Woekerrente bij sociale Kredietbank
Met een maximaal rentepercentage van 12,6% behoort Helmond behoort tot de 132 Nederlandse gemeenten die een maximaal rentetarief van 12% tot en met 14% rekenen voor sociale kredieten. Dat blijkt uit onderzoek van het tv-programma Kassa, dat zelfs spreekt van ‘woekerrentes’. Een hoge rente op dergelijke leningen is ‘opmerkelijk’ omdat deze kredieten bedoeld zijn voor Helmonders in financiële problemen. Mensen die nergens anders terecht kunnen en zijn geweigerd bij een gewone bank. Een hoog tarief zorgt ervoor dat deze kwetsbare doelgroep fors moet betalen voor een lening die nodig kan zijn voor het betalen van zorgkosten, het vervangen van een kapotte koelkast of het aflossen van schulden.
Gemeenten hebben zelf een kredietbank of kunnen zich bij een kredietbank aansluiten. Helmond is aangesloten bij de Kredietbank Nederland waar het maximale tarief 12,6% is (bij 1.000 euro en een looptijd van 36 maanden). Hoewel de kredietbanken de rentetarieven hanteren, zijn het ‘de gemeenten die aan de knoppen draaien’ zegt Marco Florijn, voorzitter van de NVVK, de koepel van schuldhulpverleners en kredietbanken. Het zijn dus beleidskeuzes van gemeenten die bepalen of je als inwoner goedkoop of duur uit bent. De NVVK wil graag dat gemeenten geld vrij maken voor het verlagen van de rentetarieven.
Onze gemeente liet Kassa weten dat het Helmondse rentepercentage ‘lager is dan het percentage voor commerciële leningen’ en dat de gemeente ‘geen invloed heeft op dit percentage.’
Om daaraan toe te voegen: Er is sprake van 2 soorten leningen, persoonlijke leningen en sociale leningen. De aanvraag van een persoonlijke lening kan door iedere Helmonder worden gedaan en gaat buiten de gemeente om. De aanvraag van een sociale lening loopt via de gemeente en is alleen bedoeld voor inwoners met een inkomen tot 130% van het minimumloon. Dit zijn vaak leningen met een specifiek doel en waarvoor de gemeente het beleid bepaalt. Er zijn aan beide soorten rekeningen, behalve de rente, geen kosten verbonden voor de gemeente of de burger. De rente voor persoonlijke leningen is tussen de 8,2 en 12,6% en voor de sociale leningen tussen de 5,3 en de 8,2%. Gemiddeld worden er 12 persoonlijke leningen per jaar verstrekt en 4 sociale leningen. Opmerkelijk is ook dat 1 van de voorwaarden is, dat de aanvrager ouder is dan 65 jaar.
De rentepercentages zijn gebaseerd op die van de Rabobank voor persoonlijke leningen, verhoogd met 1% risico-opslag. De rentepercentages voor de sociale kredieten zijn hier een afgeleide van maar kennen een gereduceerd tarief, laat de gemeente aan Kassa weten. Tweemaal per jaar worden de rentepercentages herijkt. Zoals het er nu naar uitziet zullen de percentages in januari naar beneden worden bijgesteld.
In de reacties hieronder staan updates.
20 reacties:
Update 1:
Namens de PvdA stelden Mohammed Chahim en Mirjam van der Pijl zojuist schriftelijke vragen aan B&W over de woekerrente bij de sociale Kredietbank in Helmond.
PvdA wil opheldering over deze woekerrentes en stelt raadsvragen
Hieronder hun 5 raadsvragen (Questions) voorafgegaan door hun inleiding. Zodra we de antwoorden (Answers) van het college hebben, plaatsen we die ook (zoals altijd) in zijn geheel in de reacties.
Bij sociaal lening hoort sociale rentetarief!
Eerder dit jaar kwam onze fractie via partijgenoten in Den Haag en later Den Bosch erachter dat sommige gemeentebanken hoge rente tarieven vragen voor (a)sociale leningen. Tot onze verbijstering blijken we ook in Helmond woekerrentes te vragen aan minima. Nog erger: We blijken één van de 132 Nederlandse gemeenten te zijn (zie plaatje) die een maximaal rentetarief van 12% tot en met 14% vragen voor sociale kredieten!
Wij begrepen toen dat het voor de gemeente Helmond niet mogelijk was om het rentetarief zelf te bepalen, omdat wij in Helmond geen ‘eigen’ gemeentelijke kredietbank meer hebben. Het lijkt nu dat die veronderstelling fout is geweest.
Wat blijkt: het maakt niet uit of je een eigen kredietbank hebt of dat je aangesloten bent bij een kredietbank. Als gemeente bepaal je zelf of je burgers veel of weinig kwijt zijn aan rente. In Den Haag heeft bijvoorbeeld het college begin dit jaar besloten om het rentetarief te verlagen van 11,5 naar 2,3 procent. ‘Bij een sociaal krediet hoort ook een sociale rente,’ aldus PvdA-wethouder Baldewsingh. Daar zijn wij het roerend mee eens.
Ook in Helmond horen we onze burgers, die om wat voor reden dan ook financiële problemen hebben, te helpen, i.p.v. met woekerrentes ze verder in de put te duwen. Voor onze duurzaamheidslening vragen we een rente van 1,6%, voor de starterslening 2,9% en voor de blijverslening 1,7%. Hoe kunnen we dan tussen de 12%-14% procent vragen aan onze Helmondse minima? Wij willen sociale rentetarieven voor onze socialen leningen!
Op basis hiervan heeft onze fractie de volgende vragen:
Mijn grootste verbazing is niet zo zeer de absurd hoge rente! Dit rentetarief staat al enige jaren op dit niveau, ondanks dat de ECB rente nog geen .5% is, dat nu pas door de politiek vragen worden gesteld. Mijn vragen aan de raad:
1. Waarom komen jullie nu pas in actie?
2. Is het niet een goed gebaar o lm de rente van alle personen die een lening zijn aangegaan te compenseren?
3. Moet de gemeente Helmond haar inwoners niet beschermen tegen de bestaande schulden-economie?
Zomaar wat vragen die iedere Helmonder kan bedenken!
@Tales op maandag 18 december 2017 om 18:01:
Met je andere opmerkingen ben ik het wel met je eens, maar je eerste vraag is een vreemde. Het lijkt erop dat jij dat al lang wist. Waarom meldde jij dat dan zelf niet eerder?
Al vele jaren komt dit regelmatig terug. Het is niet de eerste keer dat er een poging wordt gedaan om de rente te verlagen. De onwil is groot. Het zegt iets over de sociale inslag van Helmond, ook van het huidige college. De ChristenUnie Helmond is voor verlaging van de rente en is het eens met de vragen van de PvdA.
Ik blijf dit een lastig dillemma vinden.
Argumenten voor verlaging:
– De personen in kwestie hebben het al moeilijk genoeg.
– De gemeente verwijst niet zomaar door en de criteria om in aanmerking te komen zijn vrij stevig.
Argumenten tegen verlaging:
– Het is een perverse prikkel om mensen die schulden hebben goedkope leningen te verstrekken.
– Je gaat als overheid concurreren met de markt
– Kwijtschelding of verstrekking van goederen in natura (een tweedehands wasmachine of gebruikte computer) is vaak veel effectiever.
Gezien het gering aantal mensen dat überhaupt in aanmerking komt is de aanslag op het budget niet groot. Het zou dus als symbolische geste mooi zijn als de gemeente hier een paar honderd euro voor vrij maakt. De vraag rest wel of het principieel gezien de juiste keuze is en of je dit niet in het licht moet zien van een totaalpakket aan maatregelen voor armoedebestrijding.
Met andere woorden, als blijkt dat deze rentepercentages helpen in het bijsturen van het gedrag van mensen die door eigen handelen in de problemen gekomen zijn, dan moet je het misschien zo laten. Dan kun je voor diegenen die buiten hun schuld in de problemen zijn gekomen of die door omstandigheden tijdelijk moeite hebben om rond te komen aparte regelingen treffen.
Welke keuze het ook wordt, voor het geld hoef je het in ieder geval niet te doen of laten.
@Michiel van Geel op woensdag 20 december 2017 om 12:04:
– Het is een perverse prikkel om mensen die schulden hebben goedkope leningen te verstrekken.
Als mensen alleen maar lenen omdat het lekker goedkoop is, zullen ze in plaats daarvan kiezen om niet te lenen want dat is nog weer goedkoper.
– Je gaat als overheid concurreren met de markt
Het gaat om mensen die door de banken worden geweigerd, dus met welke markt concurreert de overheid dan?
– Kwijtschelding of verstrekking van goederen in natura (een tweedehands wasmachine of gebruikte computer) is vaak veel effectiever.
Dit gaat veel verder dan een lage rente. Bedoel je te zeggen dat renteverlaging niet ver genoeg gaat en dat daarom de rente maar hoog moet blijven?
@Sander Lam op woensdag 20 december 2017 om 12:55:
“Als mensen alleen maar lenen omdat het lekker goedkoop is, zullen ze in plaats daarvan kiezen om niet te lenen want dat is nog weer goedkoper.”
Het gaat vaak om het doorbreken van een gedragspatroon. Lenen omdat je de consequenties ervan niet inziet en het lucht geeft in je te krappe budget. Een goedkope extra lening is dan de oplossing niet, mensen leren om een financiele buffer aan te leggen voor noodgevallen wel.
“Het gaat om mensen die door de banken worden geweigerd, dus met welke markt concurreert de overheid dan?”
De rente die de kredietbank rekent wijken niet te ver af van de normale rentes voor consumptieve kredieten. Meestal zitten aan dat soort rentes risico-analyses vast en moet er een bepaald rendement gehaald worden om verliezen op te vangen van mensen die echt niet terug kunnen betalen en op een zeker moment in de schuldhulpverlening terecht komen. Het zou ook vreemd zijn als je er een puinzooi van maakt financieel en dan opeens omdat de banken je niet meer willen helpen voor een lager bedrag kunt lenen.
“Dit gaat veel verder dan een lage rente. Bedoel je te zeggen dat renteverlaging niet ver genoeg gaat en dat daarom de rente maar hoog moet blijven?”
Ik bedoel te zeggen dat misschien een lening überhaupt niet de eerste keuze zou moeten zijn indien mensen al in die kwetsbare groepen vallen. We hebben in Helmond ondertussen twee repaircafés. Misschien kun je die wel faciliteren om samen met bijvoorbeeld de kringloop een speciaal programma voor minima op te zetten.
@Michiel van Geel op woensdag 20 december 2017 om 13:18:
In jouw argumentatie lopen twee zaken door elkaar: de vraag of de overheid er in een individueel geval wel of niet goed aan doet een lening te verstrekken, en de vraag hoe hoog de rente moet zijn in die gevallen waarin de overheid inderdaad een lening verstrekt.
Ik kan me geen situatie indenken waarin de overheid er goed aan doet een lening te verstrekken, maar waarin ook een dure lening een betere keuze is dan een goedkope lening.
@Sander Lam op woensdag 20 december 2017 om 14:26:
Wat ik vooral betoog is dat je dit als een instrument moet zien in samenhang met armoedebeleid. Daarin kun je de principiële keuze maken dat lenen niet lichtvaardig moet gebeuren en dat mensen ook onder ogen moeten zien dat lenen niet gratis is. Dat is de keuze die nu gemaakt is door rentes te hanteren die net onder de marktrente liggen (en in het geval van de sociale lening ongeveer de helft). De kredietbank hanteert die rentepercentages waarschijnlijk vanuit ervaring en met een doel. Zij opereren landelijk en ik vermoed dat zij ook studies laten verrichten naar welke percentages voor de groep te dragen zijn en het beste effect sorteren op het leengedrag.
Als je op hun website kijkt zie je dat ze ook schuldhulpverlening en budgetbeheer verzorgen. Zij zullen niet de enige zijn die dit aanbiedt in Helmond, maar het geeft wel aan dat ze hun best doen om verantwoorde leningen te verstrekken.
Ik ben er helemaal voor om meer te doen aan armoedebestrijding in Helmond. De vraag is alleen of dit nu het meeste effect sorteert met die paar mensen die er jaarlijks gebruik van maken. Vanwege het lage aantal komt het toch vooral op mij over als symboolpolitiek. Dan zet die 6 ton (na een PvdA motie, ere wie ere toekomt) die vanuit landelijk voor kinderen die in armoede leven kwam meer zoden aan de dijk.
Waar ik wel benieuwd naar ben is hoeveel effect de armoedeconferentie nou eigenlijk heeft gehad. Zijn daar nog radicaal nieuwe ideeen uit voort gekomen of was het vooral een gezapig ons-kent-ons uitstapje voor de organisaties die zich met armoede bezig houden? Misschien dan Lonneke daar meer over weet te melden?
Geef mensen voedselbonnen, kledingbonnen etc. maar geen lening. Wanneer mensen in de problemen komen, wat meestal hun eigen schuld is geef ze dan geen geld wat ze aan vanalles en nogwat uit kunnen geven.
Een grote televisie en huisdier is voor deze groep een recht. Laten we een klein beetje ver-Amerikaniseren en mensen aan hun financiële lot overlaten.
@Michiel van Geel op woensdag 20 december 2017 om 16:17:
12-14% ligt vlak onder de marktrente???
@Mark op woensdag 20 december 2017 om 17:02:
hier ben ik het helemaal eens. Geen geld geven, want dat veel van die mensen in de problemen zijn geraakt, wordt alleen maar veroorzaakt omdat ze NIET met geld kunnen omgaan!
Waar halen overigens die mensen het recht vandaan om in zo’n geval een huisdier aan te schaffen. Om te kunnen leven heb je geen kat(ten), hond(en) of wat dan ook nodig! Die beesten moeten ook vreten.
En wat is armoede? Er zijn nog te veel zogenaamde arme mensen die wel een joekel van een televisie in huis hebben hangen. Kan ook een kleintje zijn, maar nee!!! En de hele dag een sigaret in de mond kost ook geld. Dus als je ze geld geeft wordt dat ook aan die dingen besteed. En……..dan is het zo weer op!
@punt-uit op woensdag 20 december 2017 om 17:33:
Niet te snel oordelen. Ik ken persoonlijk iemand die door een arbeidsconflict op hogere kosten is komen te zitten dan hij bij zijn bank kon lenen. Ik heb hem het geld geleend dat hij in de eindfase nog nodig had voor zijn advocaat en dat heeft hij mij uiteindelijk tot op de laatste cent terugbetaald, inclusief rente (2,4%).
Sander Lam: er zijn nu eenmaal uitzonderingen. Ik heb het over het gros van die anderen! Er zijn altijd “de goeden”, maar “de slechten” overheersen dikwijls.
@punt-uit
Eh nee. Het is precies andersom. De “goeden” zijn verreweg de grootste groep. Het aantal fraudegevallen bij uitkeringen ligt zeer ruim geschat geloof ik op 0,02 promille. En een flink deel daarvan bestaat uit onopzettelijke fraude (niet voldoen aan meldingsplicht e.d.) Maar elk opzettelijk fraudegeval wordt breed uitgemeten en gebruikt om nog meer maatregelen aan het systeem toe te voegen.
Het is veilig om alle bijstandsgerechtigden uit te maken voor luie uitvreters, omdat je dan tegen jezelf kunt zeggen dat het jou nooit zal overkomen dat je in die situatie terecht komt. De werkelijkheid is anders. Het feit dat zo veel 55+ers thuis zitten heeft alles te maken met gebrek aan (bij)scholing en verminderde productiviteit doordat je ouder wordt. Dat heeft dan weer alles te maken met werkgevers die om concurrerend te blijven continu op zoek zijn naar het schaap met de vijf poten.
Maar goed, dat is allemaal off-topic.
@Sander Lam
De marktrente is wat die geldschieters aan rente vragen die zeggen dat een BKR toetsing niet nodig is. 14% is daar geen uitzondering. Overigens is de rente afhankelijk van het bedrag dat geleend wordt. Hoe groter het bedrag, hoe lager de rente. Kijk maar eens op de site van Kredietbank Nederland, dan krijg je een idee van de percentages die gehanteerd worden.
@Michiel van Geel op woensdag 20 december 2017 om 12:04:
Je maakt de regelgeving zo ingewikkeld dat een (mogelijk) rechthebbende zelf wel afhaakt.
Als een (mogelijk) rechthebbende desondanks een deskundige wil inschakelen om een en ander uit te laten pluizen maak je de gang naar een (rechts)hulpverlener dusdanig duur dat de (mogelijk) rechthebbende wel moet afhaken.
Wat moet je dan?
Je moet je wel neerleggen bij statistische gegevens en percentages waaruit blijkt dat je als hulpzoekende fout bezig bent.
Werk jij bij de gemeente Helmond?
@Edwards op donderdag 21 december 2017 om 01:18:
Nee, ik werk als hoofd digitalisering bij een archiefdienstverlener.
Ik neem aan dat mensen die zo’n lening aangaan dat in de meeste gevallen doen op aangeven van een hulpverlenende instantie. Het lage aantal mensen dat er daadwerkelijk gebruik van maakt kan positief uitgelegd worden (Kennelijk worden in de meeste gevallen andere oplossingen gevonden) of negatief (Er zijn meer mensen die erbij gebaat zijn, maar de drempels zijn te hoog of de regeling is te onbekend)
Om heel eerlijk te zijn heb ik te weinig zicht op de materie om te kunnen stellen of het eerste of het tweede het geval is. Als je echter de criteria bekijkt zijn de drempels om zo’n lening aan te gaan niet erg hoog. Ik vermoed dus dat vooral de eerste situatie de praktijk is.
Dus een huisdier is een luxe?
Wat een egoistische gedachte.
Opa lever je hondje maar in, want dat is luxe.
Ga maar lekker eenzaan zijn.
En dan nog: massa’s mensen hebben een te dure lening, afgesloten in betere tijden.
Daarna misschien werkloos en ziek geworden en die lening kunnen ze niet meer oversluiten naar een goedkopere rente omdat ze te weinig inkomen hebben. Maar ze moeten wel die te dure nog opbrengen.
Zolang mensen zo denken en over anderen hun vooroordeel hebben…..
@Diana H op maandag 25 december 2017 om 14:01:
Goed gesproken. Als huisdieren luxe zijn, zijn kinderen dat helemaal. Reken maar eens uit wat die kosten. Toch hoor ik niemand ervoor pleiten dat bijstandsmoeders afstand doen van hun kinderen. Laten we dat vooral zo houden.
Update:
Dat en meer antwoordde B&W op de 5 schriftelijke vragen van de PvdA over woekerrentes bij de sociale Kredietbank in Helmond. Hieronder hun antwoorden in zijn geheel.
Helmond kiest voor andere maatregelen dan lager rente % voor minima
Antwoord: Ja dat is bij ons bekend.
Antwoord: Helmond heeft geen eigen kredietbank, maar is aangesloten bij de Kredietbank Nederland. Inwoners uit Helmond kunnen een ‘persoonlijke lening’ afsluiten bij de Kredietbank Nederland. Deze leningen gaan buiten de gemeente om. De rente voor persoonlijke leningen ligt tussen de 7,75% en 12,15% afhankelijk van de hoogte van het te lenen bedrag. ‘Persoonlijke leningen’ kunnen worden verstrekt op grond van een gering inkomen (tot max 130%), leeftijd (vanaf 65 jaar), een BKR registratie of geen lening kunnen krijgen bij een andere financiële instelling. Volgens de Kredietbank zijn er in 2017 19 ‘persoonlijke leningen’ verstrekt in Helmond. Dit in tegenstelling van het eerder door hen genoemde aantal van 12 ‘persoonlijke leningen’ en 4 ‘sociale leningen’. Inwoners uit Helmond hebben dus geen sociale lening via de Kredietbank Nederland.
Antwoord: De reden hiervan is dat wij geen gemeentelijke kredietbank hebben of zijn aangesloten bij een regionale kredietbank. De rentepercentages worden door de Kredietbank Nederland bepaald.
Antwoord: Er zijn gemeenten waar inwoners ‘sociale leningen’ via de Kredietbank Nederland af kunnen sluiten tegen een rentepercentage tussen de 5,3 en de 8,2%. Deze gemeenten staan hier dan wel borg voor en dragen daarmee het risico van incasso en oninbaarheid. Ook is er de mogelijkheid om de rente percentages van de persoonlijke leningen te verlagen. Als de gemeente hiervoor kiest, zal de gemeente deze kosten zelf moeten dragen. De gemeente Helmond heeft hier niet voor gekozen. In Helmond is het niet mogelijk om een ‘sociale lening’ af te sluiten bij de Kredietbank. Wij hebben in ons minimabeleid ingezet op het mogelijk maken wat nodig is voor mensen die moeite hebben om rond te komen. Zo vergemakkelijkt de inkomensverklaring – die automatisch aan inwoners met een uitkering of bijzondere bijstand wordt verstrekt – het gebruik van specifieke voorzieningen. Daar waar nodig en mogelijk wordt bijzondere bijstand of leenbijstand verstrekt.
Antwoord: Wij delen deze mening niet. Naar onze mening worden hier appels met peren vergeleken. Zoals hiervoor aangegeven is het niet mogelijk om in Helmond ‘sociale leningen’ af te sluiten. Wel zijn binnen het minimabeleid diverse voorzieningen en regelingen waar minima gebruik van kunnen maken.