Koolen: Visies zonder vastigheid in Helmond
Een stad zonder visie is als een schip zonder kompas. Het drijft doelloos rond, onzeker waar het naartoe gaat. In Helmond hebben we geen gebrek aan visies. We hebben bijvoorbeeld de Mobiliteitsvisie, Erfgoedvisie, Visie Stationskwartier, Woonvisie, Visie op Wonen Welzijn en Zorg, Cultuurvisie en de Visie FoodTech Brainport. Op papier klinken deze plannen als de perfecte route naar een betere toekomst. Maar de vraag is: hoe realistisch zijn deze visies?
Allereerst, het maken van een visie kost tijd, veel tijd. En zoals inmiddels duidelijk is geworden kampt de gemeente Helmond tegen de grenzen van uitvoerbaarheid met een groot te kort aan medewerkers. Zo stonden er volgens het Eindhovens Dagblad in mei dit jaar nog 62 vacatures open bij de gemeente Helmond. Niet veel later sprak het Helmondse college zelfs uit dat er komende jaren behoefte is aan 288 nieuwe medewerkers, boven op het huidige aantal van 642. Waarom zouden we de huidige gematigde capaciteit blijven inzetten voor het schrijven van nog meer visies, waarop vervolgens nog eens uitvoeringsplannen moeten worden geschreven voordat er kan worden uitgevoerd?
Zelfs als we het tekort aan ambtenaren buiten beschouwing laten, is het zorgwekkend dat deze visies vaak zonder financiële onderbouwing worden gepresenteerd. Hoe kunnen we plannen maken voor de toekomst als we geen idee hebben van de kosten?
Veel van deze visies hebben een gebrek aan uitvoerend en financieel realisme. Ze bevatten onrealistische dromen zonder concrete doelen en zonder financiële onderbouwing. Neem bijvoorbeeld de Mobiliteitsvisie. Het idee van een stad zonder verkeersopstoppingen en met schone lucht is geweldig. Maar zonder een duidelijk stappenplan en financiering, blijft het bij een droom.
Hetzelfde geldt voor de Erfgoedvisie. Ons erfgoed is van onschatbare waarde, maar hoe gaan we het beschermen en promoten? Wat zijn de stappen die we daarvoor gaan ondernemen? En belangrijker nog, hoe gaan we het financieren?
De Visie Stationskwartier spreekt van een bruisend hart van de stad, maar zonder concrete plannen en financiering blijft het een wens. En zo kunnen we doorgaan met de Woonvisie, de Visie op Wonen Welzijn en Zorg, de Cultuurvisie en de Visie FoodTech Brainport.
Het probleem is niet dat we visies hebben. Het probleem is dat deze visies vaak lijken op luchtkastelen: mooi om naar te kijken, maar onmogelijk om te realiseren.
Als gemeente hebben we de verantwoordelijkheid om realistisch te zijn. We moeten plannen maken die haalbaar zijn, met duidelijke stappen en financiering. We kunnen niet blijven dromen zonder actie. En we kunnen zeker geen plannen maken zonder financiële onderbouwing.
Rick Koolen
Raadslid VVD Helmond
20 reacties:
Het is belangrijk om een goede scheiding te hebben tussen de verschillende niveaus van planning en uitvoering. In het algemeen zijn er drie niveaus te onderscheiden:
– Strategisch niveau: Hier stel je een visie en koers vast en maak je een ruwe schatting van de haalbaarheid. Strategie maak je voor de lange termijn en toets je regelmatig om te zien of je doelen nog in zicht zijn. Kort gezegt is dit het antwoord op de vraag “Wat willen we doen en waar willen we naartoe?”. Een visie is bij voorkeur geen uitgewerkt plan, omdat de omstandigheden nogal eens kunnen veranderen, wat weer kan leiden tot de bijstelling van die visie.
– Tactisch niveau: Op dit niveau bepaal je hoe je de doelen gaat halen. Je maakt scenario’s inclusief budgetten voor de komende paar jaar, zodat je flexibel kunt inspelen op veranderende omstandigheden. Procesverbetering en het in wegen van beschikbare informatie valt ook hieronder.
– Operationeel niveau: Dit betreft het daadwerkelijk dag tot dag uitvoeren van de plannen.
Als ik je column zo lees wil je heel graag dat de gemeenteraad meer meegenomen wordt in het vervolg van de visies. Naast een kaderstellende taak (strategisch niveau) heeft de raad immers ook een controlerende taak (tactisch niveau). Het probleem is dat de scheiding tussen het strategisch en tactisch niveau vaak nogal troebel is, waardoor de neiging ontstaat om op strategisch niveau al de tactische planning te maken. Wat je beter kunt vragen is een heldere scheiding tussen wat we willen doen en hoe we het de komende jaren willen bereiken. SMART doelstellingen met concrete punten waarop getoetst kan worden of de gestelde doelen bereikt zijn moeten meer gemeengoed worden. Dan moeten we overigens wel zorgen dat er geen afrekencultuur ontstaat, maar dat eerst en vooral gekeken wordt of er gezien de omstandigheden zo goed mogelijk gehandeld is. Ook hier kan het van tevoren schetsen van mogelijke scenarios weer helpen om duidelijkheid te krijgen over hoe snel of langzaam ontwikkelingen zouden kunnen gaan.
TLDR: Als we als gemeenteraad grip willen krijgen op de tactische uitwerking en uitvoering van onze visies, dan moeten we om SMART doelstellingen vragen en voortgangsrapportages op deze zelfde doelstellingen.
“We moeten plannen maken die haalbaar zijn, met duidelijke stappen en financiering.”
Goed gesproken. Visie en concrete, realistische plannen moeten samengaan. Een euro per Helmonder naar een modieus goed doel is eenvoudig haalbaar, met duidelijke stappen en financiering, maar valt zonder onderliggende visie toch niet goed uit te leggen. En de Mobiliteitsvisie krijgt pas waarde als die vertaald wordt naar concreet uitgewerkte plannen, bijvoorbeeld om eerst maar eens het fietspadennetwerk op orde te brengen.
vertaal het gewoon in het helmonds
het kost weer geld
@Michiel van Geel op maandag 16 oktober 2023 om 09:13:
Eenieder die naar school is geweest, en de kennis in de praktijk heeft toegepast in een baan waarin verantwoording genomen moet worden, weet hoe het werkt.
Helaas ontbreekt het daaraan in de politiek. Ga eens een baan zoeken waar je moet werken om niet ontslagen te worden, verantwoording af moet leggen en ownership moet nemen voor je acties.
Mijn broek zakt er vanaf dat er werkelijk op basisschoolniveau “visies” worden opgesteld maar dat niemand zich eens achter de oren krapt dat de financiële onderbouwing ontbreekt.
Dat de gemeente met zo’n gigantisch aantal ambtenaren niet tot meer fatsoenlijke ideeën komt. Misschien zou iemand eens op het idee moeten komen om niet nog meer ambtenaren aan te nemen, maar degenen die ondermaats spenderen eruit te knikkeren.
Natuurlijk weer een uitgebreide analyse van @michiel van Geel. Vaker heb ik mij afgevraagd of raadsleden en/ of wethouders wel de know how en voldoende opleiding hebben om juist om te gaan met de miljoenen belastinggeld die door burgers opgehoest worden . Het is erg gemakkelijk om geld uit te geven vsn een ander. Kijk eens naar het CV of achtergronden van bv wethouders. In het bedrijfsleven zou het onmogelijk zijn.
En dan WIJ als raad. Er IS geen WIJ. Er is coalitie en een oppositie.
Inmiddels is het de burger wel duidelijk, dat wat de oppositie ook vindt of indient de uitslag van elk raadsvergadering op voorhand al duidelijk is.
En laten we eerlijk. Ook dit VVD raadslid laat mij nu niet zien wat de visie dan WEL is.
@E Betgem op dinsdag 17 oktober 2023 om 16:02:
Antwoord op de eerste alinea: Nee, net zo min als Den Haag dat heeft.
@E Betgem op dinsdag 17 oktober 2023 om 16:02:
En wat ook structureel ontbreekt is een VISIE op het draagvlak – of beter gezegd het ontbreken daarvan – onder de inwoners van Helmond voor al deze wilde plannen, waarbij het mij niet duidelijk is of dit op strategisch, tactisch of operationeel niveau aangepakt moet worden. Michiel van Geel loopt daar in zijn bijdrage met een grote bocht omheen. Het studieboek dat hij geraadpleegd heeft – er zijn boekenkasten vol gepubliceerd over dit onderwerp die iedereen zelf wel kan opzoeken – spreekt niet over het draagvlak onder de belangrijkste “stakeholders”, in dit geval de Helmonders.
Een commercieel bedrijf dat dezelfde weg zou bewandelen als de gemeente Helmond redt het gewoon niet en gaat failliet.
En elke ngo met gezond verstand kijkt bij het formuleren van haar activiteiten óók naar de financiële haalbaarheid daarvan.
Ik heb wel een suggestie voor het college voor het toch niet onbelangrijke financiële gedeelte – heel veel dingen in het leven draaien gewoon om de poen – is het lenen van geld op de commerciële geldmarkt, bijvoorbeeld bij de grote Nederlandse banken, met andere woorden: risicodragend kapitaal.
Een andere suggestie is “crowdfunding” maar dan in de ware betekenis van het woord.
Dus niet via Helmonds, Nederlands en Europees belastinggeld of subsidiestromen, die trouwens ook bestaan uit belastinggeld.
Ik geef trouwens mijn suggesties weinig tot geen kans van slagen …
@Peter van Lieshout op woensdag 18 oktober 2023 om 02:03:
Voor het toetsen van het draagvlak worden over het algemeen de visies voorgelegd aan de inwoners en wordt er gesproken met belanghebbenden. De denkfout die daar soms gemaakt wordt is dat draagvlak altijd doorslaggevend is. Draagvlak is belangrijk, maar belangrijker zijn de feiten en cijfers en de gevolgen van de keuzes die voorliggen. De taak van het college en de raad is om te komen tot de keuzes die onze stad vooruit gaan helpen, zelfs als die keuzes impopulair zijn.
En nee, daarbij draait het niet altijd om de poen. Want als het alleen maar om de poen ging, dan zou er in het sociaal domein niet veel meer geinvesteerd worden. Als je alles moest gaan lenen als overheid, dan moet hetgene waar je het in investeert ook geld opbrengen. Zeg dan maar dag tegen onderhoud van wegen en riolering en het bouwen van nieuwe schoolgebouwen. Kortom, als het een goed doel dient, dan moet het ook iets mogen kosten. De afweging die raadsleden moeten maken is of de kosten opwegen tegen de baten/voordelen.
@Gerard Luijten op maandag 16 oktober 2023 om 13:12:
De meeste raadsleden, ik ook, hebben gewoon een baan van 36 uur of meer waar ze hun raadswerk dus naast doen in de avonduren. Dus dat “Ga eens een baan zoeken waar je moet werken om niet ontslagen te worden, verantwoording af moet leggen en ownership moet nemen voor je acties.” is een aanname en ontzettend neerbuigend richting mensen die de moeite nemen om zich in te zetten voor onze stad. Hetzelfde met woorden als “basisschoolniveau”. Daarmee doe je de ambtenaren die die visies opstellen echt mee tekort. Het is mij wel duidelijk dat je absoluut geen benul hebt hoe hard onze ambtenaren werken en wat ze allemaal doen als je vervolgens ook nog eens suggereert dat we wel even in de omvang van ons ambtenarenapparaat kunnen snijden terwijl er al een tekort aan mensen is.
@Michiel van Geel. Nu niet net gaan doen alsof de burger niet weet hoe ambtenaren te werk gaan. Het verschil is dat u ( na filtering door college) hun plannemakerij dient te beoordelen voor zover u als raadslid dat kunt.
Het is de BURGER die de kontakten met ambtenaren heeft.
En ja. Ik vind het twijfelachtig of een leraar ve basisschool capabel is om grote projecten waar miljoenen belastinggeld mee gemoeid is dit in goede banen te leiden.
U kunt vinden dat reageerders hier neerbuigend doen over raadsleden. In uw optiek zal ik daar ook bij horen. Maar bij enige kritische noot reageert u altijd zo.
En met ZO bedoel ik de neerbuigendheid naar burgers toe.
Raadsleden zitten daar dankzij degenen die gestemd hebben en verwachten dat ze vertegenwoordigt worden.
Een raadslid zit daar niet om het college te vertegenwoordigen en beleid met vuur en zwaard te verdedigen tegen elke prijs.
Misschien eens nadenken over de opkomsten bij verkiezingen? Maar ook dat zal ongetwijfeld een probleem zijn van de kiezers.
Kijk eens in de spiegel Michiel van Geel en probeer u eens te verdiepen in mensen ipv burgers .
Ik vind dat Michiel van Geel juist heel goed uitlegt hoe het werkt in de gemeenteraad. Sommige reaguurders lijken hier wel haast trollen. Zeurkezen kun je ze ook noemen.
Van eentje weet ik inmiddels dat die niet eens Helmond woont. Ik noem de naam maar niet, want dan krijgt hij helemaal de aandacht die hij juist niet verdient.
@Michiel van Geel op woensdag 18 oktober 2023 om 11:27:
Dag Michiel,
Het is altijd interessant als iemand zijn visie geeft op zaken. Dat doe jij volop en dat is prima. Daarvoor is De weblogvanhelmond ook bedoeld.
Met je visie over ‘draagvlak’ (“…. De denkfout die daar soms gemaakt wordt is dat draagvlak altijd doorslaggevend is. Draagvlak is belangrijk, maar belangrijker zijn de feiten en cijfers en de gevolgen van de keuzes die voorliggen.”) past niet in ons democratisch stelsel. Het is een arrogant uitgangspunt en de basis voor dictatuur maar dan onder de vlag van WC-eend: “Wij weten wel van goed is voor Helmond.”
Laat dit nu net de oorzaak zijn waarom het vertrouwen in het bestuur zo enorm is teruggelopen. En was het niet jouw partij D66 die landelijk de kar zou trekken om het tij te keren?
Daar is weinig van terecht gekomen en die trend is ook in Helmond merkbaar.
Hartelijke groet.
@Mark op woensdag 18 oktober 2023 om 13:38:
Hij legt inderdaad uit hoe het werkt, en met die uitleg komt precies naar voren waar het aan schort. Is daar nu werkelijk niemand eerder op het idee gekomen om visies op uitvoerbaarheid en haalbaarheid te toetsen, alvorens tot een visie te komen? Wat zijn dit toch voor kinderlijke fouten?
Het verschil tussen de verschillende niveaus is iets dat op de HAVO geleerd wordt. Waarom wordt dat niet toegepast?
En waarom mag ik daar als betaler van die plannen niet kritisch over zijn? Geef eens een inhoudelijke reactie Mark.
@Michiel van Geel op woensdag 18 oktober 2023 om 11:27:
Uw visie op het ontbreken van het draagvlak onder de inwoners van Helmond is meer dan duidelijk.
U maakt in uw reactie op mijn reactie een aantal lees – en/of denkfouten.
Ik heb helemaal niet gezegd, dat het draagvlak altijd doorslaggevend is of moet zijn. Dus dat is niet mijn, maar uw denkfout
Ik heb ook niet gezegd, dat de gemeente Helmond als overheid voor alles geld moet gaan lenen. Ik heb het over de “wilde plannen” die opgesomd zijn door Rick Koolen in zijn column.
Het onderhoud van de Helmondse riolering wordt – als ik me niet vergis – betaald uit gemeentelijke heffingen opgebracht door de inwoners van Helmond.
Het onderhoud daarvan is noch een “wild plan”, noch een “goed doel”, maar een gemeentelijke (wettelijke) taak. Zo simpel is het!
Ik heb trouwens duidelijk aangegeven, dat ik voor de gemeente Helmond geld lenen op de commerciële markt en ook “crowdfunding” weinig tot geen kans van slagen geef. Zeker overheen gelezen!
Ik constateer voor de zoveelste keer, dat er grote verschillen bestaan binnen de Helmondse gemeenteraad – wilde plannen versus goede doelen – die de gemeenteraad vleugellam maken in haar voornaamste taak, namelijk het controleren van het college en waar nodig corrigeren.
U schrijft uw reacties hier op de weblog op persoonlijke titel. Ik kan van hieruit niet beoordelen of uw meningen overeenstemmen met de standpunten van de D66 – fractie in de Helmondse gemeenteraad.
Verder kan ik me wel vinden in de reactie van mevrouw Hegeman van 19 oktober hierboven.
@Hanneke Hegeman op donderdag 19 oktober 2023 om 10:30:
Kijk dit bedoel ik dus. ” past niet in ons democratisch stelsel”. Ons democratisch bestel is een VERTEGENWOORDIGENDE democratie. Dat betekent dat mensen stemmen op personen waarvan zij denken dat die hun belangen zo goed mogelijk kunnen vertegenwoordigen en die compromissen kunnen sluiten die rekening houdend met alle belangen het best mogelijke resultaat voor ons allemaal opleveren. Dat “Wij weten wel van goed is voor Helmond.” is dus precies waarvoor je aangesteld bent. Dat je niet onfeilbaar bent en dus zoveel mogelijk met mensen in contact probeert te zijn en je denkwijzen te toetsen spreekt voor zich. Maar een raadslid is daar niet neergezet om een doorgeefluik te zijn.
Over de reden dat het vertrouwen zo teruggelopen is kun je hele boeken schrijven. De opkomst van social media (korte spanningsboog, niemand verdiept zich meer, lekker roeptoeteren) en desinformatie en daarnaast een landelijke politiek waar uitspraken als “ik heb daar geen actieve herinnering aan” als flinterdun excuus voor het niet nemen van verantwoordelijkheid zijn gebruikt. Tegelijkertijd is er de opkomst van de populistische partijen die het vuurtje nog eens lekker opstoken. En maar als kippen zonder koppen achter elkaar aanrennen richting de volgende ophef. Het tij is alleen te keren door oerdegelijke bestuurders neer te zetten en dat heeft D66 landelijk ook gedaan.
@Gerard Luijten op donderdag 19 oktober 2023 om 13:43:
“Het verschil tussen de verschillende niveaus is iets dat op de HAVO geleerd wordt. Waarom wordt dat niet toegepast?”
Goede vraag. Het wordt deels toegepast, maar de grenzen van wat op elk niveau thuis hoort zijn niet altijd even scherp of duidelijk. Bij een strategische analyse hoort ook een lange termijn begroting. Misschien zou het goed zijn om naast een jaarlijkse begroting waarbij vier jaar vooruit gekeken wordt ook eens in de paar jaar een strategische meerjarenbegroting te presenteren. Dat die deels op aannames zal berusten betekent immers niet dat er geen debat plaats kan vinden over de grotere ontwikkelingen en langdurige investeringen. Het zou denk ik wel helpen om ambities en meerjarenplannen in samenhang te zien en te kijken of we niet te veel of juist te weinig hooi op onze vork nemen als stad. Nu wordt die afweging eigenlijk per visie gemaakt, waardoor er door partijen op gevoel gesproken wordt over stapeling van ambities.
@Peter van Lieshout op vrijdag 20 oktober 2023 om 08:59:
Ik schreef: “De denkfout die daar soms gemaakt wordt”. Ik heb niet gezegd dat jij diezelfde denkfout maakt. Wat probeerde aan te geven is dat veel van wat “wilde plannen” genoemd wordt gewoon politieke keuzes zijn waar een gedegen visie achter zit. En zoals de riolering geld kost en het sociaal domein geld kost, zo kunnen ook andere uitgaven geld kosten. De vraag is of het het geld waard is. Neem nou het OV, waar u zich terecht druk om maakt. Dat mag ook best geld kosten, omdat het ook mensen uit hun isolement haalt of meer kans geeft op een baan. En zo geldt het met alle keuzes die gemaakt worden. Natuurlijk moeten we kijken of het wel betaalbaar is, maar we moeten ook kijken wat het oplevert.
@Michiel van Geel op vrijdag 20 oktober 2023 om 10:26:
Dag Michiel,
Je laat een prachtige retoriek zien waarmee je de zwakte van je betoog probeert te verbergen. Ook gekozen volksvertegenwoordigers hebben geen vrijbrief van hun kiezers gekregen om te doen wat zij goed vinden zonder te zich af te vragen of hun achterban (de kiezers) dit wel hebben bedoeld. Als je denkt dat draagvlak alleen maar nodig is ten tijde van de verkiezingen om zetels te krijgen, zal de kiezer je er straks wel op afrekenen. En ja, een raadslid is juist gekozen om anderen op grond van beloften (afspraken) te vertegenwoordigen. Dat moet het uitgangspunt zijn en niet het uitstralen van het eigen gelijk of het eigen belang!
Met vriendelijke groet.
@Michiel van Geel.
U wijdt de slechtste opkomst aan van alles maar blijft weigeren te accepteren dat dit wel eens te maken zou hebben met de manier van politiek bedrijven in Helmond.
Geen enkele zelfreflectie.
@Hanneke Hegeman op vrijdag 20 oktober 2023 om 11:44:
We zijn het gewoon niet eens en dat kan en mag. Ik zit er heel principieel in. Een volksvertegenwoordiger wordt op persoonlijke titel geinstalleerd en heeft dus de dure plicht om alle voors en tegens af te wegen. Die vrijbrief heb je dus wel, ook al zul je in de praktijk zoveel mogelijk proberen om naar mensen te luisteren. Maar je doet dat wel met in het achterhoofd dat je mandaat hebt om beslissingen te nemen ook al zijn die soms lastig of moeilijk uit te leggen.
Prima als iemand me probeert te overtuigen op argumenten of door me te wijzen op feiten. Maar als er op basis van gevoel en niet kloppende argumenten te weinig draagvlak is, dan zal ik altijd kiezen voor de beste oplossing en niet voor wat anderen willen. En als de kiezer mij of mijn partij daar dan op afrekent, dan kan ik in ieder geval voor mezelf verantwoorden dat ik het juiste gedaan heb. Bovendien weet je niet of degenen die het hardste roepen ook de mening van alle kiezers vertegenwoordigen, laat staan of ze tot de achterban behoren die op je gestemd heeft. De perceptie van sentiment in de samenleving is een heel slechte graadmeter om beleid op te maken.
Wat die beloften betreft, die staan in het verkiezingsprogramma. Daar probeer je zoveel mogelijk van binnen te halen, maar ook dat is niet heilig als nieuwe informatie of ontwikkelingen tot andere inzichten leiden.
Veel kletspraat van de beroeps praatjesmakers.
En eenvoudige teksten die hout snijden door burgers.
Geen visie is beter dan slechte visie.
@Michiel van Geel op vrijdag 20 oktober 2023 om 10:26:
Het niveau van het openbaar vervoer in Helmond is niet het TOPIC hier.
En het is ook geen TOPIC – jammer genoeg – in de Helmondse gemeenteraad.