Hijskraan of hotspot bij Suytkade? (JC)
De gemeente Helmond heeft de Cacaofabriek aan de Engelseweg en de daarnaast liggende bedrijfspanden aangekocht. Daarmee is ze eigenaar van het hele complex op die hoek, dat eerder eigendom was van onder meer Slits, Van de Ven en Koolen. Wethouder Stienen van stedelijke ontwikkeling wil in die hoek bij de spoorbrug, aan de rand van Suytkade, een steunpilaar van kunst en cultuur vestigen. Niet minder dan een ‘hotspot.’ U weet wel, zo een plek waar een vulkaan dreigt uit te barsten.
De gemeente legt € 2.060.000,– op tafel om de voormalige cacaofabriek te kopen. Daar staat tegenover dat de Helmondse CDA-prominenten Van Geel en Van Heugten in Den Haag 5 miljoen subsidie hebben losgepeuterd om het gebied op te knappen. De provincie doet daar nog eens eenzelfde bedrag bij, mits de stad ook vijf miljoen investeert. Daar kun je toch ’n aardige hotspot voor bouwen lijkt me.
Het kunstenaarsinitiatief De nederlandsche Cacaofabriek lijkt daarmee veilig gesteld. Een opluchting voor iedereen die bij beeldende kunst betrokken is. Poppodium Plato zou ook daarheen moeten verhuizen. Dat vind ik raar, want in de meeste gemeenten liggen die zaken juist ver in de periferie of zelfs in de weilanden. En elke nieuwbouw van zorgenkindje Plato is natuurlijk kapitaalvernietiging.
Er is wel haast bij, want om het geld veilig te stellen moet eigenlijk volgend jaar al de schop de grond in gaan. En in die haast gebeuren kennelijk rare dingen. Want wat is naast het niet zo opvallende monument cacaogebouw het meest opvallende kenmerk van dat gebiedje? Juist ja, de uit 1928 daterende hijskraan op rails. En die kan wel verdwijnen, vindt o.a. Stienen. Dat er nauwelijks meer van die dingen bestaan is voor deze voortvarende wethouder geen bezwaar.
Vergelijkingen met Afrika zijn al getrokken, terwijl we helemaal niet zo ver weg hoeven. Een paar kilometer naar het noorden, in Beek en Donk, staat een soortgelijke kraan die kort geleden keurig opgeknapt is en ingepast in de nieuwbouw van wat ook daar een verloren stuk industrieterrein was. Ik zou niet weten waarom dat niet in Helmond kan. Zo een hijskraan kan uitgroeien tot het symbool, ik zou bijna zeggen landmark van het gebied.
Gelukkig hebben enkele wakkere geesten al gepleit voor het bewaren van de kraan. Maar nu zet eigenaar Dries Slits druk op de ketel. Hij gaat het ding slopen en voor oud roest verkopen. Een pure centenkwestie als je het mij vraagt. Hij wil meer geld voor het ding. Stienen lacht denk ik stiekem in zijn vuistje. Hoeft de gemeente het sloopwerk niet te doen. En dreigt alweer een van onze schaarse monumenten verloren te gaan. Het is te hopen dat onze gemeenteraadsleden even wakker schrikken. Om te beginnen in de commissie MO&E van 18 juni a.s.
Was getekend,
22 reacties:
@JC
Je zal dit stukje wel enig tijd geleden al hebben geschreven en aangeleverd, want 18 juni is het al geweest en het is maar de vraag of de commissie MO&E op 18 juni 2010 nog bestaat.
@Ad,
Ja Ad, je hebt volkomen gelijk. Soms gaat andere actualiteit voor :-). Beetje onoplettend van mij maar troost je: MO&E is nauwelijks aan deze vraag toegekomen en het maakt niet uit: na de commissie mag de Raad en ongetwijfeld een hele serie ‘experts’ zich nog over de plannen buigen. Dus aan mijn oproep om zuinig te zijn op Helmonds historie, verandert dat niets!
Dank je de koekoek. “Het kunstenaarsinitiatief De nederlandsche Cacaofabriek lijkt daarmee veilig gesteld.” Dat snap ik ook wel met al die miljoenen!!! Het zal wel mijn Hollandse zuinigheid zijn, mijn gedachtes aan de economische crises of wellicht zelfs mijn gezond verstand, maar ik krijg toch een andere gedachte. Iets als: “Wat een weggegooid geld!$@!@#!” En Plato erin kost nog eens miljoenen extra voor de verbouwing, Filmhuis erbij (want die willen natuurlijk ook weer mooier): ik gok even: weer een miljoen erbij. Zijn we in Helmond helemaal van de pot gerukt??? Of hebben we ergens ineens een gasbel aangeboord? En als we dan toch zo belachelijk bezig zijn: waarom niet het Kunstkwartier erbij??? Dat zit toch ook al een paar jaar (dus veel te lang) aan de Kromme Steenweg…
Als filmmaker heb ik met veel plezier aan de tv serie ‘Spijkers van Katoen’ gewerkt, waarin ook het kraanbaantje is gefilmd. De gemeente was zeer tevreden over het project. De inwoners van Helmond vonden het een geweldige serie. Dat er meer dan 3000 dvd’s zijn verkocht blijkt wel dat ‘de Helmonder’ het industrieel verleden koestert. Het kraanbaantje moet dus absoluut voor het nageslacht bewaard blijven. Ik wens alle partijen veel wijsheid toe.
Ik juich deze Helmondse ‘Strijp-S’ helemaal toe. Laten we de zuurpruimen maar negeren, want investeren is belangrijk voor de economie en toekomst. Die kraan mag inderdaad een leuk plaatsje krijgen vanuit cultuurbehoud. Wel bijzonder dat het verwaarloosde object nu plots de volle aandacht krijgt van personen die er normaliter nooit naar omkeken…
Deze foto van de besproken hijskraan had ik nog ik nog in mijn archief zitten.
@ Peter,
Mooie foto, Peter!
Ben alleen bang dat de kraan er op het moment niet zo fraai uitziet.
Maar wie wil weten hoe het ook kan, kan altijd in Donk bij de brug gaan kijken…
Als secretaris van de stichting Monumenten Werkgroep Helmond heb ik een brief voor onze voorzitter (Jan van Bussel, zoon en kleinzoon van pa en opa van Bussel die in 1928 de kraanbaan hebben gebouwd en tijdelijk gebruikt) geschreven die o.a. aandacht in het ED heeft gehad. Als raadslid van Helder Helmond heb ik gisteren nog nadrukkelijk gesteld: “Helder Helmond maakt zich ernstig zorgen v.w.b. het voortbestaan van de unieke kraanbaan van Slits uit 1928.” Met die ene zin heb ik het vooralsnog publiekelijk gelaten omdat schijnbaar achter de schermen een oplossing aanstaande is. Maar ik houd met beide petten op (monumenten en politiek) stevig de vinger aan de pols. Bij meer nieuws laat ik dat zeker graag weten.
Michael Rieter
@ MIchael usw.
Ja, het ding 500 meter verder zetten; idee van laat ik geen namen noemen. Zo ga je niet met monumenen om! Denk maar aaan wat in t Ketsegankse gebeurd is…
Ik las net in het ED dat die kraanbaan maandagmiddag aan stukken gesneden wordt door eigenaar Dries Slits. Tenzij hij voldoende geld van de gemeente krijgt. Het zullen allemaal wel (politieke) spelletjes zijn en ik hoop maar dat het niet de bovengenoemde oplossing is die achter de schermen bekokstoofd werd.
Maar als die Dries Slits dat monument echt gaat vernielen: wat een klootzak zeg! Wat zal ie door velen in Helmond met de nek worden aangekeken. En wat hoop ik dat de gemeente daarna de beste en duurste advocaten inzet om hem daar even de rekening van te laten betalen. Want een kraan van onschatbare waarde volgens menigeen, gaat je flink kosten als je die moedwillig vernield.
@Pieter,
Ik ben bang dat advocaten weinig uithalen. (Doen ze dat trouwens ooit?) Maar in dit geval zeker niet als het waar is dat de gemeente 'vergeten' is de kraan op de monumentenlijst te plaatsen. En volgens de krant eist de gemeente dat het terrein 'leeg' wordt opgeleverd. Als dat allemaal waar is, is de gemeente dus twee keer zo schuldig als Slits…
Zoals het er nu uit ziet gaat de kraan er aan. Nee zo erg is het ook weer niet maar hij gaat wel weg uit Hellimond! Verrekte jammer. En wat een BLUNDER van de gemeente Helmond. Wat doen die lui daar toch met een dik betaald salaris? Eerst die school in brandevoort nu dit weer……
Je zegt het goed Koenla, het zijn ambtenaren met een dik salaris. Die school was een financiele blunder waar wij belastingbetalers voor op moeten draaien. Monumenten mogen gesloopt worden, maar dat rekken ze zo lang mogelijk, hebben ze nog een project om aan te “werken”. Het zou mij trouwens niets verbazen als achter de school en de kraanbaan dezelfe ambtenaar zit, of zouden ze echt allemaal hetzelfde zijn. Wel zonde, want wat eenmaal gesloopt is krijg je nooit meer terug.
Vooruit denken is ze ook vreemd. Eerst moeten alle bruggen dicht en dan krijgen ze spijt want nu kan er geen bootje meer in het centrum komen.
Als ik al die berichten lees denk ik ongelooflijk. Hoe kan het dat een gemeente die zegt dat industrieel erfgoed belangrijk is op deze manier met industrieel erfgoed omgaan. Het draait natuurlijk allemaal om geld, vriendjespolitiek en (mis)communicatie.
Jammer genoeg heeft de kraan dadelijk het loodje gelegd en als men weer bij zinnen komt heeft men spijt, ongelooflijk veel spijt.
Onbegrijpelijk dat het zover moet komen en dat er blijkbaar niemand zijn of haar gezonde verstand kan of wil gebruiken!!!!!!
Donderdagmorgen om 8.00 uur gaat het spannend worden, want Fons Jacobs zegt dat hij alles uit de kast haalt om het afbreken van het monument een halt toe te roepen.
Jan van Bussel zegt niet blij te zijn met dit spelletje, want, zo zegt hij, het gaat alleen maar om geld.
Ik neem ook aan dat het om geld gaat. Maar Slits zetten ze met de rug tegen de muur. Hij moet het terrein opleveren zonder kraanbaan, maar de gemeente wil daar op geen enkele manier aan meewerken. Wethouder Van Benthem zegt wel dat Slits geen enkele kant op wil, maar Slits kan geen kant op. Laten staan kost hem 210.000,- Euro. Dus moet hij wel slopen.
Voor de kraanbaan wil de gemeente de oud ijzerprijs betalen, zo’n baan laten namaken kost zeker enkele tonnen en dan heb je nog maar een replica. Wordt er dan geen enkele ambtenaar wakker, of doen ze dat pas als SBS6 morgen aanwezig is bij de sloop?
Kraanbaancombinatie mag blijven staan
Geachte leden van de Gemeenteraad,
Middels deze brief informeren wij uw raad over de ontwikkelingen van de kraanbaancombinatie van het Transport- en Kraanbedrijf Antoon Slits B.V.
Op 29 april hebben we het perceel gekocht van de gebroeders Van de Ven, waarvan de heer Slits het perceel huurt. In de koopovereenkomst met Van de Ven is bepaald dat de feitelijke levering van het perceel zou plaatsvinden op 31 juli 2009 en dat bij deze levering de kraan inclusief kraanbaan zou zijn verwijderd.
De kraanbaancombinatie is een roerend gemeentelijk monument. Het College van B&W heeft dit op 3 oktober 2000 besloten en de heer Slits is daarvan op 23 oktober 2000 schriftelijk op de hoogte gebracht. Tevens heeft de gemeenteraad in dat jaar de kraanbaancombinatie als roerend gemeentelijk monument aangewezen en hiertegen zijn geen bezwaren ingediend. Daarnaast zijn in 2007 van ambtelijke zijde oriënterende gesprekken gevoerd over de mogelijkheden tot instandhouding van het roerende monument. Voor het verwijderen van een gemeentelijk monument is een monumentenvergunning nodig, zoals bepaald in de Monumentenverordening 2009.
De heer Slits heeft op 23 juni 2009 een monumentenvergunning aangevraagd en op 24 juli jl. is door de gemeente vergunning verleend voor de ontmanteling van de kraanbaancombinatie met daaraan de volgende voorwaarde gekoppeld: "de werkzaamheden mogen eerst worden gestart nadat door de gemeente goedkeuring is verleend aan een in te dienen bestek voor de ontmanteling van de kraanbaan en ingestemd kan worden met een voorstel voor opslag".
Een monumentenvergunning blijft zes weken buiten werking na de datum waarop deze is verleend. Dit betekent dat de kraanbaancombinatie binnen deze zes weken niet kan worden ontmanteld. Indien in deze periode bezwaren zijn ingediend dan dienen eerst deze bezwaren te worden afgehandeld. Tegen deze vergunning zijn inmiddels twee bezwaren ingediend.
De afgelopen periode zijn verschillende onderhandelingen geweest tussen de gemeente en de heer Slits over de aankoop van de kraanbaancombinatie. Hier zijn de partijen niet tot elkaar kunnen komen.
Op 30 juli jl. begon de heer Slits in de ochtend met het ontmantelen van de kraanbaancombinatie. De afdeling Handhaving van de gemeente heeft het ontmantelen in samenwerking met de politie stilgelegd.
Beantwoord
Inmiddels is de snijbrander weer even voor 6 weken minimaal opgeborgen en misschien blijft die dat ook in dit geval. De soap (of hoe moeten we het betitelen?) rond dit erfgoed zegt iets over Dries Slits maar misschien nog meer over de gemeente die te laat bedscht heeft wat ze met deze plek aan wil. Maar kan allemaal nog goed komen, denk ik.
Ik reageer nog even op het stuk van JC van 9 juli (nu pas gezien), waarin hij zonder namen te noemen ‘afrekent’ met degenen die de kraannbaan zouden willen verplaatsen. Dit waarschijnlijk n.a.v. het krantenbericht destijds waarin ED-journalist Koen Chatrou met stelligheid meldt dat de kraan verplaatst moet worden en hij ook mij een mening heeft gevraagd daarover. Ik heb toen gezegd (en dat is nog altijd mijn mening) dat hij op de plek waar hij al ruim 80 jaar staat op de beste plaats is, maar als er dan inderdaad persé verhuisd moest worden: een lokatie in de kanaalzone (industriehaven of sluis 7).
Het is toch ook te gek dat de gemeente de grond leeg opgeleverd wil hebben en aan de andere kant een boete uitdeelt als het leeg wordt opgeleverd. Dat krijg je als 2 verschillende afdelingen er mee bezig zijn; Kunst en Cultuur en afd. Grondzaken.
Gebr. v.d. Ven zijn/waren de grondeigenaren en Slits huurt het terrein, gebr. v.d. Ven hebben het verkocht aan de gem. Helmond met de verwijder voorwaarden van roerende zaken.
Slits wilde het laten slopen door een sloopbedrijf, maar die zei dat de opbrengst van oud ijzer niet opweegt tegen de sloopkosten, daarom begon Slits zelf maar met de sloop die dus al gauw weer gestopt werd.
Gem. Helmond is per 1 augustus eigenaar van de grond en tussen 22 augustus en 8 september gaat de strijd weer verder en zal beslist worden wat er gaat gebeuren.
Ik hoop dat deze kraan een mooie plek krijgt langs het kanaal en in ere hersteld wordt. Er is toch al niet veel meer over van het industrieel erfgoed van Helmond.
Michael Rieter, fractievoorzitter Helder Helmond stelde 25 juli de onderstaande vragen aan het college van burgemeester en wethouders van Helmond. Schuin gedrukt de letterlijke antwoorden die B&W daarop vandaag gaf:
In de laatstgehouden raadsvergadering van 7 juli heeft Helder Helmond al publiekelijk zich ernstig zorgen gemaakt v.w.b. het voortbestaan van de unieke kraanbaan van Slits uit 1928. Maar gezien de huidige stand van zaken van heden zaterdag 25 juli schrijven wij nu deze brandbrief!
Het college heeft namelijk – terecht – willens en wetens in oktober 2000 (bijna 9 jaar geleden) de historische kraanbaan aan de Kanaaldijk ZO op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. à‰N de gemeente heeft onlangs willens en wetens wél de ondergrond gekocht máár niet de kraan zelf! En of dat terecht is? Sterker nog de firma Slits is gesommeerd om het terrein eind van deze maand léég – en dus zónder, inmiddels monumentale, kraanbaan – op te leveren. Helder Helmond vraagt zich af of dit überhaupt wel kan! Maar vindt in ieder geval dat dit een niet acceptabele wijze is van hoe de gemeente met haar cultuur-historisch erfgoed omgaat!
Helder Helmond heeft daarom de volgende vragen en opmerkingen:
1. Wij denken dat het reeël is dat thans nog slechts eventueel de oud-ijzer-prijs betaald zou hoeven te worden. Met name omdat de afgelopen meer dan 20 jaar er géén enkel onderhoud is gepleegd maar bovenal omdat de status van monument slechts een emotionele en geen financiële waarde betekent.
De oud-ijzer-prijs is ons uitgangspunt bij de gesprekken over de overname, waarbij wij wel bereid waren tot een beperkte opslag.
2. Heeft de gemeente echter de afgelopen bijna 9 jaren de firma Slits wel eens een (of meerdere?) keren gevraagd onderhoud te doen?
Neen. Een aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument brengt niet de bevoegdheid met zich mee onderhoud af te dwingen. Dit is de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Wel kan onderhoud worden gestimuleerd op grond van de subsidieregeling. Er is ons geen verzoek daartoe gedaan.
3. Waarom beschouwt het college de kraanbaan als roerend goed terwijl deze toch op circa 18 zogenaamde betonnen poeren is gefundeerd en daarmee in onze ogen toch nadrukkelijk onroerend is? (alleen het kraantje is als mobiel/bewegend en dus roerend te beschouwen).
Inderdaad is in een schrijven aan de eigenaar van 23 oktober 2000 de kraanbaan als "beschermd roerend gemeentelijk monument" aangewezen. Dit is ook medegedeeld aan de raadscommissie. Waarom is de kraanbaan als roerend aangemerkt? Het archief biedt duidelijkheid hierover. Enerzijds was er de wens dit historisch erfgoed te behouden voor onze gemeente en anderzijds kon nog geen zekerheid worden geboden over de mogelijkheid tot verantwoorde inpassing in het plangebied Suytkade. Collegebesluit van 29 februari 2000: "Uitgaande van het feit dat het om het object gaat en niet om de locatie wordt ingestemd met het voorstel om de Kraanbaan als roerend monument aan te wijzen; de definitieve locatie van dit monument in een later stadium te bepalen." In het bestemmingsplan Suytkade is de kraanbaan dan ook niet als zodanig ingepast. Overigens drong ook de heer Slits er destijds op aan vrijelijk over de ondergrond te kunnen beschikken. Onder die voorwaarde had hij geen overwegende bezwaren tegen de aanwijzing.
4. Heeft de gemeente daardoor in feite niet met de koop van de ondergrond daarmee reeds ook al de kraanbaan in haar bezit?
Nu wij alsnog akkoord zijn gegaan met levering door de eigenaar van de grond van de grond met daarop de kraanbaan, gaan we de ontstane situatie opnieuw bekijken. Vertrekpunt daarbij blijft vanzelfsprekend de beschikking tot aanwijzing als roerend gemeentelijk monument. Tegen die aanwijzing is geen bezwaar ingediend. Wij treden na de vakantie opnieuw in overleg met de heer Slits.
5. Waarom heeft de gemeente bij de aankoop van de grond gesommeerd dat Slits de kraanbaan dient te verwijderen terwijl zij wist dat het hier om een gemeentelijk monument ging?
Nogmaals, uitgangspunt is de onherroepelijke aanwijzing tot roerend gemeentelijk monument. Ons handelen was erop gericht enerzijds de kraan te behouden voor onze gemeente en anderzijds de handen vrij te hebben wat betreft de inrichting van dit gebied. Ook tijdelijke opstal maakt dit mogelijk, ook herplaatsing op termijn elders voldoet aan onze voorwaarde. Verwerving van de kraan tegen een redelijke prijs – zie uw opmerking onder 1 – paste ook bij onze strategie, maar bleek niet haalbaar. Afgifte van een zogenaamde monumentenvergunning die de basis biedt voor een verantwoorde en gecontroleerde ontmanteling en opslag, is derhalve geheel in lijn met de eerder door ons gezette stappen.
6. Kan en mag de firma Slits zónder sloopvergunning de kraanbaan wel ontmantelen?
het gaat niet om een sloopvergunning, maar om een monumentenvergunning, die voor een roerend monument verantwoorde ontmanteling en opslag mogelijk maakt ten behoeve van rehabilitatie op een later tijdstip. Er is thans dan ook geen sprake van ontmanteling. Dat de wagen van de rails is gehaald is geen probleem omdat dit ook ten behoeve van een eventuele renovatie zou hebben moeten plaatsvinden.
7. En wat denkt de gemeente op kort termijn te gaan doen om uit deze impasse te geraken en daarmee de historische, unieke en monumentale kraanbaan voor Helmond te behouden?
Zie onder 4.
Blij dat de kraan blijft bestaan, gemaakt door mijn vader Clemens Thole geboren te Enschede 1905 11 july Er wordt met dit erfgoed beter omgesprongen in Helmond dan in de gemeente Enschede, waar de kraan die op het vuurwerk terrein (Thole terrein) stond wordt verschroot. Onbegrijpelijk . Marian Thole Tilburg
Ik kom helemaal niet uit Helmond, maar uit de Alblasserwaard, maar wat goed dat er nog zoveel mensen zijn die deze mooie kraan willen bewaren i.p.v. te slopen. Ik hoop dat deze kraan gewoon blijft bestaan en ergens een mooie plaats krijgt zodat er door liefhebbers nog jaren van genoten kan worden.
En wat die wethouder betrefd: kortzichtigheid en arrogantie eerste klas
Dick den Ouden