Helmondse Helden: De Zwarte Ruiter
Helmond heeft een slechte naam, zo klaagt menig Helmonder. Wel, het is een feit dat de stad een lange traditie van onaangepastheid kent. Tot na de oorlog verschafte de lokale industrie veel arbeiders een zulk laag inkomen dat stropen en smokkelen hun aantrekkingskracht behielden. Alcohol kon vervolgens de immense zorgen doen vergeten – maar niet heus: het was lallen en brallen aan de tap. In die ambiance ontstond algauw respect voor lieden die louter aan de zelfkant opereerden. Als enige voorwaarde gold dat zij ‘eerlijk’ dienden te zijn, dat wil zeggen: niet gewetenloos.
De beroemdste ‘eerlijke boef’ in deze contreien was Hans Gruijters (1925 – 1980), alias de Zwarte Ruiter. Hij kwam uit een Beek en Donks gezin van maar liefst eenentwintig kinderen; misschien nog een factor bij dit alles, want in zulke grote gezinnen ontspoort makkelijk iemand.
Mooie Hans, nummer twintig, wilde vanaf zijn vroege jeugd niets liever. Na de oorlog trouwde hij met een meisje uit Mierlo-Hout, bij wie hij ook introk, en hij stortte zich direct op de wildste vorm van smokkelarij, met beschietingen en achtervolgingen. Mettertijd kreeg de politie hier steeds beter vat op, waardoor Hans noodgedwongen switchte naar de zwarte handel in auto’s. Een leger van sjacheraars stond hiervoor in de regio paraat, maar pingelen ging hem niet goed af en hij specialiseerde zich met succes in seriële inbraak.
Met de politie constant op zijn hielen hing hij steeds openlijker de ongrijpbare bandiet uit. Een volksheld die buurtkinderen met zijn pistool liet spelen en in zijn stamcafé rondjes weggaf. In de wijde omtrek wist iedereen dat hij een dief was, maar hij spaarde zijn achterban en gedroeg zich hoffelijk en joviaal: een gentleman die boven de massa uitstak.
Zijn bijnaam ontleende hij aan zijn zwarte haar en zijn voorliefde voor de kleur zwart. Tijdens de Mierlose Kersenoptocht bereed hij eens een zwart paard, met een zwarte leren jas om, zwarte laarzen aan en een zwarte cowboyhoed op. Het publiek schreeuwde: ‘De Zwarte Ruiter.’
Het ging mis op het moment dat hij ter bekostiging van zijn grootse levensstijl een van de eerste gewapende overvallen uit de geschiedenis wilde plegen. Op het postkantoor in Ravenstein, met een doek half voor zijn gezicht, zat hij al geknield voor de brandkast toen de beheerder binnenkwam. Een schot, en de volgende dag stierf de beheerder aan zijn verwondingen. Zo’n tragedie had Brabant, ja heel Nederland, nog nooit meegemaakt!
Amper een week later schepte Hans met zijn auto een fietser, wederom fataal. Hij reed door, maar via getuigenissen kwam de politie bij hem terecht en uit de ene aanwijzing volgde de andere. Hij werd veroordeeld tot vijftien jaar cel wegens de doodslag in Ravenstein.
Al tijdens zijn rechtszaak was hij tot een nationaal figuur uitgegroeid. De pers boog zich over de vraag of hij een ouderwetse boef dan wel een moderne gangster genoemd moest worden. Het idee van een ouderwetse boef won nadat hij uit de gevangenis wist te ontsnappen op de meest ouderwetse manier: met behulp van een vijl en een touwladder. Een weken durende klopjacht volgde, waar de kranten bol van stonden. Hij werd gepakt en zat zijn straf uit.
Interessant is dat Hans steeds heeft volgehouden dat hij de beheerder van het postkantoor niet zelf had neergeschoten. Hij kreeg daarin bijval van zijn tweede vrouw en zelfs van de kapelaan van zijn parochiekerk in Mierlo-Hout, waar hij zich nooit meer durfde te vertonen. Als om zijn onschuld te illustreren nam hij na zijn invrijheidsstelling een gevoelig plaatje op: Mijn moeder, en startte hij een eerzaam schoonmaakbedrijf in de Betuwe. Zijn biograaf René Jagers laat echter over zijn daderschap geen twijfel bestaan.
Waarom bleef Hans dan toch zijn standpunt uitdragen? Omdat hij als een fatsoenlijke schurk herinnerd wilde worden, zoals zijn vroegere omgeving had verlangd. Dat hij met een knipoog naar zijn oude stiel overleed, namelijk zittend op een paard en nauwelijks 55 jaar oud, vergrootte in elk geval weer de sympathie voor hem, zodat mensen in Helmond en omstreken nog tijdenlang konden menen dat er zoiets als een sociale asociaal bestaat.
Jef de Jager
34 reacties:
Onze eigen John Dillinger, zouden ze zo een film van kunnen maken.
Interessant verhaal, leuk om te lezen!
@ Arnos
Er is al iets gebeurd op dat vlak. Regisseur Wim Verstappen – wiens vader een Helmonder was – heeft in 1983 een film over smokkelaars gemaakt die vernoemd is naar De Zwarte Ruiter maar verder weinig overeenkomsten met diens leven vertoont. (Hugo Metsers en Rijk de Gooyer in de hoofdrollen, tja!). En biograaf Rene Jagers heeft ook een toneelstuk over Hans G. geschreven. Als ik mij niet vergis is dat in Oss onder zijn regie daadwerkelijk uitgevoerd. St. Genesius zou daar eens achteraan moeten gaan.
Wederom een leuk stuk om te lezen…
Keep the good work up zou ik zeggen :D…
Knap geschreven en leuk om te lezen. Helmond op de misdaadlandkaart. Hahaha
zo ver ik me kan herinneren, de naam van de tweede vrouw was verstiphout,uit helmondwest.kan iemand zeggen als dit klopt.
Voor theatergroep Uit ’t Bosch heb ik een toneeltekst geschreven over De Zwarte Ruiter. Het leven van Hans Gruyters wordt daarbij nauwgezet gevolgd. Het stuk wordt op 18, 19 en 20 september 2009 gespeeld in Herpen. Meer infromatie: http://sites.google.com/site/uittbosch/ of http://www.herperduin.nl.
Hans is niet geboren in Beek en Donk maar op de Molenstraat in Boekel.
ook dát is niet correct, hij kwam uit Gemert
(ja ook in de buurt, maar toch)
U heeft gelijk Hans is inderdaad geboren in boekel, en wel op 28april 1924.
Hij was later ook getrouwt, met Annemieke van Stiphout,ze hebben samen nog een dochter gekregen, die het nu ook heel goed doet ,twee kleinkinderen, die het heel goed doen in de sportwereld,kleinzoon van Hans in Judo ,Kleindochter in de zwemsport.
Eens komt alles toch uit, laat zijn en mijn kleinkinderen zolang als het kan hun jeugt beleven,het is al 30jaar geleden dat Hans overleden is,laat onze kleinkinderen met rust.Annemieke.
Gek He ,
Afgelopen zondag 24oktober,was mijne Hans 30jaar overleden,tot op de dag van van daag hou ik van die mens,mijn dochter was negen jaar oud toen Hans overleed,ze heeft inmiddels,zelf twee kinderen,ook haar kinderen weten dat opa is dood gegaan, gaan ook mee naar het graf van Hans,ook in ons dagelijkse leven hoort HANS ER BIJ.
Hij hoort bij ons leven,bij mij zijn dochter en kleinkinderen ,maar ik hoop ik ben hun oma, dat als het eens uit mag komen, dat ik het hun kan vertellen.
Hoop dat het er nooit van hoeft te komen.
Beste mensen,
Laat alles maar aub met rust.
Het heeft geen zin meer,
Niemand kan zich nog verdedegen.
Doe het dan voor onze kleinkinderen
Het gaat jullie allemaal goed.
Alle liefs, Annemieke Gruyters.
Beste mensen,
Dit is nou houden van,hoeveel moet je van je man,kind en kleinkinderen houden.
Alle respeckt, voor zn moeder en oma.
Jos.
Volgens de verhalen bij ons thuis was mijn opa (uit Helmond) een goede bekende van Hans. Zelf heb ik mijn opa nooit gekend, hij is !! overleden !! (zal ik maar zeggen…) toen mijn vader 14 jaar was, een jaar ofzo na de oorlog. Mijn vader was trots op zijn vader en wij ook…
Ben al 70jaar, weet nog dat Hans vrij kwam,wat liep iedereen om hem heen,wat een aandacht vroegen ze van die man.
iedereen kende hem,van jong tot oud,wat mij het meest bij gebleven is,dat hij naar iedereen toe zo gemoedelijk was.
Hij zal dingen gedaan hebben die niet klopen,maar van harte was het een fijne vent, ik kan het weten hij was er voor mijn ouders die niets maar dan niets hadden vroeger,maar Hans was er met een tas boodschappen voor mijn ouders en ons kinderen,en wij niet alleen vele hebben dit van hem gekregen.
Laat ook die kant van hem zien.
Susan.
Toneelvereniging St. Genesius kwam per toeval op deze site. Wij zijn zouden het bijzonder fijn vinden om met iemand in contact te komen die ons nadere informatie kan verschaffen omtrent het toneelscript over de Zwarte Ruiter.
@Marleen:
Als ik jou was zou ik even rechtstreeks contact opnemen met Genesius http://www.toneelgroepgenesius.nl
@marleen,
Begrijp ik dat St. Genesius belangstelling heeft voor een toneelscript over De Zwarte Ruiter? Er zijn inmiddels twee scripts die het tot uitvoering hebben gebracht. Eentje stamt van halverwege de jaren tachtig en is geschreven door Rene Jagers, nu directeur van Theater De NWE Vorst in Tilburg. Het andere dateert uit 2009 en is van de hand van de Tilburgse tekstschrijver Sjef Smid. Met een beetje googlen zijn beider mailadressen makkelijk te vinden. Veel succes. VG,
Mevr. M. Gruyters kan met liefde haar kleinkinderen vertellen over hun opa.
Het is toch zo, dat iemand met zo’n slechte start, (vier jaar opvoedingsgesticht voor het stelen van een fiets) nog veel van zijn leven heeft gemaakt.
Wat het smokkelverhaal berteft, blijkt uit overlevering dat er ruimhartig gedeeld werd.
Of de veroordeling geheel terecht is kan niet met de nodige zekerheid gezegd worden. Wel helder is, dat H.G.alias de zwarte ruiter de nodige ruggengraat bezat, zich alsnog ontwikkelde en daarna opbouwend met een nieuw leven is begonnen.
Volgens mij kunt u met opgeheven hoofd en gepaste trots, de kleinkinderen over hun opa vertellen!.
weet er iemand ook nog mischien de tekst van het liedje dat hij had geschreven
Het plaatje van de Zwarte Ruiter (artiestennaam: de Zingende Ruiter) verscheen in 1966 en is via rateyourmusic.com nog te koop voor twee euro.
Voor zover ik weet heeft Ger Rensen de liedteksten geschreven en tekende onze eigen Addy Kleijngeld voor de muziek, hoewel onder pseudoniem. Volgens mij heeft de Zwarte Ruiter de A-kant, ‘Moeder’, bij Willem Duys gezongen. De B-kant ‘Geef mij een kans’ is via internet te beluisteren.
‘Geef mij een kans’… omdat hij altijd zo ‘irluk’ was geweest, wannie.
heeft hij niet lans t oude postkantoor gewoont achter in n gang toen had hij ook n dochter die is later naar belgie gegaan als ik het goed heb
Papa,
Voor mij was je altijd een papa! Mijn god, wat mis ik je nog iedere dag!
Mijn enige verdriet is wel dat jij nooit geen opa hebt kunnen zijn voor je kleinkinderen: Jordy en Jillian Gruijters.
Maar je leeft voort in ons!
Ik snap niet dat mensen deze persoon een Helmondse held noemen.
Dit doet Helmond zeker geen goed!!
Zo iemand noemen wij een ontspoort iemand geen held!
En mevr. Gruyters als ik u was zou ik het ook willen laten rusten…
Ik zou mij eigen diep schamen…wel eens aan de nabestaande van de slachtoffers gedacht?
Inderdaad, ben het met Bodi eens, waardeloos om zo iemand de hemel in te prijzen, hij was gewoon een misdadiger!
Hans had pas de X-Factor..
http://www.ed.nl/algemeen/binnenland/hoe-willem-holleeder-zijn-x-factor-verloor-1.4828742
lieve mieke en jolanda hans was een top mens wat denk ik met fijne herinneringen aan terug maar ook aan jullie zulke lieve mensen het was een fijne tijd samen groetje helma de wildt
held?! moord puur om zich te verrijken en nog een moord van een kind? held??
Hoe kortzichtig kan je zijn om mevr Gruyters nu nog het hoofd te laten buigen en zich te schamen voor iets wat in een ver verleden heeft plaatsgevonden en waarvan de straf voor zover gerechtvaardigd (elf of twaalf jaar) is uitgezeten. Anno 2016 krijgen mensen taakstraffen of kortere detentie, wat overigens naar mijn mening niet gerechtvaardigd is. Zeker niet voor de nabestaanden. De heer Gruyters is zeker geen Holleder maar een mensenmens en heeft alsnog iets van zijn leven gemaakt.
@Mieke Gruyters op dinsdag 26 oktober 2010 om 03:09:
Hallo ik doe een brutale poging om u een vraag te stellen, ik ben op zoek naar foto’s en verhalen van Jan Clijnk ergens is er een link tussen uw man en de bekende motocrosser wij zijn alles aan het verzamelen over de motocrosser die woonde in de steenstraat in helmond hopelijk leest u dit bericht
We stelden gisteren een quizvraag over de Zwarte Ruiter.
Daarbij kwamen de onderstaande stukken voor de liefhebbers naar boven:
Ben ik veel gekomen n goeie man
Onlangs het boekje 2e hands op de kop getikt ????
Hans heeft ook nog 2 kinderen uit een relatie voor hij huwde met a v stiphout.