1reactie

Van de Brug: Feestje in Helmond?

Column Serge van de Brug Raadslid VVD HelmondDit jaar werd de 400e starterslening in Helmond verstrekt.
Tijd voor een feestje zou je zeggen.
Maar is dit ook echt zo?
Zoals eenieder kan zien, ligt de woningmarkt op dit moment aardig op zijn gat.

Al voor de kredietcrisis heeft het gemeentebestuur van Helmond in 2003 geconstateerd dat door een toegenomen vraag naar huurwoningen, de bouwproductie van nieuwe betaalbare koopwoningen stagneerde. Om de markt van huurwoningen enigszins te ontlasten werd de starterslening bedacht.
Dit instrument was een middel om starters op de woningmarkt de kans te bieden om voor een gelijkwaardige maandelijkse woonlast t.o.v. een huurwoning een koopwoning te betrekken. Met alle voordelen van dien (stimuleren eigen woningbezit, waardevermeerdering woning op de lange termijn).
De gemeente verstrekt vanaf 2003 een renteloze lening voor maximaal 3 jaar en maximaal € 30.000,–  en na die termijn wordt weer opnieuw bekeken of de persoon weer onder dezelfde condities kan verlengen.

Inmiddels zijn we bijna 10 jaar verder en bestaat het instrument “starterslening” nog steeds. Intussen zijn de criteria waar iemand aan moet voldoen wel verschillende malen aangepast en is het maximale leningbedrag verhoogd naar € 36.000,–. De insteek was in 2003 in eerste instantie de huurmarkt meer lucht te geven. inmiddels is dit enigszins achterhaald en is de doelstelling meer geworden; starters de mogelijkheid geven überhaupt de woningmarkt te betreden. Waar in 2003 waardevermeerderingen nog in het vooruitschiet lagen, is dit inmiddels verleden tijd met alle risico’s van dien. Sinds 2003 is de woningmarkt immers alleen maar verslechterd.
Het is ook een feit dat de woningmarkt in Helmond er een stuk slechter voor zou staan, wanneer er geen startersleningen zouden zijn verstrekt.
Inmiddels wordt 1 op de 3 woningen met een starterslening gefinancierd. Daarentegen is er geen enkele nieuwe starterswoning in het jaar 2011 opgeleverd. Maar dat even terzijde.

Beroepsmatig ben ik ook als hypotheekadviseur actief. Door de Bankencrisis is de regelgeving voor banken/intermediairs aanzienlijk verscherpt. Banken dienen volgens het Basel-akkoord hogere reserves aan te houden en dit vertaalt zich naar mijn mening in exorbitante renteverschillen tussen bijvoorbeeld de rente die een bank vergoedt op bijvoorbeeld spaarrekeningen of aangetrokken gelden van de Centrale Europese Bank en de rente die een bank dan weer vraagt voor bijvoorbeeld hun hypotheekproducten.

De hoogte van de hypotheekrente heeft effect op de hoogte van de leningen die wij met zijn allen kunnen aangaan. Hoe hoger de rente, des te lager de lening. Verder zijn de criteria waaronder hypotheken mogen worden verstrekt aanzienlijk strenger geworden. Banken mogen hun klanten geen hypotheekleningen verstrekken die qua maandlasten niet passen bij het inkomen en de waarde van de woning. Ook de mogelijkheden voor een aflossingsvrije hypotheek worden aanzienlijk ingeperkt.
Deze regels worden niet door de banken zelf verzonnen. Nee, deze worden ons Europees/landelijk opgelegd.

Mede in verband met deze recente nieuwe strengere wetgeving voor banken/tussenpersonen is het naar mijn mening vreemd dat gemeenten op dit moment nog steeds startersleningen mogen verstrekken, wanneer kopers met hun inkomen  niet volledig in aanmerking komen voor een reguliere hypothecaire geldlening die wel aan de strenge eisen voldoet.
Is dit nu dan geen ernstige vorm van overkreditering? Hoe zal het deze mensen vergaan, wanneer de huizenprijzen maar blijven dalen en ze uiteindelijk (gedwongen) de woning weer moeten verkopen?
Ik probeer maar niet aan de gevolgen te denken voor de gemeente en de inwoners.

Zou het niet logischer zijn dat de regels voor hypotheekverstrekking door banken/intermediairs iets soepeler gemaakt worden, zodat er leningen kunnen worden verstrekt tegen meer reële rentes? Hierdoor zouden op termijn de zogenaamde startersleningen zelfs achterwege kunnen blijven, die immers toch al dwars door de landelijke strenge regelgeving heen fietsen.
De landelijke/Europese overheid is naar mijn mening nu aan zet om de problemen met echt zwaar geschut aan te pakken. Doen we niets, dan zijn naar mijn mening grotere waardedalingen van de huidige woningvoorraad niet te voorkomen en zijn de problemen uiteindelijk niet te overzien.

Inmiddels heeft de rekenkamercommissie van onze gemeente een deskundig onderzoek ingesteld naar het instrument “Startersleningen”. De resultaten daarvan verwachten wij nog voor het einde van dit jaar.
Ik ben zeer benieuwd naar de uitkomsten.

Wordt vervolgd..

Serge van de Brug
Raadslid
VVD