De kadernota is géén uitvoeringsprogramma. Het is een strategisch document dat een koers uitzet waarom en hoe het Sociaal Domein zich in de toekomst ontwikkelt. Tot dit domein behoren de gemeentelijke taken die gericht zijn op het welzijn en de ondersteuning van inwoners als het gaat om zelfredzaamheid en participatie, jeugdhulp, schuldhulpverlening, armoedebestrijding, onderwijs, veiligheid, etc. De uitgezette koers vraag creativiteit en samenwerking van alle partijen in dit werkgebied en daarbij komt de Helmond Aanpak om de hoek kijken.

De Helmond Aanpak mag in theorie een aanwinst genoemd worden omdat de vraag van de inwoner centraal staat en niet, zoals nu, het aanbod van de hulpverleners. De praktijk zal leren of de betrokken organisaties inderdaad beter gaan samenwerken en dat burgers niet meer van het kastje naar de muur worden gestuurd. Het vereist een andere manier van breed- en van buiten de eigen grenzen denken en handelen. Een cultuuromslag.

Een voorbeeld: een inwoner vraagt een rolstoel aan. Tijdens het onderzoek dat de gemeente hiervoor doet, blijkt dat ook een woningaanpassing nodig is (traplift, aangepaste douche) en de aanvrager daarnaast wijkzorg en huishoudelijke hulp nodig heeft. Dan is er sprake van betrokkenheid gemeente, thuiszorg, verzekeraar, woningcorporatie, huisarts, ergotherapie en mogelijk nog van andere partijen zoals clientondersteuning. In de Helmondse Aanpak bundelen deze professionals de krachten om samen mogelijk te maken wat nodig is. Een belangrijke rol is tevens weggelegd voor mensen uit het sociaal netwerk, de vrijwilligers al dan niet gebundeld in verenigingen of in de directe omgeving van de zorgvrager (mantelzorgers, familieleden, buren).

De Helmondse Aanpak, hoe goed ook bedoeld, is een precair plan dat berust op de inzet van marktpartijen, overheidsinstanties en volontairs. Om met de laatsten te beginnen: het verenigingsleven kampt met een chronisch tekort aan helpende handjes. Werk en kinderen vragen nu al veel van degenen die in de Aanpak een belangrijke rol wordt toebedacht. De overheidsinstanties (gemeente, politie, etc.) hebben een tekort aan medewerkers en de vooruitzichten zijn niet positief. En dan de grootste speler in de Helmond Aanpak, de professionele zorgverleners, zijn gebonden aan de marktwerking waarin concurrentie en financiën de kwaliteit en de service bepalen. Deze partijen dienen intensief samen te werken wat tijd en daardoor geld kost, ofwel extra overhead en wie neemt dat voor zijn rekening?

De verwachting is dat de Helmond Aanpak op termijn de gemeenschap geld bespaart, maar voordat het zover is, zal er nog veel water door de Helmondse Knaal moeten stromen. Op dit moment betaalt Helmond bijna 10 miljoen euro per jaar aan de Sociale Teams Helmond die een regierol heeft in de plannen. Er is niks mis met de medewerkers van deze marktpartij die bezig is met het laatste contractjaar. Maar er zijn nog steeds geen concrete cijfers bekend van de behaalde resultaten. En ook is er geen zicht op het aantal Helmonders dat op de wachtlijst staat en hoe lang ze daar al op staan. De betrokken wethouder Harrie van Dijk gaf in de commissievergadering geen antwoord op de vragen die de VVD (Jeanne Janssen) hierover stelde. En zelfs de vraag of het contract met deze marktpartij wordt verlengd of dat er een nieuwe aanbestedingsprocedure komt, wist hij handig te omzeilen met de mededeling dat de organisatie het Kwaliteitscertificaat van Sterk Sociaal Werk Nederland heeft gekregen. Hij is er trots op, zei hij in de vergadering. En o ja, de gevraagde cijfers over de wachtlijsten “zal hij schriftelijk doen toekomen”.

Hanneke Hegeman