Sinds 1 januari valt de gehele jeugdzorg onder verantwoordelijkheid van de gemeenten. Door deze transitie is heeft de gemeente Helmond de opdracht om een goed lokaal netwerk te organiseren ter ondersteuning van jeugd en gezinnen. “Daarmee beogen we dat vragen en problemen vroegtijdig kunnen worden opgepakt en dat snel en dichtbij de juiste ondersteuning kan worden geboden. Op die manier kan dan het beroep op zware, specialistische vormen van jeugdhulp afnemen” aldus B&W.
Voor deze opdracht zijn in dit jaar extra middelen beschikbaar. Deze 646.225 euro worden ingezet voor:

1. een kwalitatieve en kwantitatieve versterking van de capaciteit opvoedondersteuning (576.225 euro)
2. een beperkte uitbreiding van het jongerenwerk (45.000 euro)
3. preventieve maatregelen ten behoeve van jongeren op het gebied van seksueel grensoverschrijdend gedrag (25.000 euro).

Hieronder hetgeen de gemeente laat weten daarvoor te doen:

Ad 1. Verbetering opvoedondersteuning
Vanaf schooljaar 2013/2014 zijn we, ter voorbereiding op de transitie, in Helmond gestart met opvoedondersteuners. Bestaande 1e lijnsprofessionals, zoals schoolmaatschappelijk werkers en jeugdverpleegkundigen, zijn omgevormd tot opvoedondersteuners die in de wijk het eerste aanspreekpunt zijn voor jeugdigen, ouders en bijv. leerkrachten. Ze hebben de opdracht signalen en vragen op te pakken voordat het problemen worden die om zware interventies vragen. Hoewel de transformatie nog niet is afgerond, zijn er voorzichtige signalen dat het werkt. Zo nam het aantal zorgmeldingen bij Bureau Jeugdzorg (BJZ) afgelopen jaar af en bleef de instroom bij de jeugd- &gezinswerkers beperkt.
Met ingang van 2015 zijn de opvoedondersteuners de belangrijkste toegang tot de jeugdhulp, in plaats van BJZ en het Centrum Indicatiestelling Zorg. Deze jeugdzorgprofessionals analyseren de vraag, verlenen zelf hulp en adviseren zo nodig over de inzet van zwaardere of specialistische hulp. Deze nieuwe toegangstaak vraagt zowel kwantitatieve uitbreiding als kwalitatieve versterking met expertise uit de voormalige 2e lijn. Bijvoorbeeld jeugdzorgexpertise van BJZ, De Combinatie Jeugdzorg en Bijzonder Jeugdwerk Brabant.
Ook is structurele uitbreiding van de capaciteit nodig om de opvoedondersteuning vanuit de scholen voor het Voortgezet Onderwijs en Middelbaar beroepsonderwijs in 2015 op niveau te houden. Uw Raad heeft in juli 2013 besloten de opvoedondersteuning op deze scholen met incidentele middelen te intensiveren tot eind 2014, vooruitlopend op de transitie jeugdzorg. Tot slot zetten we extra capaciteit in om huisartsen te faciliteren met een vaste opvoedondersteuner. Uit onze overleggen met huisartsen blijkt dat opvoedondersteuners en huisartsen in een wijk elkaar steeds beter weten te vinden en dat huisartsen graag gebruik maken van de deskundigheid van en steeds vaker doorverwijzen naar de opvoedondersteuner. Daarmee ontlasten we de huisarts bij hun autonome wettelijke verwijsbevoegdheid naar jeugdhulp.
Met de beschikbare middelen breiden we de capaciteit van opvoedondersteuners in Helmond uit van circa 13 fte naar 20 fte. Daarnaast zijn in 2015 vijf cliëntondersteuners van MEE actief als opvoedondersteuner. In totaal zijn er nu 34 opvoedondersteuners.
Ad 2. Beperkte uitbreiding jongerenwerk
Er is vanaf 2011 een bezuiniging op het jongeren(opbouw)werk doorgevoerd. De inzet richt zich hierdoor vooral op problematische overlastsituaties en biedt minder ruimte voor een preventieve aanpak richting jongeren, buurtbewoners en lokale ondernemers. Met een beperkte versterking van de capaciteit, van 0,6 fte, komt er meer ruimte om jongeren op straat tijdig bij te sturen en kan meer flexibel worden ingespeeld op signalen, zoals bijvoorbeeld de toenemende overlastbeleving in Brandevoort. Jongerenwerk werkt hiertoe nauw samen met wijkraden, ouders, omwonenden, opvoedondersteuners en JIBB en probeert oplossingen binnen en vanuit het lokale netwerk te stimuleren.
Ad 3. Preventie seksueel grensoverschrijdend gedrag
Problematiek rond loverboys en jeugdprostitutie is een actueel thema. In samenspraak met het CJG, de trajectregisseur risicojeugd, politie en scholen hebben we geconstateerd dat we in Helmond op dit moment nog een onvoldoende gericht preventief aanbod op dit terrein hebben. Een preventieprogramma voor jongeren, ouders, leerkrachten en professionals in de 1e lijn is erop gericht de (subtiele) signalen tijdig te herkennen, het onderwerp bespreekbaar te maken en zo deze problemen te voorkomen.
Tot slot
De resterende middelen die voor dit jaar beschikbaar zijn om het lokale netwerk op het terrein van jeugd & gezin te versterken worden gebruikt voor onder andere de aansturing en werkbegeleiding van de opvoed-ondersteuners (CJG), de vernieuwing van de CJG-website, communicatie over opvoedondersteuning/ transitie jeugdzorg en initiatieven ter versterking van het lokale veld. Ook reserveren we middelen om bij knelpunten zo nodig de capaciteit van opvoedondersteuning verder te versterken.