Manders: geen luchtkasteel
De trots van Helmond, zo zouden we, een van de best bewaard gebleven middeleeuwse kastelen in Nederland, toch wel kunnen noemen. Waarschijnlijk is Lodewijk Berthout van Berlaer, heer van Helmond, tussen 1325 en 1350 begonnen met de bouw. In eerste instantie diende het als een militaire verdedigingsburcht. Later kwam het in bezit als woonhuis voor welgestelde families zoals de Van Berlaers, Van Cortenbachs, de Van Arbergs en de familie Wesselman.
Als deze laatst genoemde familie een groot deel van de kasteeltuin verkoopt aan Vlisco, en het kasteel in 1923 overdoet aan de gemeente Helmond, krijgt het de functie van raadhuis. Omdat de ruimte te klein werd, is deze functie in de jaren ‘70 van de vorige eeuw komen te vervallen. Sinds 1982 is er het leukste museum voor kinderen van heel Nederland gevestigd en wordt het gebruikt als trouwlocatie. Zelf heb ik er in 2001 nog het ja-woord mogen geven aan mijn vrouw Yvonne van Mierlo.
Het museum trekt dankzij de inzet van bevlogen vrijwilligers steeds meer bezoekers en was in de vakantieweken vaak uitverkocht. Daarnaast staat ons kasteel een paar keer per jaar in het middelpunt van de belangstelling. Tijdens de kasteeltuinconcerten en ook bij het bezoek van Sinterklaas is het er een drukte van jewelste. Druk was het er ook tijdens het ridderfestijn ‘Helmond in Harnas’ in 2012. Velen van ons hebben toen genoten van de jonkvrouwen, troubadours en de elkaar bestrijdende ridders te paard.
Maar ik ben van mening dat deze grootste waterburcht van Nederland veel vaker als een ‘rode loper’ voor onze stad kan dienen. Het kasteel kan namelijk ook opengesteld worden voor bijvoorbeeld koffieconcerten, ontvangst van delegaties, bedrijfsmatige bijeenkomsten, diners en seminars.
Een Helmondse ondernemer liet zich ooit ontvallen dat hij ervan droomde om met zijn Amerikaanse klanten te onderhandelen en dineren in een echt Middeleeuws kasteel. Het zou niet alleen mooi zijn voor het bedrijf maar zijn gasten zouden waarschijnlijk nog jaren spreken over deze unieke locatie. Een betere promotie van zijn bedrijf en onze stad kon hij niet bedenken.
Nu weten we dat de meeste dromen bedrog zijn, maar eens in de zoveel tijd ook uit kunnen komen. Het openstellen van ons kasteel voor dit soort zaken is immers al lang geen luchtkasteel meer en eenvoudig realiseerbaar. Omdat vele ondernemers dit niet weten zouden we er als gemeente meer bekendheid aan moeten geven of zou zelfs de mogelijkheid van een externe uitbater onderzocht kunnen worden? Maar het Helmondse bedrijfsleven kan deze unieke sprookjesachtige kans in ieder geval met beide handen aangrijpen.
Theo Manders
Raadslid VVD
26 reacties:
Dag meneer Manders,
Over luchtkastelen gesproken….
Bij de verkoop akte in 1923 is destijds uitdrukkelijk bepaald dat het Kasteel van Helmond NOOIT voor commerciële doeleinden gebruikt mag worden.
Uit uw stuk lees ik dat u tamelijk goed geïnformeerd bent over de geschiedenis van het kasteel van Helmond. Dit had u dan ook moeten weten.
De plannen die u oppert zijn niet nieuw en daar is het al diverse malen in het verleden over gegaan.
Helaas stranden al die plannen iedere keer op dezelfde bepaling in de verkoopakte.
Met vriendelijke groet,
Yasmine
@Yasmine op maandag 4 oktober 2021 om 09:13:
Politici lezen alleen wat hen op DAT moment het beste uitkomt, blijkt nog steeds zo te zijn.
Goed bedacht van Theo.
Zeker de moeite van het onderzoeken waard, zonde dat er best weinig wordt gedaan met het kasteel.
Terecht noemt de heer Theo Manders de “museumfunctie” van het Helmondse kasteel. Een bezoek aan in het kasteel gevestigde museum is zeker de moeite waard voor de inwoners – volwassenen én kinderen – van Helmond en voor Nederlandse en buitenlandse bezoekers aan Helmond. Zie hieronder (met dank aan de site van museum Helmond).
En als je genoeg geschiedenis en cultuur hebt opgesnoven, dan is er ook nog koffie te krijgen!
———————
Museum Helmond beschikt over drie bijzondere collecties: Stadshistorie, Mens en Werk en Moderne en Hedendaagse kunst. In de online collectie op deze website kun je uitgebreid zoeken naar kunstwerken, foto’s, objecten, kunstenaars en fotografen.
Stadshistorie
De topstukken van de stadshistorische collectie worden tentoongesteld in het Kasteelverhaal in de kasteelkelder en op de eerste verdieping van Kasteel Helmond. De objecten die het museum verzamelt zijn verbonden aan de geschiedenis van Helmond en aan de historie van het kasteel en zijn bewoners en gebruikers. Tot de stadshistorische collectie behoren ook kunstvoorwerpen die vervaardigd zijn door Helmondse kunstenaars of kunstnijveraars. De collectie bestaat uit meer dan 5.000 gebruiksvoorwerpen waaronder schilderijen, sculpturen, tekeningen en prenten, foto’s, boeken, tijdschriften en archeologische voorwerpen. Het is de grootste en ook meest veelzijdige collectie op historisch gebied in Helmond. De datering van de objecten loopt uiteen van de prehistorie tot de 21e eeuw. Bijzondere en unieke stukken zijn de archeologische objecten uit de hoge middeleeuwen. Een deel van deze collectie is online te zien.
Moderne en Hedendaagse kunst
Museum Helmond verzamelt internationale hedendaagse kunst, van 1960 tot nu. Het verzamelbeleid wordt ingegeven door beeldende kunst geïnspireerd door de populaire beeldcultuur als media, strip, televisie, film, mode, reclame, games en straatcultuur en de postindustriële (stedelijke) samenleving. De collectie omvat meer dan 600 kunstwerken in alle disciplines van circa 200 kunstenaars zoals Lucassen, Combas, Daniëls, Van Lamsweerde, Gursky, Goicolea, DiCorcia, Lux, Opie, Kroner en Van der Sterren.
Mens & Werk
Het industriële verleden van Helmond ligt aan de basis van de collectie internationale beeldende kunst rondom het thema ‘Mens en Werk’. Deze kunst, meestal daterend van de 19e eeuw tot nu, wordt gekenmerkt door indringende beelden van werkloosheid, sociale strijd, vermaak van de arbeider, werkomstandigheden, politieke spotprenten en het stadsbeeld of landschap. De collectie bestaat uit schilderijen, foto’s, tekeningen, bladen grafiek, beelden, klein zilver, affiches, boek- en tijdschriftillustraties en glas-in-loodramen. De collectie telt ongeveer 1500 kunstwerken van bekende Nederlandse, Europese en Amerikaanse kunstenaars die bewust kozen voor het weergeven van dit onderwerp.
Aangezien commerciële activiteiten in het kasteel geen optie zijn is het goed om te kijken welke alternatieven er zijn. De hal van Vlisco die aan het kasteelpark grenst zou bijvoorbeeld herontwikkeld kunnen worden. Casco strippen zodat je de grond niet hoeft te roeren. Als je Vlisco nieuwbouw aanbiedt op eigen terrein in ruil voor de grond (die zwaar vervuild is, dus de eigenaar is blij als die saneringskosten niet betaald hoeven te worden), dan zou een projectontwikkelaar daar toch iets moois mee moeten kunnen qua appartementen/kantoorruimte met uitzicht op het kasteel. Uiteraard moet het wel goed ingepast worden, maar mogelijkheden zijn er wel.
@Yasmine op maandag 4 oktober 2021 om 09:13:
“Uit uw stuk lees ik dat u tamelijk goed geïnformeerd bent over de geschiedenis van het kasteel van Helmond. Dit had u dan ook moeten weten.
De plannen die u oppert zijn niet nieuw en daar is het al diverse malen in het verleden over gegaan.
Helaas stranden al die plannen iedere keer op dezelfde bepaling in de verkoopakte.”
Daar hebben meer VVD’ers last van, van ‘geen actieve herinnering hebben aan … ‘.
Inderdaad oude wijn in nieuwe zakken.
Gemeente zou ook voor burgers kunnen opkomen en hun best doen. Maar ondernemers en lobbyisten zijn zoveel meer waard.
Commercie verdient het om door overheid met rust te laten. Ze regelen het maar. Als er juridisch bezwaar is, dan blijkt dit toch gewoon.
@MFvGeel U bedoelt de “Suytkade constructie”.?
Een berg zand over de vervuilde grond en bouwen maar.
Tip…. vergeet bord “dieper als een meter graven verboden”.
@Stapper op maandag 4 oktober 2021 om 14:24:
VVD = Veel Vergeten Details.
Misschien mag het wel gebruikt worden als museum van alle oudheden in combinatie als tegenstelling met brainport uitvindingen. We zouden dit kunnen doen om zakenrelatie van Brainport naar Helmond te krijgen.
In combinatie met lekker eten in Helmond genoeg keuzes!
Als collega van Halbe Zijlstra (Cultuur…? Wat is dat…?) vind ik het fijn om te lezen dat je toch enigszins op de hoogte bent van een stukje geschiedenis. Gelukkig sterkt jouw eigen beroep je daar hopelijk ook een beetje extra in 😉
Jammer dat er een commercieel VVD-sausje overheen moet. Als je de prachtige educatieve en cultuurminnende functie van het kasteel had aangehaald, was je verhaal een stuk sterker geworden.
Van dit soort commerciële voorstellen worden meestal maar een paar partijen blij: in dit geval gok ik op investeerders.
@stapper
@Andre
@Michiel van Geel
@ Dn dieje
Het meest bijzondere aan dit verhaal vind ik nog dat het Kasteel van Helmond eigendom is van de gemeente Helmond.
Al jarenlang is hierin het gemeente museum van Helmond gevestigd met ook al zijn neven activiteiten zoals het “Kasteel van Sinterklaas”.
Nergens lees ik in de “brainwave” van dhr. Manders wat er dan met die activiteiten moet gebeuren, blijkbaar bestaan ze niet in zijn belevingswereld.
Heel bijzonder, deze poging in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen om zgn te scoren met niets!!!!
Misschien was dhr. Manders niet op de hoogte van de bijzondere clausule die de douairière Wesselman in de verkoopakte liet zetten in 1923, maar zijn partner…destijds wethouder economische zaken van Helmond mevr. van Mierlo, moet dit zeker wel zijn.
Volgens mij is dit dus een stukje VVD propaganda met valse voorstelling van zaken, in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen.
@Yasmine op maandag 4 oktober 2021 om 22:06:
Laatste alinea is juist geinterpreteerd, maar ja VeelVolkDomhouden partijprogram
Ik vind het ook een goed plan om het kasteel meer te benutten. En als daar geen euro tegenover staat (niet alles hoeft om geld te gaan), dan is dat ook oké met mij want het helpt Helmond.
@Jan de Vries op maandag 4 oktober 2021 om 09:38:
Jammer Jan. Bericht van Yasmine niet gelezen? Zij was je voor.
@Yasmine op maandag 4 oktober 2021 om 09:13:
@Job
Beste Yasmine
De gemeente is al heel erg lang eigenaar en er hebben reeds veel commerciële
evenementen en diners plaatsgevonden, zoals ook afgelopen zondag nog in de voormalige raadszaal het diner van Phileutonia. De VVD pleit voor meer bekendheid bij ondernemend Helmond. Zoals elke partij hebben wij standpunten die we verwoorden om dit propaganda te noemen ‘met vals voorstelling van zaken’ is voor uw rekening.
Ik pleit zeker niet zoals sommige stellen tegen de culturele component die nu in ons kasteel aanwezig is. Juist het museum timmert met al haar vrijwilligers flink aan de weg.
Met vriendelijke groeten,
Theo Manders
Timmert met “vrijwillgers”flink aan de weg?
Heeft u het echt over het Kasteel van Helmond, waar ook het museum gevestigd is? Ik stel voor dat u zich eens even gaat verdiepen in de loonlijst hiervan. Alle medewerkers zijn in dienst van de gemeente Helmond en beslist geen vrijwilligers.. Voor u als raadslid moet het toch een appeltje eitje zijn om daar inzicht in te krijgen.
Dat er, naast de vaste medewerkers, in vaste dienst van de gemeente Helmond ook vrijwilligers ingezet worden is bijzonder prettig. Zonder hun inzet en passie zouden de extra activiteiten, zoals het Kasteel van Sinterklaas, nooit van de grond gekomen zijn. Hulde voor al deze vrijwilligers.!!!!
Uw stelling…dat er reeds vele commerciële activiteiten hebben plaatsgevonden verbaast mij ten zeerste. ik heb u al eerder op de verkoopakte uit 2023 gewezen waarbij de douairière Wesselman het kasteel verkocht aan de gemeente, maar wel met de restrictie dat het nooit voor commerciële doeleinden gebruikt mocht worden. Waarschijnlijk bent u in de war en heeft Phileutonia een liefdadigheidsdiner gegeven???
En wat bedoelt u met meerdere commerciële activiteiten? Worden de notariële beschikkingen zoals gesteld in de akte van 1923 overschreden?
Met vriendelijke groet,
Yasmine
Tja leuk stuk kreeg ie de “werkweek” vast mee vol altijd jammer om meteen te lezen dat zijn idee geen optie is weggegooide inkt en tijd dus GA EENS ECHT WERKEN IPV ONZIN UIT TE KRAMEN.
@Theo Manders op woensdag 6 oktober 2021 om 19:31:
Bedankt voor je reactie, Theo.
Ik ben niet per definitie tegen commerciële activiteiten. Wél ben ik tegen het voorgaan van commercialiteit ten koste van een goed doordacht cultureel aanbod, dat vaak niet zo zeer commercieel aantrekkelijk is, omdat het uitgaat van verwondering, tot nadenken aanzet en de fantasie prikkelt. Precies de kwaliteiten van kunst, waarmee het educatieve programma in het Kasteel (maar ook bij het Kunstkwartier, Cacaofabriek, Annatheater etc.) voortvarend aan de slag gaat.
Hopelijk kijk jij hierbij dus verder dan je collega Halbe Zijlstra, die denk ik het liefste een druk bezocht ‘Disney City Helmond’ in het Kasteel had gestald: gegarandeerd veel omzet, maar tot denken aanzetten…? Verwondert? De fantasie prikkelt? Veel te moeilijk joh.
Fijn dat je positief praat over de huidige werknemers en vrijwilligers, die Helmond óók op de kaart zetten.
@E Betgem op maandag 4 oktober 2021 om 19:43:
Als je niet gaat graven haal je ook niets naar boven. Zolang de woningen/kantoren/horeca geen tuin hebben mag er heel veel, ook op vervuilde grond. Uitgangspunt is dat de gezondheid niet in het geding is. Dat bij Suytkade destijds kennelijk kopers niet op de hoogte gebracht zijn van de sanering van de grond kan als verborgen gebrek aangemerkt worden. Beperkingen op het eigendom moeten expliciet gemeld worden of in de akte vermeld. Dus ja, de Suytkade constructie en daar is an sich niet zoveel mis mee. Compleet saneren van die vervuilde grond is namelijk onbetaalbaar en dan kun je er nooit meer iets mee.
@MFvGeel. U mist de essentie. De Gemeenteraad die een dealtje had gemaakt met B&W de kennis over de vervuiling onder het tapijt te vegen ter voorkoming stagnatie verkoop. Dus geen verborgen gebrek maar een gebrek dat politiek Helmond gemaskeerd.
Zoals de burgemeester schreef ” de rechter begrijpt de Helmondse regelgeving niet”
In ieder geval ken ik deze regelgeving beter als u of welk ander raadslid dan ook.
Noem het misleading.
@E Betgem op donderdag 7 oktober 2021 om 15:13:
Je slaat de spijker op zijn kop. Als openheid zou zijn gegeven was het bouwplan nooit gerealiseerd.
@marco. Over de afspraken tussen raad en B&W staat ook op Weblog 30 Dec 2008.
Het old boys netwerk in Helmond is mij tot in elk detail bekend, dhr van Geel is daar een exponent van.
Toegegeven, hij is daar eerlijk over en steekt dat niet onder stoelen of banken. Of dat de manier is waarop je politiek wil bedrijven moet ieder voor zichzelf maar uitmaken.
@Yasmine op 6 oktober
Je schermt met een verkoopvoorwaarde uit 1923. Bijzonder. Volgens het gedegen De kastelen van Helmond (uit 2011) op p. 155 vond de aankoop door de gemeente plaats in april 1920 (in een geheime raadsvergadering), de formele overdracht met notaris op 10 januari 1921. Beperkende voorwaarde: bestemd voor gemeenteadministratie of ander openbaar nut (blijkbaar zag men het openbaar nut van gemeenteadministratie in!). Maar misschien beschik jij over een andere akte die jij vast graag met ons wil delen.
Overigens draait het museum grotendeels op vrijwilligers (het Kasteel van sinterklaas is een aparte organisatie met eigen vrijwilligers). De vaste staf is beperkt qua omvang.
@ Giel
Beste Giel,
Ik heb me gebaseerd op de datum die dhr. Manders noemt in bovenstaand stuk. Hij schrijft dat het kasteel in 1923 wordt overgedragen aan de gemeente Helmond. Daardoor heb ik dat jaartal ook aangehaald, maar pin me er niet op vast. Uit jouw verhaal blijkt dat het misschien ook eerder heeft plaatsgevonden.
Misschien dat dhr. Manders kan vertellen waar hij de datum 1923 vandaan heeft.
Maar de essentie van het verhaal gaat over de bijzondere bepaling in de akte dat het kasteel nooit voor commerciële doeleinden gebruikt zou mogen worden. Ik heb dat verhaal uit de overlevering, maar weet dat het ook bij de laatste verbouwing/restauratie van het kasteel ter sprake is geweest. Vandaag dat er altijd externe cateraars komen als er een bijzondere bijeenkomst is.
En tja…er zijn behoorlijk wat vrijwilligers, maar ook weekendmedewerkers, en de staf..google maar even…bestaat toch echt uit een directeur, 2 curatoren/conservatoren, medewerker educatie , medewerker publieksactiviteiten, medewerker administratie, medewerker boekingen etc. Voeg daar nog een heleboel suppoosten bij en dan spreek je echt niet over een kleine organisatie. Het is echt een geoliede machine die al jarenlang zeer professioneel aan de weg timmert.
Om voorstelling van zaken te geven dat het kasteel van Helmond wordt gerund door een stel vrijwilligers is dus zeer ver bezijden de waarheid.
Met vriendelijke groet,
Yasmine.
Een luchtkasteel, prima plek voor de carnavalswagenbouwers. Lees dat de VVD daar een speerpunt in onderhandelingen gaat maken volgend jaar.
Ze laten hun fractievoorzitter na jaren trouwe dienst vallen als een baksteen, en vervolgens blijken ze toch ineens van de feestcommissie die het carnaval in Helmond wil redden.
Mensen, er is een pandemie gaande, de energiekosten zorgen voor grote problemen in huishoudens en het elektriciteitsnetwerk is vol. Misschien moet de VVD eens denken aan echt grote problemen, voor ze de slingers ophangen.