Veel pijnlijker zichtbaar echter wordt het totale falen van de oppositie: het collectief aan buiten-de-Collegeboot-vallers heeft nog vrijwel nimmer een gezamenlijke vuist kunnen maken. Een optelsom van gebrek aan kennis, kwaliteit, maar met name commitment aan het nobele vak van Raadslid in de oppositie resulteert de afgelopen jaren in wat gesputter aan de zijlijn, maar zelden tot inhoudelijk vuurwerk of concrete resultaten.

Naar goed Engels nationaal voorbeeld – het Schaduwkabinet – zou ik daarom het Schaduwcollege willen introduceren in ons bastillon Boscotondo: de oppositie die zich verenigt en tegenover elke Wethouder een Schaduwwethouder aanstelt: een raadslid dat dezelfde portefeuille als de echte Wethouder invult.

Deze Schaduwwethouder – die zich omringt met een aantal andere raadsleden van diverse partijen – volgt de inhoudelijke portefeuille van de ‘echte’ Wethouder, komt met antwoorden op voorliggende vraagstukken en draagt concrete voorstellen aan of presenteert nieuwe initiatieven (inclusief de financiële dekking!) binnen zijn of haar portefeuille. Het Schaduwcollege presenteert daarnaast ook een eigen ‘visie’ op bijvoorbeeld Wonen, Werken of Duurzaamheid.

Zo zou, om maar eens een paar namen te noemen, Harrie van Dijk met zijn onderwijservaring de Schaduwwethouder van Margreet de Leeuw kunnen zijn. PvdA-er Mohammed Chahim kan de sociale portefeuille van Wethouder van der Zanden invullen en Gaby van den Waardenburg zou op het gebied van duurzaamheid Wethouder Paul Smeulders kunnen schaduwen. Wethouder van Bree hoeft overigens niet geschaduwd te worden aangezien deze van zichzelf al onzichtbaar is: elk raadslid met een standpunt op zijn portefeuille is op voorhand al zichtbaarder dan deze inval-VVD-er.

Waarom een Schaduwcollege?

Welnu: allereerst dwingt het de oppositie tot samenwerking. Alleen een verenigde oppositie is in staat iets te beginnen tegen de op een meerderheid berustende coalitie. Een gedogende partij als Helmond Aktief, of onnatuurlijke coalitiepartijen zoals de SP en GroenLinks – die beiden volstrekt niet gelukkig kúnnen zijn in hun coalitiekeurslijf gezien hun verkiezingsprogramma en stellingname in de voorgaande perioden – kunnen zo wellicht verleid worden tot een stem vóór een voorstel van het Schaduwcollege en daarmee een meerderheid bewerkstelligen.

Een tweede voordeel is dat het de oppositie ertoe dwingt meters te maken en op elk onderwerp inhoudelijk actief te zijn. Vier jaar lang een beetje klakkeloos je pluche warm houden, of als een blinde Mol nauwelijks je gezicht laten zien, is er dan niet meer bij. Zulks wordt immers nu ook zichtbaar in de uitzending van de raadsvergadering. Elke bijdrage van het College zal immers gepareerd moeten worden met een bijdrage van de Schaduwwethouder.

Bovendien legt het ook het talent bloot (of het gebrek daaraan) bij de aan de zijlijn popelende raadsleden met ambities. Zoals ook in het huidige College pijnlijk zichtbaar is: een goed functionerend raadslid ontpopt zich niet per definitie tot een goed Wethouder.

Voor de inwoners van Helmond betekent dit ook een grotere kans op invloed op het bestaande Bestuur. In plaats van met je problemen aan tafel te moeten zitten bij één van de vele kleine machteloze oppositiepartijen, kun je nu terecht bij dat andere grote machtsblok in ons lokaal politiek bestel.

Maar bovenal zal de kwaliteit van de discussie, de kwaliteit van het beleid en daarmee de kwaliteit van het lokaal bestuur een positieve impuls krijgen. En dat is iets dat elke politicus in Helmond moet aanspreken.

Het gratuit roeptoeteren van een populistische zinsnede – leuk voor een quote in het ED – zal ontmaskert worden als goedkope retoriek. Inhoudelijke bijdragen, daar zal het meer om gaan draaien. En ja, net als deelgenoot zijn in een coalitie betekent dit ook voor de oppositie af en toe water bij de eigen wijn doen. Dat echter is onvermijdelijk zodra je daadwerkelijke iets in de melk te brokkelen wilt hebben.
En dat is uiteindelijk toch het streven van elk raadslid, het doel van elke politieke beweging: iets van je eigen ideeën, overtuigingen of uitgangspunten omzetten in aangenomen raadsvoorstellen, het vertalen van jouw idealen naar een beter bestuur voor Helmond.

Vanaf ‘n benkske:
Lucy d’Uylenspiegel