Update 2:
4 Raadsvragen van Lokaal sterk
Alle 8 fractieleden van Lokaal sterk stelden vanavond gezamenlijk schriftelijke vragen aan B&W naar aanleiding van het bovenstaande. Hieronder hun 4 raadsvragen (Questions) voorafgegaan door hun inleiding. Zodra we de antwoorden (Answers) van het college hebben, plaatsen we die ook in zijn geheel in de reacties.

De fractie van Lokaal sterk is onaangenaam verrast door artikelen in NRC-Handelsblad en het Eindhovens Dagblad van dinsdag 1 augustus 2017 over een drugspand waarbij een raadslid en een wethouder van de gemeente Helmond op een of andere wijze bij betrokken zouden zijn.
Onderstaand een passage uit het artikel in het Eindhovens Dagblad (digitaal).

Persoonlijk bezoek
Toen Blanksma het drugspand wilde laten sluiten, kreeg zij persoonlijk bezoek van het raadslid en een wethouder. Zij vroegen haar te overwegen het pand niet te sluiten, omdat de verhuurder – het gemeenteraadslid – niet op de hoogte zou zijn geweest van de aanwezigheid van de kwekerij.
In 2016 heeft de burgemeester persoonlijk met alle raads- en burgercommissieleden een integriteitakkoord gesloten, met name om onedel handelen van raads- en commissieleden en uiteraard ook leden van het College van B&W te voorkomen.

De uitspraken van de burgemeester brengt Lokaal sterk tot onderstaande vragen:

1. Bent u het met ons eens dat het niet duidelijk noemen van het betrokken raadslid en de betrokken wethouder de schijn oproept dat het elk van de 37 raadsleden en elk van de zes wethouders had kunnen zijn en dat dit hen ongewenst in een kwaad daglicht kan stellen?
2. Is het zo dat het betrokken raadslid op een of andere wijze vooraf geïnformeerd is en zo ja door wie dan? U heeft vervolgens gesproken met het raadslid en de wethouder, welke boodschap heeft u hen meegegeven?
3. Waarom heeft U besloten dit voorval in de publiciteit te brengen via NRC Handelsblad en hierover de raads- respectievelijk burgercommissieleden niet vooraf te informeren?
4. Kunt u ons duiden waarom er geen wettelijke mogelijkheden waren om het betrokken pand te sluiten? Waren er dan geen sporen van een hennepkwekerij aangetroffen?

Update 3:
Blanksma heeft spijt van haar uitspraken maar geeft niet de namen van wethouder XXX en raadslid YYY
Dat en meer antwoordde burgemeester Elly Blanksma op de 4 gestelde raadsvragen van Lokaal sterk “in haar hoedanigheid als bestuursorgaan Burgemeester” zo laat zij weten. “Om die reden zijn de antwoorden in de ‘ik-vorm’ gesteld.” Hieronder staat haar volledige beantwoording:

1. Vraag: Bent u het met ons eens dat het niet duidelijk noemen van het betrokken raadslid en de betrokken wethouder de schijn oproept dat het elk van de 37 raadsleden en elk van de zes wethouders had kunnen zijn en dat dit hen ongewenst in een kwaad daglicht kan stellen?
   Antwoord: Graag wil ik vooropstellen dat ik als burgemeester betreur welke ophef mijn uitspraken hebben veroorzaakt. Vanuit de verantwoordelijkheid die ik als burgemeester (ook vanuit de Gemeentewet) heb op het gebied van integriteit, heb ik het als juist beschouwd om mee te werken aan het artikel in NRC Handelsblad. Dit artikel ging over de risico’s van ondermijnende criminaliteit voor de lokale politiek, en specifiek in aanloop naar de verkiezingen van 2018. In deze bredere context heb ik een voorbeeld uit Helmond genoemd, waarmee ik – onbewust, onbedoeld en ongewild – onrust heb doen ontstaan in onze stad. Daarmee hebben mijn uitspraken averechts gewerkt.
   Geen moment is het zelfs maar mijn intentie geweest om iemand te beschuldigen cq. collega’s of raadsleden in een kwaad daglicht te stellen. Temeer ook daar deze casus zich in het verleden heeft afgespeeld, destijds in onderling overleg is besproken en daarmee – volgens alle geldende regels – is afgedaan. Desondanks had ik mij beter bewust moeten zijn van de impact van mijn uitspraken. Dit heb ik onvoldoende gedaan, en daarvoor bied ik u mijn oprechte excuses aan.
2. Vraag: Is het zo dat het betrokken raadslid op een of andere wijze vooraf geïnformeerd is en zo ja door wie dan? U heeft vervolgens gesproken met het raadslid en de wethouder, welke boodschap heeft u hen meegegeven?
   Antwoord: Toen dit voorval speelde, is zowel ambtelijk als bestuurlijk met betrokkenen over de kwestie gesproken. Daarbij wil ik het onderscheid maken dat met het betrokken raadslid inhoudelijk is gesproken, maar met de wethouder niet inhoudelijk maar over de procedure is gesproken. In die gesprekken heb ik duidelijk gemaakt dat deze casus conform vergelijkbare casussen behandeld zou gaan worden.
3. Vraag: Waarom heeft U besloten dit voorval in de publiciteit te brengen via NRC Handelsblad en hierover de raads- respectievelijk burgercommissieleden niet vooraf te informeren?
   Antwoord: Met het oog op de privacy van personen is het geen gewoonte om de inhoud van individuele casussen te delen met de raads- en burgercommissieleden. Dit is de reden waarom dit in het betreffende geval ook niet is gedaan. Het noemen van deze casus in het artikel in NRC Handelsblad diende ter illustratie van het belang van integriteit binnen het openbaar bestuur, als ook van het risico van ondermijning nabij de lokale politiek. Bij nader inzien had ik dit voorbeeld achterwege moeten laten, en daarvoor bied ik uw raad mijn verontschuldigingen aan. Dat ook in een later stadium niet over dit voorval met uw raad is gesproken, komt omdat na gesprekken met betrokkenen uiteindelijk is gehandeld zoals in elke vergelijkbare casus zou zijn gehandeld. Wel heb ik het ervaren als beïnvloeding op subtiele wijze, waarbij ik vind dat ik als burgemeester een grens moest trekken. Ook om bewustzijn te creëren en het belang van integriteit te benadrukken. Echter, de wet is niet overtreden. Dit laatste is voor mij een essentieel aspect in waarom ik uw raad geen deelgenoot heb gemaakt in de namen van de betrokkenen. Dat zou hen in mijn optiek onnodig beschadigen.
4. Vraag: Kunt u ons duiden waarom er geen wettelijke mogelijkheden waren om het betrokken pand te sluiten? Waren er dan geen sporen van een hennepkwekerij aangetroffen?
   Antwoord: In het betreffende pand zijn wél sporen van de productie van hennep aangetroffen. Echter, in tegenstelling tot het sinds maart 2016 geldende Damoclesbeleid, werd in de periode waarin deze casus speelde na het aantreffen van drugs of productiemiddelen niet direct overgegaan tot sluiting van het pand. Ook andere in die periode aangetroffen panden met vergelijkbare situaties zijn niet direct gesloten. Daarmee is het raadslid, ook na de gevoerde gesprekken, op exact dezelfde wijze behandeld als dat met elke andere willekeurige inwoner van Helmond zou zijn gebeurd.
   Tot slot wil ik nogmaals benadrukken het ontstane beeld te betreuren. Graag wil ik binnen het presidium de voortgang inzake de situatie met u bespreken. Uiteraard ben ik bereid dit overleg op korte termijn te voeren. De griffier zal daartoe met u contact op nemen.

Update 5:
Gemeenteraad vergeeft burgemeester en accepteert haar excuses
De Helmondse gemeenteraad heeft vanavond unaniem het ‘mea culpa’ van zijn voorzitter geaccepteerd. Als eerste agendapunt na het zomerreces mochten de volksvertegenwoordigers een oordeel over vellen over het interview dat burgemeester Elly Blanksma aan het NRC had gegeven over criminaliteit en de dilemma’s waarmee zij werd geconfronteerd. Voor de gemeenteraad stonden 2 vragen centraal: heeft zij zich aan de wet gehouden en heeft zij zich aan de Helmondse integriteitscode gehouden.
In de vergadering van vorige week woensdag (zie update 4) had Blanksma al tekst en uitleg gegeven aan de fractievoorzitters waarbij zij, gesteund door 2 uitgebreide rapporten van AKD-advocaten, kon aantonen dat zij noch de wet noch de Helmondse integriteitscode had geschonden. Zie de 2 linkjes onderaan. Deze rapporten werden vandaag onder embargo, voorzien van een begeleidend schrijven van B&W aan de raadsleden toegestuurd.
Ter inleiding van de discussie in de gemeenteraad legde de burgemeester een verklaring (pdf) af waarin zij (opnieuw) tekst en uitleg van haar handelen gaf. Zij bood hierbij opnieuw haar excuses aan en stelde duidelijk dat het nimmer haar intentie was geweest wie dan ook met haar uitspraken te beschadigen. De Helmondse burgemeester betreurde ook alle commotie die het interview had veroorzaakt. Dat was nooit haar bedoeling geweest! Ze sloot haar betoog af met de woorden: “Voor u staat een gemotiveerde burgemeester die graag met de steun van het college en met dat van u als gemeenteraad, haar werk wil voortzetten.”
Wie na deze verklaring zich dacht op te maken voor een lange en hete discussie kwam bedrogen uit. Het verwachte vuurwerk leverde niet eens een sisser op en ook het vermanende vingertje bleef uit. D’66 had wat moeite met beeldvorming die over Helmond was ontstaan: “De Helmondse politiek is in diskrediet gebracht”. De fractie wenst “in de toekomst ook géén uitglijders meer tegen te komen.” Ook het CDA betreurde “de negativiteit waarin Helmond is terechtgekomen”. De VVD stelde voor de aanbevelingen genoemd in beide AKD-rapporten nog eens goed te bestuderen en daarvan te leren. De PvdA sloot zich hierbij aan.
De algemene conclusie luidde dat er geen echte schade is ontstaan, dat er geen strafbare feiten zijn gepleegd en dat de toekomst positiviteit voor Helmond moet brengen. Blanksma sprak tot slot van dit ingelaste agendapunt haar dank uit voor het gegeven dat ze kon blijven rekenen op steun van het college en van de gemeenteraad voor de aanpak van hun gezamenlijke opdracht: Helmond positief te positioneren en de criminaliteit aan te pakken. Ze deed de toezegging de verbeterpunten van AKD-advocaten in het college en gemeenteraad te bespreken. De burgemeester vindt het belangrijk dat het college en de raad “dilemma’s kunnen blijven delen en open en constructief met elkaar kunnen blijven werken. Want, dat zijn we de stad verplicht!”
Burgemeester Elly Blanksma tijdens haar verklaring vanavond:

https://www.deweblogvanhelmond.nl/wp-content/uploads/2017/08/Rapportage-AKD-integriteitsbeleid-def.pdf
https://www.deweblogvanhelmond.nl/wp-content/uploads/2017/08/Rapportage-AKD-toepassing-bevoegdheid-13b-Opiumwet-def.pdf