5reacties

Zorgen voor elkaar

Vadertje Drees (1886 – 1988) legde het fundament van onze moderne verzorgingsstaat. Hij had het vermogen ‘de dingen tot hun kern te herleiden’ en hij streed tegen het sociale onrecht dat hij tegenkwam. Willem Drees senior zorgde voor ons en legde basis van sociale rechtvaardigheid die we nog steeds terugvinden in voorzieningen zoals de Werkeloosheidswet en de AOW.

Ik vraag me soms af of we de uitgangspunten van Drees vergeten zijn. Zorgen we nog wel voor elkaar? Houden we nog wel rekening met elkaar? Zo nu en dan verbaas ik me over de taferelen die zich voor mijn ogen afspelen. Ook in Helmond! Welke automobilist stopt voordat hij afdraait nog voor een overstekende voetganger die rechtdoor gaat? En wie geeft er nog richting aan? De moderne auto heeft schijnbaar alles aan boord behalve een richtingaanwijzer. Zou daarop bezuinigd zijn of zou de automobilist geen aandacht hebben voor de veiligheid van collega weggebruikers en gewoon lekker nonchalant omgaan met de veiligheid van anderen…

Het onderwerp dat ik beschrijf is zwaar aangezet. Dat begrijp ik. Sociale onrechtvaardigheid ontstaat bij gebrek aan moraal (de zeden) waarover iedereen in een samenleving het eens is. Sociale rechtvaardigheid vindt zijn basis in de moraal die wij als Nederlanders, als Helmonders delen. Op individueel niveau komt sociaal onrecht voor zoals discriminatie, intolerantie of gebrek aan respect voor andere mensen en dat laatste houdt mij al een tijd bezig. ’s Morgens zie ik hoe sommige ouders hun kinderen bij basisschool De Rank afleveren zonder ook maar een greintje rekening te houden met andere weggebruikers. Het doel heiligt de middelen. En ’s avonds zie ik steeds vaker dikke auto’s met jonge gasten erin door mijn straat scheuren. De straatraces bekend van ‘Fast en Furious’ hebben zich blijkbaar naar Helmond verplaatst. De coureurs kennen blijkbaar geen sociale moraal of het ontbreekt hen volledig aan empathie.

Empathie, ook zo’n mooi woord. Het betekent inlevingsvermogen in anderen en het is onlosmakelijk verbonden met sociale rechtvaardigheid. Empathie is de sociale superlijm die mensen verbindt en onze samenleving in stand houdt. Gisteren werd ik het slachtoffer van een Helmondse die schijnbaar niet geïnteresseerd is in haar medemens en blijkbaar geen empathisch vermogen heeft. Haar spelende hond liep zo hard tegen mij aan dat mijn knie door mijn spijkerbroek heen, afgeschaafd werd. Het was echt een frontale botsing. En wat deed het mens, ze liep zonder boe of bah door, zonder ook maar te vragen hoe het mij met ging! Voor mij een (letterlijk) pijnlijk voorbeeld van sociaal onrechtvaardig gedrag. Van het niet willen zorgen voor elkaar.

Vorige week kwam ik in een andere situatie een treffend voorbeeld tegen hoe wel kan! Twee jonge kinderen stonden in de Vondellaan aan de rand van de laaggelegen gracht. Slechts een bescheiden hekje beschermde hen. Een fietsende mevrouw op leeftijd schrok daarvan en stapte bijna af om de kleintjes ’te redden’. Dat bleek niet nodig want op straatniveau stond oma die haar koters goed in de gaten hield. Beide dames moesten lachen om het voorval en wisselden nog wat vriendelijke woorden uit voordat de fietsster opgelucht weer doorreed.

Ik vroeg me af of Vadertje Drees vanuit de hemel het voorval had gezien. Hij zou ongetwijfeld goedkeurend hebben geknikt naar deze twee onbekende vrouwen die begrijpen wat zorgen voor elkaar betekent.

Hanneke Hegeman