39reacties

Amoateng: Wat er verborgen is bij Vlisco

In dit uitgebreide gastblog geef ik in drie delen een overzicht van wat er zich afspeelt bij Vlisco, en waarom Helmond mogelijk zijn trots snel gaat verliezen. 800+ banen weg en vervuilde grond terug.
Vlisco: Made in Holland(?)

Verleden:
In 1846 koopt Amsterdammer Pieter Fentener van Vlissingen de handdrukkerij die enkel jaren daarvoor door Sutorius in Helmond is opgericht. Het doel van de onderneming was productie en verkoop van handbedrukte stoffen in binnen en buitenland. Vanaf 1852 werd geëxporteerd naar Nederlands Indië en de industriële batik werd ook in West Afrika gewaardeerd. Pas in 1932 werd deze afzetmarkt voor het eerst door Vlisco-functionarissen bezocht, en werd de distributie voornamelijk door UAC (Unilever) uitgevoerd. Na de tweede wereldoorlog stopte de export naar Indonesië, en werd Afrika een steeds belangrijker markt.

Rond 1980 is geprobeerd de omzet in Europa te vergroten, maar ondanks top mode-ontwerpers als Frank Govers is in 1981 de Euro afdeling opgeheven. In 1993 is nog een poging gedaan om de Roldrukkerij op te heffen, maar dankzij inspanning van de OR is dit tegengehouden. De winst die door Vlisco werd gemaakt is in eerste instantie gebruikt om andere bedrijven in en buiten de sector over te nemen. Hiervoor werd de Gamma Holding in 1972 opgericht. Andere dochtermaatschappijen bleven verliesgevend. Hierdoor werd structureel winst weg gegooid. Financiële problemen dwongen Gamma Holding om Vlisco te verkopen. Het Engelse Actis Capital was bereid om €118 miljoen te betalen, met als belofte om in de onderneming achterstallig onderhoud te plegen en na 6 jaar weer gezond door te verkopen. Deze verkoop was een historische vergissing van de adviserende OR. Aankoop plus investering vormen de basis voor de nieuwe verkoop prijs. Vlisco is dus alleen maar verkocht aan een bank, en die bank heeft vakkundig het management vervangen door eigen mensen. Werkgelegenheid gegarandeerd voor een korte periode.

Heden:
Met gepaste trots worden de nieuwe bedrijfsresultaten gepresenteerd. Van 600 naar 800 medewerkers en meer productie in de eerste jaren. Kop en romp van het bedrijf zijn gescheiden. Het hoofdkantoor met ontwerp en verkoop is verhuisd van Helmond naar Amstelveen, waar bijna wekelijks nieuwe managers en strategen worden aangenomen. Helaas is een deel van deze mensen nog nooit in Helmond geweest, en de meeste medewerkers weten weinig of niets over het unieke product dan wel de markt. 4 keer per jaar worden nieuwe collecties gepresenteerd en in Afrika worden met veel tamtam flagshipstores geopend. Doel is om weer zelf de distributie in handen te krijgen en het assortiment te bepalen. De verkoop van het product komt onder druk omdat geproduceerde collecties deels onverkoopbaar blijken. Managers ontvangen hun bonus over ontvangen orders, en niet over verkopen. Het oude centraal magazijn werd gevuld met voorraad, en inmiddels zijn in omliggende dorpen een aantal opslagruimtes gehuurd die vol met onverkoopbare voorraad liggen. Maar ja de productie is gestegen. De vraag is er wel, maar Vlisco gaat zijn eigen weg met produceren. Een deel van de productie wordt wel goed verkocht.

Van oudsher is Vlisco een loondruk bedrijf. Het nieuwe management wil zich profileren als een mode producerend bedrijf. A plant with a brand. Amstelveen bepaalt wat mooi is. De klant denkt er anders over. Hoewel de traditionele ontwerpen gevraagd worden, maakt Vlisco nieuwe collecties. Mooie modellen voor de catwalk, maar niet voor de massa. Productie is meters maken. Meters die waardevol zijn en een bijdrage in de winst betekenen. Voorraden kosten geld. Het domste wat de onderneming nu kan doen is voor een dump prijs deze voorraden op de markt brengen. Vlisco wax heeft een traditie van value for money. Traditioneel wordt de waarde ieder jaar met 2 tot 3% verhoogd. Als afnemer weet je dat je lapje volgend jaar duurder is, dus waardevoller. Ga je de prijs verlagen, dan ondermijn je de eigen waarde.

Op dit moment is er een reis stop afgekondigd ivm de Ebola-crisis in Afrika. Niet waar! Door tegenvallende verkopen in Afrika, de zware kostenstructuur als gevolg van (te)veel managers, een tweede hoofdkantoor en dure flagshipstores in Afrika is de kas leeg. Paniek regeert en er wordt gekeken naar alternatieven. De voorgenomen oprichting van een groot aantal flagshipstores in diverse Afrikaanse landen is stilgelegd, ook als gevolg van het tekort aan cashflow.

Om kosten te drukken is een deel van de productie uitbesteed. Een deel van de rotatiedruk komt op dit moment uit Duitsland en Hengelo, Het nieuwe product Voila komt uit India en er wordt overlegd in China om daar een deel van de wax block te produceren.

Toekomst:
De voorgenomen verkoop over 6 jaar is naar voren gehaald. Op het Actis hoofdkantoor in Londen is al bekend hoe het er voor staat. Na 4 jaar wordt actief gezocht naar een manier om de investering veilig te stellen. Er blijkt weinig concrete belangstelling te zijn. Er is contact geweest met de Chinese Cha group.
Deze onderneming bezit de grootste productie eenheden op het gebied van Afrikaanse wax prints. Brunnschweiler in Engeland is in 1992 door Cha ingelijfd, waarna de volledige productie English wax naar China is overgeheveld. English wax, made in China en Nigeria.

Er wordt nu gesproken over de verkoop van een deel van de Vlisco group.
Wat dan in Helmond overblijft, is dan wel duidelijk. De naam Vlisco en de rechten op een groot aantal ontwerpen worden verkocht. Al het andere kan goedkoper en sneller in China. Kwaliteit, milieu en veiligheid zijn daar niet zo belangrijk. 50 nieuwe designs per week.

De vervuilde grond is geen obstakel, want die wordt gehuurd van Gamma Holding, voor 2 miljoen euro per jaar.

Er ligt een belangrijke taak voor de OR. Zij moeten aandringen op de verkoop van het gehele bedrijf aan een partij die wel interesse heeft in het voortzetten van de onderneming. De overheid moet zich ook bewust zijn van het spelletje dat gespeeld wordt. Immers de grond en gebouwen zijn nog steeds in bezit van Gamma Holding. Als Vlisco weg gaat, blijft er een zwaar verontreinigd stuk centrum over dat Helmond nog veel geld gaat kosten. Werkgelegenheid weg voor 800 mensen plus toelevering bedrijven wordt een zware klap voor Helmond.

Er is nog hoop. Er bestaan nog goedwillende potentiële partners, maar dan is wel de steun van de OR nodig.
Vlisco moet weer een loondruk bedrijf worden, Ontwerp en verkoop weer terug naar Helmond, en veel minder managers. Terug naar de basis maar wel snel.
Vlisco made in China? Ik moet er niet aan denken.

Lucile Amoateng