen holen tand (het is te weinig eten)
Er schoten me nog twee woorden te binnen die wel heel oud helmonds zijn;
-vlimmen (graten in vis)
-plimpen (wimpers).
Er komt vast nog wel meer bovendrijven…
Nog ’n paar:
trip/tripje = houten zool met strips van kunstleer als vervanging van schoenen in de ww2. Ik heb ze nog gedragen naar school. De zolen waren wel goed, maar de strips braken bij het minste of geringste.
loeter (Luther?) = kreng van ’n vrouw
tjoepe/tjoepen = muur schilderen met draaien van borstel i.p.v. vlak strijken.
poetsmadam = vrouw, wiens huis extra keurig schoon is
un loeter = un loeder (kreng)
madeliefjes = meizoentjes
afrikaantjes = stinkende juffroukes
seringenboom = krauitnagelebom
2,500 languages threatened with extinction: UNESCO, PARIS (AFP) – The world has lost Manx in the Isle of Man, Ubykh in Turkey and last year Alaska’s last native speaker of Eyak, Marie Smith Jones, died, taking the aboriginal language with her.
Of the 6,900 languages spoken in the world, some 2,500 are endangered, the UN’s cultural agency UNESCO said Thursday as it released its latest atlas of world languages.
That represents a multi-fold increase from the last atlas compiled in 2001 which listed 900 languages threatened with extinction.
But experts say this is more the result of better research tools than of an increasingly dire situation for the world’s many tongues.
Still there is disheartening news.
There are 199 languages in the world spoken by fewer than a dozen people, including Karaim which has six speakers in Ukraine and Wichita, spoken by 10 people in the US state of Oklahoma.
The last four speakers of Lengilu talk among themselves in Indonesia.
Prospects are a bit brighter for some 178 other languages, spoken by between 10 and 150 people.
More than 200 languages have become extinct over the last three generations such as Ubykh that fell silent in 1992 when Tefvic Esenc passed on, Aasax in Tanzania, which disappeared in 1976, and Manx in 1974.
India tops the list of countries with the greatest number of endangered languages, 196 in all, followed by the United States which stands to lose 192 and Indonesia, where 147 are in peril.
Australian linguist Christopher Moseley, who headed the atlas’ team of 25 experts, noted that countries with rich linguistic diversity like India and the United States are also facing the greatest threat of language extinction.
Even Sub-Saharan Africa’s melting pot of some 2,000 languages is expected to shrink by at least 10 percent over the coming century, according to UNESCO.
On UNESCO’s rating scale, 538 languages are critically endangered, 502 severely endangered, 632 definitely endangered and 607 unsafe.
On a brighter note, Papua New Guinea, the country of 800 languages, the most diverse in the world, has only 88 endangered dialects.
Certain languages are even showing signs of a revival, like Cornish, a Celtic language spoken in Cornwall, southern England, and Sishee in New Caledonia.
Governments in Peru, New Zealand, Canada, the United States and Mexico have been successful in their efforts to prevent indigenous languages from dying out.
UNESCO deputy director Francoise Riviere applauded government efforts to support linguistic diversity but added that “people have to be proud to speak their language” to ensure it thrives.
Als alle Helmonders “netjes” gaan spreken, zal Helmonds, alhoewel geen taal, maar toch ’n distict dialect, ook verloren gaan.
Beste is dat Helmonders zowel Helmonds als Algemeen Beschaafd Nederlands leren spreken, en men zich niet hoeft te schamen,, maar trots moet zijn, in staat te zijn, ons eigen dialect te kunnen gebruiken.
’n skon dikke vette broij = ’n mooie stevige vrouw
likken – lekke
gelikt – gelekt
jullie likken – gallie lekt
hij, zij, wij likken – haai, zaai, waai lekke
De onderboksen van ons moeder, hiette vrúger gin onderboks, mar… un direktwaar!Dè war un brukske mi klèn bokspijpkes, soms mi ’n kèntje. Kleenkt veul skonner as onderboks, veende gallie ok nie?
pekske bötter outskaren,want wier gezeet: zaunighaid en vlijt bauwt m’n hauzer as paleizen!!
aauw weefke botterskeefke, klèn kiendje appelsientje
Vangen= foetsen
schoot= slip
brutaal= stránd
weggereden- angereën
glijbaan= roets
glijen= roetsen
step= glijer
steppen= glijeren
ik verskiet m’neigen toch! ben geschrokken.
Beste liefhebbers van de Helmondse taal,
De nieuwe editie van het Helmonds Woordenboek is inmiddels verschenen (februari 2009). Het boek is verkrijgbaar bij de Helmondse boekwinkels en bij de VVV/ANWB, maar het is ook te bestellen via [email protected] De verkoopprijs is 19,50.
Alle mensen die via dit web-log iets hebben ingestuurd, hartelijk dank daarvoor. Het web-log zelf wordt in het boek ook genoemd als een van de vindplaatsen voor Helmondse woorden.
@Wim Daniëls:
Gefeliciteerd met de tweede editie van het Helmonds Woordenboek. Goed te horen dat de weblog ook in deze editie een plekje kreeg. Leuk dat je dat liet weten met de 100ste reactie in dit log.
Witte gullie dè ne Hellemonder ut jodele hè oitgevonde??
* Hai waar mi zin vraouw in Oostenrijk in de berge an ut laupe, toen ie zinne zonnebril liet valle. Hun zuuke, tot ie effe latter kwêkte: “hé Jo da littie.
In d’n tijd da onze Berry en Romario nog baaij PSV speulde moesse ze unne keier oit tigge un Engelse club. Onderweege noar Engeland vliegt de vliegtoig over de Noordzee. Romario kiekt noar boijte en vroagt an onze Berry, die neffe hum zit, “Wat is dat daar?” Berry kiekt naor boijte en zee: “Oh, da’s unne hoovercraft”. Romario kiekt Berry an en vroagt: “Hoovercraft? Hoe spel je dat?” Onze Berry kiekt nog unne keier noar boijte en zee dan: “Oh toch nie, ik ha me vergist, ut is unne boot”.
Baai de vástefréters van bakker Wim van de Ven oit de Heistroat daar zaat soms un dubbeltje in verstopt, en dan koonde wir unne neie káupen !
Wa ok skôn waar = de oitroep over un maidje;
ge ként better un open skaal mi vloi-en bewáken dan un joong maid, zeen ze dan !
Helmonds is net Engels
NL…..Helmonds…Engels
Nu……now……now
Peer….pear…..pear
Peper…Pepper ..Pepper
Haring..herring..herring
Beter…better…better
Beer….bear…..bear
smiespelen= achter de hand fluisteren
soebelen= sabbelen
Uw vader = alliejenaawe
Sjef rijdt op zunne auwe fiets dur de stroat. Hai zie Toon an de deur stoan die iets tiggen um ruupt.
Toon zi: oe spatboard rammelt.
Wa zedde gai zi Sjef?
Ik zeg de oe spatbord rammelt.
Wa zedde gai?
Ik kan er godverdomme niks van verstoan, want meen spatbord rammelt zo
Ik weet niet zeker, maar ik denk dat onderstaande Helmonds is, en niet Nederlands:
’t kreult, ’t kreulde = herrie, vechten
Ik denk niet, dat…..” ’t krult “…..goed Nederlands is ?
Helmonds is net Engels2 (zie ook ’n eerdere posting, Engels1 over dit onderwerp)
N.l,……Engels…..Helmonds
ik ga…..I go…….ik goh
naar bed…to bed….te bed
iets moeilijks doen = un krikkelig werkske schuiven= skeuven
schoffelen= skoefelen
schuifelt(en)= skoefelt (skoefelen)
kreupele = ’n manke pötje
werkedaagsekleren = smèrdagseklirren
kieknauwettiedette = kijk nu eet hij dat
beste Helmonders:
bestaat het woord anhouwent bij jullie?
mocht dit niet het geval zijn dan ga ik trouwen
mvg
Rob
@ Rob Verhoeven: Jonge ge bent de pineut.
Trawwe in un trawpak en un fistje.
Anhouwent is nie goewd. Ut moet zin: anhaawend. Kiek mar in ut Helmonds woordenboek van Wim Daniëls.
Leuk al die woorden!
Maar veel zijn gewoon Brabants, niet alleen Helmonds hoor. De meeste woorden die hier worden genoemd, worden ook gebruikt in Eindhoven en dan richting Den Bosch.
Hallo Susanne,
Ik vermoedde al dat ze in Eindhoven, den Bosch en andere plaatsen ijskoud Helmonds durven te spreken.
We hebben daar in principe niets op tegen, maar noem het dan geen Eindhovens, Brabants, Udens, of wat dan ook, noem het wat ’t is: “Hellemons”.
Haha
dit woord hoort er ook zeker bij ZOUWE
Ik zao de zouwe doen.
ik ving dè arig da gullie ut nergent over arig hebbe gehad. hoe keumt dè naw? Ik ha krek tweie herringen gevat hier baj dun visboer. Witte wa die zee? Hai zee die komme net oit ut watter. Verser gu nie. Ik ha ok nog zeuven angele mikken gevat, want die waren goeiekoup bij dun edah naw. Da kumt umda ze dur mi ophaauwen. Ik ben zoue trug, die weecht ston weer veur dun deur. houdie, wannie.
dun houwent bustu ja
dè menneke waar meen dn houwent ant vervèle totda ik em ne kèr skupte tigge zun knokke toen hiel ie op
Ge kèènt toch allein mar lààche as ge dèh zouwe hier allemol lèèst! Seund dèj ut dialect langzaam verdwijnt. Vruuger bai ons ooma heurden wai allein mar Hellemonds. Of wai wa te sneukele weelde… un sepke of un stukske seklaat.
Eeejjj… des nie goeoewt, deh gesnoep en gesneukel !
Mar, ge wit, ge kènt nie alles hebbe: èn skon Hellemond proate en snoepe en sneukelen tegelijk.
Mar ja, die wichter, gaellie wit ok deh die nie veul verstand hebbe. Mar waaj, de wah auwwur, hoevve niet te mèhne deh waj alles weetuh.
Dat vind hij wel fijn: dè gaait em wel
Dat is nog maar een kind/puber :dè is nog mar unne snottert
Als import Hellemonder vind ik deze wel leuk:
Skiete Willie!
En alle woorden met ‘oi’ (behalve Oi va voi!)
Helmonds is net Engels3 (zie 1 en 2 eerder hierboven):
NL/zacht
Engels/soft (uitspraak: szoaoft)
Helmonds/Zoft (uitspraak: zsoaoft)
Houdoe wonnie
Alzeleve (accent op de 2de e)
Zoals in: Ik daacht alzeleve de hai allaang geskeje waar
Ik ben niet goed met Helmondse spelling maar iemand verbetert me vast wel. Mijn moeder zit naast me en samen weten we er nog een paar die ik volgens mij niet gezien heb hier.
De beskiet nie = dat is niet veel, dat heeft geen zin
nen vetlerre medaille = een namaak medaille
Mijn overgrootvader zat altijd met een clubje bij elkaar en wie het hardste loog die kreeg die medaille om.
Tesnuzzik = zakdoek
Skuttelslet = vaatdoekje
Vurkèt of vurrik = vork
Alleej, alleej = schiet op mens (staat niet in Helmonds woordenboek).
’n Tijdje trug skreev ‘k over “alzeleve”, maar latter zag ‘k, det al in ’t H.W. stu.
Houdoe.
beum???? ne hellemmonder ze aaltijd bom,ne bom ,is ne bom hai moet z,n nodejuuke mar an den bom hange
vervolg: Helmonds is net
schoolmeester:
NL: meester
Helmonds en Engels” mister
correctie: vorig bericht moest zijn: Helmonds is net Engels
immerke = emmertje
roie = rooie
tein = tenen
soebelen = zuigen
sepke = dropje
ne angele woarst = een hele worst
patassie = stamppotje
gereje = gereden
dodskupke = doods kop
zouwdoek = zakdoek
stut = staat
us maid = onze meid (onze dochter)
hoe gu gut bei ellie = hoe gaat het bij jullie
hedde de geheuerd = heb je dat gehoord
goan = gaan
zuiepe = drinken
dutselke = een raar iemand
bioskoup = bioscoop
koupe = kopen
bodskappe = boodschappen
olie smere = boter smeren
ne dakhoas = een kat
in dun hof = in de tuin
kuukske = koekje
dun durgang = de doorgang
dun opwas = de afwas
ouwer = oor
poawte = voeten
skuttelslet = vaatdoek
pers = paars
vloerkleid = vloerkleed
vurik = vork
lippel = lepel
skuim = schuim
kumke = kommetje/kopje
broauwt = brood
buke = boeren
wiite gai hoe de nu olliefaant kent loate skroawe?witte gellie de nie?ikke wel!dan moette num in zun orre floistere of ie mee gu werku bei van dam
witte = weet je
gai – jij
de = je
nu= een
olliefaant = oliefant
kent = kan
loate = laten
skrouwe = huilen
moette = moet
num = hem
vroage = vragen
ie = hij
gu = gaat
bei = bij
skrouwsuaws = uiensaus
het schrijven van de woorden is niet perfect de uitspraak ken ik wel goed ben in helmond geboren maar beide ouders komen van buiten de stad en thuis werd helmonds dialect niet gesproken
oh ja
orre = oren
floistere = fluisters
werku = werken
@bambi
Mooi rijtje. En maak je geen zorgen over het schrijven. Ik begreep dat je het Helmonds schrijft zoals je het hoort, dus dan zal het schrijven bij jou wel snor zitten.
haar, haren = hoar
haartjes = hurkes
(kon deze woorden niet vinden in H.woordenboek)
Helmondse uitdrukking: “oaoaoaoahh wa zag hai er oit; de hurkes stonne op zunne kop te steerreve”.
Helmonds is net Engels:
NL:bal
Helmonds; bol
Engels; ball (uistraak ‘bol’)
NL: voetbal
Helmonds: voetbol,
Engels: futbol, football
nog ’n paar bekende woordjes:
portefullie en porteminniks
LULOER! Hedduh gaai mik in oe orruh!
Kikkel – flauwe/lastige vent
Prengel – lastige vent, dwarsknuppel, treiteraar
Ik weet niet of dit wel Helmondse woorden zijn (ze staan niet in het Helm. woordenboek maar ook niet in het Groene boekje), in mijn rasechte Helmondse familie werden deze uitdrukkingen gebruikt.
olliedegalliedunallieok – drink je ook graag een glaasje
Onlangs vroeg mij iemand of ik wist of er een Hellemonds woord is voor ‘pensioen’ ?
Ik houd me graag aanbevolen voor een reactie!
Ik bùr vort.( vort, staat voor toekomstige tegenwoordige tijd -),terwijl vort niet kan staan voor een “gewone” uitkering omdat dat niet zeker is)
paoterskoehn = sandalen
Wat betekenen deze woordjes:
grietje
tigge
strutje
aawlui
trug
Bedankt voor jullie hulp 🙂
Is grietje niet maaiske?
tigge = tegen (?)
strutje = straatje/steeg
aauoewlui = ouders
trug = terug
slibberuh (mih dees kaauoew daag) = glijden
snuwbol = sneeuwbal
skeuve = schuiven
Goddee gellie merrige skatse baaj boer Koipers?
Kweetnie offur genog ijs lih, op ut nieuws op tillevisie hebbuh zu ut ovver fondantijs.
Kaah er nog noit van geheueurd.
Twort wel verrekus kaauw, t guh wel hard vrieiezuh.
Eej, waaj mènde baaj de visser in Brauws wah kartjes te kauwpe vur dun kletoavend, mar die waare op. EIJGE skult, haa’k mar wah irder vur moetuh gon.
he de da geheurd, de buurfrauw hi un kiendje gekocht en ut ha un skon kleedje an.
ze is mi hurre mens een endje goan varen
sepskijter (niet kunnen vinden in het H. woordenboek)
weet niet precies wat het betekent, maar ik denk ’n mannelijk persoon, die twijfelachtig of dom is ?, of zoals we zeggen: “unnen echte skawwe”
skuttelslet=vaatdoekje :p
@ Jan en John van Creij:
Jullie vragen over die uidrukking “Deense hoogvaart”; is dat niet gewoon een ingeburgerde verspreking en gebaseerd op de Weense hoogvaart oftewel dat reuzenrad van Wenen, 1 van de topattracties van Wenen (van ruim 100 jaar oud)?
De naam Helmond wordt voor het eerst aangetroffen op een bulle van paus Alexander uit 1179. Bekend is dat er al eerder….enz… allemaal kristenhonden lulkoek! Veel van dit soort kwatsj begint met kerkelijke troep want als de paus er niet aan te pas komt heeft stad of dorp geen geschiedkundig bestaansrecht, zo ook hier… al weer het volgende bla bla verhaal. Helmond betekend precies wat de naam zegt hel-moont=volle-maan. helle=hele-maan=vol. Monschau=manenschijn…niks mis mee met zulke mooie natuurlijk gegeven namen…we zeggen toch ook “maandag” En… de Helmonders hebben samen met Kerkrade en Vaals een buiten het nederlands staand dialekt-diets… nergens aansluitend bij de rest van Brabant of noord Limburg. De Helmonders behoorde tot de stam Menapiërs = maan aanbidders en vandaar ook de naam volle maan verklaard. Dat ze ook nog kattenmeppers worden genoemd is dat ze er een keer de Goten=katten van katholikken er uit hebben gemept,zoals vroeger dikwijls het geval met te opdringerige geloofsverkondigers… In ieper zuid belgie en in een 100 tal noord fransen plaatsen is er traditioneel jaarlijks een op tocht met een reuze kat die verkleed als monnik met pij en koord en monnikskap rond wordt gezeult en daarna is het katten smijten en bier drinken. Daar hebben ze toen ook de Goten=katten er uit gesodimieterd. Van de goten bestaat alleen op schrift hun overdreven krampachtige geschreven lettertaal en de gotische bouwerken zijn bekend… maar als volk zijn ze door de eeuwen heen overal weggejaagd. De oorspronkelijk nederlanders=dutch en duitsers komen uit voor Azië en het kan goed zijn dat de Provincie Helmond daar van de zelfde afstamming in naam. Water=water en aa=water en bij jullie de AA=water. Zo oud is het dáár! het zijn de Hiettieten=de-hieten-dieten die onze verre voorouders waren. Nog een paar namen uit jullie buurt om te bewijzen dat je door de dialekt-diets heen moet kijken om namen te vgerklaren. Beek en donk=beë-ik en dank=bid en dank. Aarle-rixtel=oude-rijks-deel. Asten=huis-tuin. Gerwen=keer-weg=grens. Stipthout=stop-’t-hou-’t of wat ze dan ook van hun grondgebied hadden te verdedigen. Lieshout=alles-houd van het zelfde… Hietbrinkt komt met onverwoestbare logika. Gelderop=galen-dorp.
Deurne=door-nee=neder=omlaag. Milheeze=molen-huizen. Uden=hoeden=houden en nooit meer afstaan. Vierlingsbeek=voor-langs-beek. Someren=is-om-muren, verdedigingswerk bedoeld. Dus het komt hier op neer: dat de kerken onze waare geschiedenissen hebben omgeruild tegen hun eigen verzonnen kristelijke flauwekul. En waarom was er de beeldenstorm… en waarom staan de kerken leeg? omdat ze de eeuwige geestelijk macht bezaten en de hele mediamaffia en weetjes maffia nog steeds aan die macht vasthoud, en in de politiek van kerk en staat juist ook hier… blijven gehandhaafd. Nederland is en politiestaat en kerk en staat… laat ons niks wijsmaken. Het zou al heel wat wezen als deze bijdragen überhaupt geplaatst!
Dat leo Horn er een keer met een buks op katten heeft geschoten is bijzaak…. dat gebeurt overal…en juist om dat het Leo was kwam dat in de media… anders had je er nooit iets overgehoord. Internetjes zwijgt niets en niemand dood.
Hondepoep = Heundestront
Vuillak = vollek
homoseksueel = voile flikker
rare man = kwibus
huid = hoit
vlees = vlis
kuif = keuf
vetkuif = vetkoif
vaatdoekje = skuttelslet
limonade = lammen antoon
lauwe koffie = poelie
duif = deuf
meisje = maidje
daag
meepersant= ondertussen/intussen/
tegelijkertijd
nen allingen hering= een hele haring
zurg= een ouderwetse leunstoel
Al heel lang weg uit Hellemund, maar ben het nog niet vergeten.
“Die pestauwer wô die Prins en latter die mense oit àmsterdam de Hailige C’munie nie gêve. Dé kosse ze nie begr(a)ijpe, ut g’woon vollek, dé al ’n hil enkt meer geëmancipeerd waar.
’t Skeufke kosse ze kriejge, hân ze uurst gezeed.
’n Wék latter munde ze wel de C’munie ontvange. Ge moet ’t zêlluf mar wete we ge doet, wier nodderhand gezeed, umdé de bisskop dé zi.
Gelukkig mar, dé Hellemonders nie zun slaphangers zing.
En naw zin die errum kiendjes van vruger ân de beurt.
Jajaa, ’n Mens kan wâ meemáke. ’t Lijkt nérreges noar.
Nog wâ-jánders: Ettutdewelofettutdenie?
Nondeju, tigge zunne klauwten oitslag is gin kroit gewasse! zi Jan vd Zanden
wie herinnert zich nog:
sportclub “Utile Dulce”
op z’n Helmonds” Ulsi Dulsi
Was alleen voor meisjes, zo ver ik me herinner.
Ik was lid van die andere turnclub, in de gymnastiekzaal van de Canisiusschool in de Molenstraat, waarvan ik de naam niet meer weet. Die club was voor eenieder, m zowel als v.
jodelahietie=jou-taal-hietieten. dat is de oudste taal ter wereld en het minst bekende volk. Zurg=zorg je wordt verzorgd in die leunstoel. Flikker=af-likker. Lauwe koffie=poelen=spoelen weg met die troep.
meepersant=mee-pasant=mee-passend=tegelijk-intussen mee-nemend. Ettutdewelofettutdenie=Hiet-u-het-dan-wel of hiet-u-het-dan-niet ? Dat staat allemaal al op de klei tabletten gevonden Hietthsa=hiet-huizen in Turkije 150 Km ten oosten van Ankara. Krediet=krie-de-’t-wel of krie-de-’t-niet. IK geef U 100 euro voor elk woord uit het Hellemonds dat ik niet verklaren kan in het Hiettiets=het-diets. [email protected]
Mijnheer Hietietbrink:
Klopt… TURKIJE. DE halve maan van heel-mond=volle maan staat in de Turkse vlag.
De meeste geschiedenis is nog ongeschreven…dus ook ongelogen. Een heel oud volk zijn de Chatten of Chatti. Chatten=katten en waren in oorlog met de Helmonders. vandaar Kattenmeppers!
Juist ja! die Oorlog tussen Helmonders was tussen Heythuizen=Hiethuizen en de Hietenheuvel onder Nijmegen. Hietland en Hieten=Hessen S=T of te wel de Duitser spreekt de daar S niet Uit. Asten=Hest-aan. Wie kan mij nog enkele BIJ namen van Helmonders geen en met wie de Helmonders in de buurt het meest overhoop lagen, deze ruziës werden tot in de jaren 70 nog op kermissen en op voetbal wedstrijden onderling uitgevochten. Dank U voor al U inlichtingen want in de oud boeken hoeft U het niet te zoeken: schreef Frederich Nietsche. “de geleerde dat zijn de verkeerde” We moeten het hebben van overleverende volksverhalen. En dat bent U.
waj loisteren nor een radio piraat oit helllllemond via internet
wilde gallie ok het adres er van hebben
en go dan mar is kieken op de site
http://www.radiohelmond.nl
ik herhaal
http://www.radiohelmond.nl
hedut naw gevonden , lot dan wa weten op onze site en groetuhh van ons hulle team
Omdat de hele reactie in hoofdletters stond, zijn die door De weblog van Helmond omgezet in kleine letters.
Hallo Helmonders,
Bedankt voor de tip over het eigen Helmondse radiostation.
Ik luisterde er gisteren voor het eerst naar.
Had geen idee, dat dit bestond.
Helmond wordt (of was al ?) 1ste Klas !!!
út war né skonne ovond,mar mee ouw saait bekeeké.
utwaskrekwaikwou.
Sukses ermee.
Mantelzorg avond 10-11-10
ginneninne-niet eentje
is de bron van helmondse woorden uitgeput?
Misschien is dit ’n nieuwe?
eiguste = haar/zijn eigen
p.s. 2de uitgave van H.woordenboek heb ik nog niet gezien.
De lekkerste woorden voor deze nieuwe Helmonder:
Kuukske en sneukelen
ik ben nen echte helemonder,toen ik ne ker bai iemes zee die ginne helmonder war verkazeroene wis ie nie wa ik bedoelde,toen zee ik de betikent de zaak nie gai slon.toen wist ie het nog nie hahaha nog un moi hemonds skeltwoord skeve aagterover
In de oorlog zat ik op school in de eerste haag dan gingen we te voet naar de bakelsedijk (speeltuin)de laatste klassen.Onder weg er gezongen.dat ging zo.Zie doar kumt de haag an,ze schoepen en ze jatten en vangen van alles an,`verder weet ik het niet meer.Het is ook 65 jaar geleden
@bosma,
He dat is net het liedje wat zo populair is op youtube, is het dat liedje?
http://www.youtube.com/watch?v=QJEO7Xqw-6M
eujejeje eujejeje hoor ik ne echte helliemonder dik zegge in de Helmondse zinsopbouw. Het is net als Limburgs of Fries, ge moet er van hauwe…………. Ik houd van goed verstaanbaar.
Nog un paar:
kerneengt,= konijn
voal = vuil
kuttel = konijnenkeutel
loate = laten
snuwballe = sneeuwballen
poalling = paling
Haw ut Hellemonds zuukt Hellemondse vertalinge van engelse woorde, deze wèèk: Gadget.
Witte gai un skon Hellemons woord hiervur? Stuur dè dan nor [email protected]
kènde nog ne prijs winne ok!
@Henriëtte op 15 maart 2012 om 22:37:
Grappig, net als de Belgen altijd doen. Ben niet zo goed in het Hellemonds, maar een motje of hebbedingske??
Het Hellemondse woord voor gadget is NUN HEDDUT geworden.
Nu zijn we op zoek naar het Helmonds voor brainstormen!
insturen kan nog tot en met morgenavond: [email protected]
’t Helmonds dialect met stadsdichter Wim Daniëls op Nederland 2 of 3
Deze week zijn er tv-opnamen gemaakt over het Helmondse dialect bij het kasteel. Die opnamen komen in 1 van de 8 afleveringen die de NTR in september/oktober gaat uitzenden op Nederland 2 of 3. Die programmareeks zal helemaal aan dialecten zijn gewijd.
Wim Daniëls liet het volgende weten:
“De makers van het programma hadden als (dwaas) uitgangspunt dat het Helmonds het lelijkste dialect van Nederland is. Blijkbaar hebben ze dat ooit ergens gehoord. Ze slaagden er echter almaar niet in om iemand te vinden die dat zou willen betogen. Uiteindelijk hebben ze toch een (aardige) Amsterdamse gevonden die van Helmondse komaf is en van wie de ouders ook nog in Helmond wonen (Zwanenbeemd). In de opnames is het als volgt verlopen. De vrouw in kwestie vertelt waarom ze het Helmonds zo lelijk vindt (en dat ze het thuis absoluut niet mocht praten). Vervolgens kom ik in beeld om haar op andere gedachten te brengen. Ik lees daarbij ook nog het gedicht Helmonds voor uit mijn gedichtenbundel Helmond. Uiteindelijk overhandig ik haar Het Helmonds Woordenboek en adviseer haar dat eens goed door te nemen, zodat ze wel op andere gedachten zal komen, zo is mijn slotconclusie. Wat er uiteindelijk precies wordt uitgezonden is altijd afwachten.”
Skon Skif Skoen!
Tweespraak:
persoon 1 Er wahr us unen heier
persoon 2: Haw mar op, want in Hellemond wont ginne inne heier, nog nie al doede drie boorden um zunne nek!!!!!!!!!!
In Helmond wordt wel eens geklaagd dat er te weinig Hellemonds wordt gesproken. In het buitenland blijkt het Hellemonds in ieder geval te leven, zie de onderstaande vakantiefoto van Der Webmeister. Hij maakte die foto aan de westkant van het Comomeer in Italië.
Staat het woord ‘luloer’ al in het Helmonds Woordenboek van Wim Daniels? In de eerste editie die ik bezit, ontbreekt het en ik ervaar dat als een manco. Zelf woon ik sinds decennia buiten de stad, maar van alle Helmondse woorden die ik ken, komt luloer het meest bij me op.
Ah, de klank ervan! Het Helmonds is befaamd om zijn dikke, zeg maar gerust: vette ‘l’, wat bij de aanduiding ‘lul’ al tot de overtreffende trap van zo iemand voert. Bij ‘luloer’ wordt de tweede ‘l’ nog eens aangezet om de overgang naar ‘oer’ mogelijk te maken: LluLloer.
Ook de etymologie is interessant, hoewel onduidelijk. Komt het van lul-loer, een lul die iemand anders een loer draait, of van lul-hoer, een man die met zijn … hoereert? Ook nog een mogelijkheid: een omkering van oerlul, oftewel de Adam onder de lullen. Ik heb eerlijk gezegd geen idee.
De precieze betekenis heb ik wel leren doorgronden, op de inmiddels verdwenen Canisiusschool in de Molenstraat. Een luloer zit tussen een echte lul en een slappe lul in. In normaal Nederlands zou je zeggen: droplul, maar het is een graadje erger. Een luloer is iemand die nergens echt goed in is maar toch pretenties koestert, en die tot verrassing van zijn jeugdvrienden nog waarmaakt ook.
Kijk ik een avondje naar de Nederlandse televisie dan tref ik zulke types voortdurend. Een enkele keer ontsnapt me zelfs een luid: ‘LluLloer’.
Maar als Helmonders dat woord al niet meer kennen, hoe kunnen we dan de luloers landelijk bestrijden?
Is luloer eigenlijk niet een zeverzak?
Een zak zever, zou ik zeggen.
Ik vul nog even aan. Op dit log heeft Fons het woord in kwestie al in 2009 opgemerkt: ‘Luloer, hedduh gaai mik in oe orruh’. In mijn herinnering werd het meestal in combinatie gebruikt: ‘Verrekte luloer’. Dat het om een zeldzame term gaat leert http://www.allenamen.nl waarop talloze scheldnamen staan vermeld, inclusief zeverzak, maar luloer niet. Volgens Daniels is ‘wonnie’ uniek voor Helmond. Zou dat ook voor ‘luloer’ kunnen gelden?
Soek= Hond
En als je de volgende zinnen in perfect Helmond kunt uitspreken ben de nun echte:
“Ollie de gallie dun allien ok?”
“Oew wááng, oew auwge en oew orre”.
Kheb nog nerrend skraaienbings of stondenbings un tas koffie kenne vatte. Of ut moet leeeest bai du kapper zin geweeeest toenik moes waaaagte totdejik an du beueurt waar.
kiek mar in ut speentje dor li ut wel.kijk maar in de kelder daar ligt het wel
Het woord “plankere zondag” Wie kan me uitleggen waar deze uitdrukking vandaan komt? Ik weet wel dat dit een doordeweekse zondag is.
Plankere zondag noemden wij de zondagen van 2e kerstdag, 2e paasdag en 2e pinksterdag. Er was dan vaak wat minder behoefte om naar de kerk te gaan. In mijn beleving waren er ook minder missen. Plankere zondagen waren dus mindere zondagen, zoals planken het mindere hout waren.
verrekte luloer
wanne skonne flinke mulder
ik wil kortelette
ik woouu degge stont in oewe smoel kreegt
ik beuk het zoer
ut veelt as stront in een mééntje
wilt u vlees of vis? doe mar vlis!
egalité = eej gallie thee?
patassie mi skruwsaus. = stampot met uiensaus.
meervoud in hellemonds!!!
Ein Bein (een been)
tweie Bein (twee benen)
inne erum (een arm)
tweie erum Twee armen)
wor ik ok kom, als ge ditte verteld dan kiekuh zuh of zuh watter zien braande.
En ut waar baai new kids jonguh! Nun hellemonder zi maat of matje!!
@Peter W op maandag 10 april 2006 om 12:03:
wat is er mooier dan het helmondse dialect ik ben er trots op dat ik het nog kan praoten
@Pieter op dinsdag 11 april 2006 om 12:12:
dat zijn ook makkelijke mar jha motte wel iets van kunnen he
kijk hellimonds praoten is een bietje raar mar jha je mot goed luisteren dan witte wat zuh zeggen en kletsen
Kan iemand mij vertellen of dit goed helmonds is?
Wa stodde wer te blieken. Komde gai uut Hellemond of wah?
wer = wir
blieken = blieke
uut = oit
bedankt brombeer!!
Er zijn niet veel mensen meer die écht Helmonds dialect spreken. De meesten praten een “aangepast” dialect dat er op lijkt. In mijn jeugd (en dat is zo’n dikke zeventig jaar geleden) klonk het dialect tenminste heel anders als wat er nu gesproken wordt. Ik mis in ieder geval bij het schrijven van het dialect de leestekens! Dat wil niet zeggen dat ik ons Helmonds dialect nog helemaal beheers. Verre van dat. Het is wel leuk om oude woorden te zien opduiken……..now gô ik un békske koffie vatte.
@brombeer,
ik weet niet of je op twitter zit, maar via:
Post ‘Haw ut Hellemonds’ regelmatig plat Helmonds zodat men t niet verleerd…
Nee Patrick, ik twitter niet en ben ook nog eens FB-loos en ik heb niet eens een mobieltje. Ik stuur mijn post nog met de postduif (haha)!
Maar ik ken “hawuthellemonds” wel en zie er weleens uitspraken voorbij komen die een samenraapsel zijn van ons Helmonds dialect, omdat het gecombineerd wordt met dialecten van nabij gelegen dorpen.
Op ’t veld tigge de skeidsrechter : Skele Wiewauw!!
O ja, en, iedewiede wietske, stikt de moord mar mi oew fietske.
verekte stomme aagterover
as n’n hellemonder ’t echt mént gittie dubbel proate:Dé doe’k Ok nie, ok nie.
Of scheldvoorde aagter elkaar zegge: sakkerde nakende non de djuu.
niet alleen wordt herhaald wat echt gemeend is, maar ook lichtelijk gestotterd. Een vette W, Wah, wwah mèènde gai nauw!
’n kötteleke’ manier van praten is essentieel, kort, bozig en m.n. bij vrouwen met lage stem. Verder nog wat:
Wa’n getuug /soort mensen
skón vlimmen/ wimpers
den herenbult/over de brug/de rijke buurt
hendige tes/ gemakzuchtige vrouw
’t is dik in orde zee van Tiel/ zoek ’t maar uit
mmmh,mmmh, pater, ’n beeldje / zuuk ut mar
wèèrm poelekes / warme handjes
Mèr Hellemonds proate, skreeve, loisteren en kieke? Kom es kieke op onze neij saaijt http://www.hawuthellemonds.nl en laijk ons op feesboek. Komme d’r nog ne kwak Hellemonderds meijer. Wai heure jallie reaktsies wel…
Zoals je ziet heet ik al heel mn leven( geb. 1955)Durske ( officieel Duranda). Kom slechts heel af en toe iemand tegen die de betekenis weet, inderdaad vrnl.in Brabant,waar ik vaak ga dansen. De leukste was inderdaad in een dansgelegenheid, toen ik als reactie op mijn naam hoorde (in plat Brabants) ‘ heet jij Durske? O,wat leuk….
Mijn moeder heeft het vaak over ‘lange seeviot’ als ze praat over een lange steel van een plant. Geen idee of het zo geschreven wordt, maar wie heeft ooit van dat woord gehoord.
Tzal vast al eens ergens zijn opgemeld, maar voor mij toch altijd nog
een klankzuivere Hellemondse aanduiding: MEEIMPESSANT.
Zoveel betekenend als: gelijktijdig, met het een het ander (ook) doen.
Al wordt het wellicht elders in Brabant ook gehoord,
tis gewoon skon Hellemonds.
Hawdoes
kan iemand mij helpen, ik hoorde gisteren op omroep brabant een mevrouw een Helmonds verhaaltje vertellen over dat zij een “houtere jilleke in de tuin had, het zong wel niet zo skon as ne “melle” (merel) maar ze was er heel blij mee.
Kan iemand mij vertellen wat een houtere jilleke is?
Bedankt!
@Ellen op donderdag 31 januari 2008 om 14:57:
homo
Het Helmonds Woordenboek is weer herdrukt en deze vierde druk is te koop bij De Ganzenveer in de Oude Aa.
@Angelique op maandag 10 april 2006 om 11:21:
wa ettet, ettetde, de ut de et.
@Peter W op maandag 10 april 2006 om 12:03:
skunn geskrivve,ge beent un echte auwhoer
wai han vruger op dun anrecht alt un skuttelsletje [vaatdoekje] ligge vur as ge gebrast haat. en kinde gallie dun danker nog die mi zunne bakfiets langs de hoize kwam mi krabbe en kreukels,nou die mis ik wel toen vur an kwartje kreukels [alliekruiken] en nauw op de mert 6,95 euro vur un pond